Gençlik iksiri olarak kullanılıyor! Kolajen içecekleri ve takviyeleri ne işe yarıyor?
Kollajen ürünleri cilt, tırnaklar ve saç için faydalı mıdır? Ünlüler ve fenomenler cilt, saç ve tırnaklar için mucizevi faydaların sözcülüğünü yaparken, kolajen içecekleri ve takviyeleri etrafında muazzam bir popülarite var. Vücudumuzdaki kolajen bu dokular için çok önemli bir destek sağladığından, kolajen tüketmenin gür buklelere ve genç bir ışıltıya yol açması mantıklı görünüyor. Peki, bilim ne diyor?
KOLAJEN NEDİR?
Kolajen dokularımızdaki önemli bir yapısal proteindir. Deride, saçta, tırnaklarda, tendonlarda, kıkırdakta ve kemiklerde bulunur. Kolajen, cildin elastikiyetini, hacmini ve nemini korumak için hyaluronik asit ve elastin gibi diğer maddelerle birlikte çalışır. Ayrıca cildi, saçları ve tırnakları oluşturan keratin gibi proteinlerin oluşmasına da yardımcı olur.
Vücudumuz, kemik suyu, et ve balık gibi protein açısından zengin veya kolajen açısından zengin gıdalardan elde edilen amino asitleri kullanarak doğal olarak kolajen üretir. Ancak yaşlanma, güneş hasarı, sigara ve alkol tüketimi kollajen üretimini azaltır.
Kollajen içecekleri ve takviyeleri genellikle balık, sığır veya tavuk gibi birçok farklı kaynaktan elde edilen kolajen içerir. Tipik olarak, kolajenin kendisi ve keratin de dahil olmak üzere vücutta gerekli proteinlerin oluşturulmasına yardımcı olan kısa amino asit zincirleri olan peptitler içerirler.
BİLİM KOLLAJEN İÇECEKLERİ VE TAKVİYELERİ HAKKINDA NE SÖYLÜYOR?
Cilt üzerine yapılan araştırmalar şunları içerir:
Uluslararası Dermatoloji Dergisi'nde yayınlanan ve toplam 1.125 katılımcının yer aldığı 19 çalışmanın incelemesi ve analizinde kollajen takviyesi kullananlar, cildin sıkılığında, esnekliğinde ve nem içeriğinde iyileşme olduğunu, kırışıklıkların daha az fark edildiğini gördü. Bu umut verici görünüyor, ancak ciltteki bu iyileşmelerin aslında kolajenden kaynaklanıp kaynaklanmadığı belli değil. Denemelerin çoğunda kolajenden daha fazlasını içeren ticari olarak temin edilebilen takviyeler kullanıldı: ek bileşenler arasında vitaminler, mineraller, antioksidanlar, koenzim Q10, hyaluronik asit ve kondroitin sülfat vardı.
Birkaç randomize, kontrollü çalışma, yüksek miktarlarda prolilhidroksiprolin ve hidroksiprolilglisin peptidlerini içeren kolajen takviyelerinin içilmesinin cildin nemini, elastikiyetini, kırışıklıklarını ve pürüzlülüğünü iyileştirebileceğini göstermektedir. Ancak ticari olarak temin edilebilen ürünlerin uzun vadede yararlı ve güvenli olup olmadığını öğrenmek için geniş, yüksek kaliteli çalışmalara ihtiyaç vardır.
Saç ve tırnakları güçlendirmek için kolajen kullanımını destekleyen neredeyse hiçbir kanıt yoktur. Kırılgan tırnaklara sahip 25 kişiyle 2017 yılında yapılan küçük bir araştırma, 24 hafta boyunca günde 2,5 gram kolajen almanın kırılganlığı ve tırnak büyümesini iyileştirdiğini buldu. Ancak bu küçük çalışmada kollajen takviyesi alan grupla karşılaştırılacak plasebo alan bir kontrol grubu yoktu.
İnsanlarda saça kolajen takviyesinin faydalarını inceleyen herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Şu anda, kollajen takviyeleri veya içeceklerin saç büyümesini, parlaklığını, hacmini ve kalınlığını iyileştirebileceğine dair pazarlama iddialarını destekleyen hiçbir tıbbi kanıt yoktur.
KOLLAJEN TAKVİYELERİ VEYA İÇECEKLERİ DENEMELİ MİSİNİZ?
Şu anda kolajen hapları almanın veya kolajen içeceklerini tüketmenin cilt, saç veya tırnaklarda fark yaratacağına dair yeterli kanıt yok. Vücudumuz kolajeni tüm haliyle ememez. Kan dolaşımına girebilmesi için bağırsaklardan emilebilmesi için peptidlere parçalanması gerekir.
Bu peptitler, cildin, saçın ve tırnakların oluşmasına yardımcı olan keratin gibi proteinleri üreten yapı taşlarına daha da parçalanabilir. Veya peptitler, kıkırdak, kemik, kaslar veya tendonlar gibi vücudun diğer kısımlarında biriken kolajen oluşturabilir. Şu ana kadar insanlar üzerinde yapılan hiçbir çalışma, ağız yoluyla aldığınız kolajenin cildinize, saçınıza veya tırnaklarınıza ulaşacağını açıkça kanıtlamadı.
Amacınız cilt dokusunu ve elastikiyetini iyileştirmek ve kırışıklıkları en aza indirmekse, güneşten korunmaya ve topikal retinoidler kullanmaya odaklanmanız daha iyi olur. Kapsamlı araştırmalar zaten bu önlemlerin etkili olduğunu göstermiştir.
Kolajen takviyeleri veya içecekleri denemeyi tercih ederseniz, içerik listesini ve protein profilini gözden geçirin. Çok fazla katkı maddesi veya dolgu maddesi içeren takviyelerden kaçının.
Yüksek miktarlarda prolilhidroksiprolin ve hidroksiprolilglisin içeren ürünler, kırışıklıkları azaltmada ve cildin nem içeriğini iyileştirmede daha iyidir.
Yeni takviyelere başlamadan önce doktorunuza danışın.
Gut hastalığına yatkın olan veya proteini sınırlamalarını gerektiren başka tıbbi rahatsızlıkları olan kişiler, kolajen takviyeleri veya içecekleri kullanmamalıdır.
Oral kollajen takviyelerinin cilt ve saç sağlığına faydalarını değerlendiren büyük ölçekli çalışmalar mevcut değildir. Saçlarınızın incelmesi veya cansızlaşması, tırnaklarınızın kırılması veya cildinizin pürüzsüz ve sağlıklı kalması konusunda endişeleriniz varsa, çeşitli seçenekler hakkında tavsiye almak için doktorunuzla veya bir dermatoloğunuzla konuşun.
Ayrıca aşağıdakilere de yardımcı olacaktır:
Sağlıklı bir yaşam tarzı izleyin ve protein açısından zengin gıdalar içeren dengeli bir diyet yapın.
Sigara içiyorsanız bırakın.
Alkolü erkekler için günde iki veya daha az içkiyle, kadınlar için ise günde bir veya daha az içkiyle sınırlandırın.
Güneş koruyucuyu her gün uygulayın ve her iki saatte bir yeniden uygulamayı unutmayın.
Güneşte çok fazla zaman geçirirken geniş kenarlı veya UV koruyucu şapkalar ve giysiler giyin.
Kaynak: Harvard Health Publishing