Ağza gelen ekşi su orucu bozar mı? Diyanet'e göre oruçluyken ağza gelen ekşi su orucu bozar mı?
Oruçlu bir kişinin kendiliğinden kusması orucunu bozmaz. İster az miktarda ister ağız dolusu olsun, kişinin iradesi dışında gerçekleşen kusma, orucu geçersiz kılan durumlar arasında yer almaz. Aynı şekilde, mideden aniden ağza yükselip tekrar mideye dönen şeyler de oruca zarar vermez. Ancak kişi, kendi isteğiyle ve müdahalesiyle ağız dolusu kusarsa, orucu bozulur ve o günün kazası gerekir.
Hz. Peygamber (s.a.s.), bu konuda şöyle buyurmuştur: “Oruçlu kimse kendiliğinden kusarsa ona kaza gerekmez. Her kim de kendi isteği ile kusarsa orucunu kaza etsin.” (Ebû Dâvûd, Savm, 32 [2380]; Tirmizî, Savm, 25 [720]). Bu hadis, istem dışı kusmanın orucu etkilemediğini ancak bilinçli bir şekilde yapılan kusmanın orucu geçersiz kıldığını açıkça ortaya koymaktadır.
Bununla birlikte, bazı kişiler kustuğu için orucunun bozulduğunu zannederek yemek yemeye veya su içmeye devam edebilir. Bu durumda, gerçekten orucu bozan şey, kusmak değil, kusma sonrası yapılan yeme ve içmedir. Dolayısıyla, böyle bir kimsenin orucu bozulur ancak keffâret değil, sadece gününe gün kaza gerekir (İbnü’l-Hümâm, Fethü'l-kadîr, 2/334-335; el-Fetâva’l-Hindiyye, 1/205).
Diyanet'e Göre Oruçluyken Ağza Gelen Ekşi Su Orucu Bozar Mı?
Özetle, istem dışı kusma orucu bozmazken, bilinçli olarak ağız dolusu kusmak orucu geçersiz kılar ve kazayı gerektirir. Aynı şekilde, yanlış bir zan ile yemek yemeye devam eden kişinin de orucu bozulur ve kaza edilmesi gerekir.
Oruçlu bir kimsenin midesinden istem dışı olarak sıvılar gelmesi, yemek borusunda ekşime veya acılık hissetmesi ancak bunların ağza çıkmaması durumunda oruç bozulmaz. Çünkü orucu geçersiz kılan durumlar arasında, doğrudan mideye dışarıdan bir şeyin girmesi yer alır. Mideden doğal olarak yükselen sıvılar ağza ulaşmadıkça orucu bozmaz.
Ancak bu sıvılar ağza kadar yükselirse kusma hükmünde değerlendirilir. Böyle bir durumda kişi, bu sıvıları dışarı atma imkânına sahip olduğu halde bilinçli olarak tekrar yutarsa, orucu bozulur. Ancak, kişinin çıkaramadığı ve istemeden yutmak zorunda kaldığı bir durum söz konusuysa, bu orucu geçersiz kılmaz.
Bu konuda klasik kaynaklarda da benzer değerlendirmeler yer almaktadır. İbn Hazm (el-Muhallâ, 4/335) bu konuda şöyle der: "Eğer kusma ağıza geldikten sonra kişi bunu tekrar yutmazsa ve istemeden gerçekleşmişse, orucu bozulmaz." İbn Kasım (İnsaf) ise oruçlu kimsenin ağzına gelen sıvıyı bilinçli olarak yutması hâlinde orucunun bozulacağını ifade eder. Ona göre, miktarı az dahi olsa, bu tür durumlarda dikkatli olunması gerekmektedir.