Kazakistan, Abraham Anlaşmaları'na katılıyor: Washington’dan sürpriz hamle
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Cömert Tokayev'in, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesi sırasında ülkesinin Abraham Anlaşmaları'na katıldığını duyurması bekleniyor. Habertürk'ten Çetiner Çetin'in haberi...
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Cömert Tokayev’in, bu gece Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesi sırasında ülkesinin Abraham Anlaşmaları’na katılacağını açıklaması bekleniyor. Bu bilgi, Amerikalı yetkililer tarafından İsrail basınına doğrulandı. Ancak bu hamle Moskova’da temkinli bir ve ABD’nin doğrudan Rusya’nın periferisindeki ülkeler üzeriden bir mesaj olarak değerlendiriliyor.
Neden dikkat çekici ?
Kazakistan ile İsrail arasında zaten 30 yılı aşkın süredir diplomatik ilişkiler bulunuyor. Ancak bu adım, özellikle Gazze savaşının yarattığı diplomatik izolasyon sonrası İsrail’in bölgesel meşruiyetini yeniden güçlendirme çabasının bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Amerikalı yetkililer, bu hamleyi “Gazze savaşının dosyasını kapatmaya yönelik bir siyasi manevra ve bölgesel iş birliği için yeni bir sayfa” olarak nitelendiriyor. Ancak Ankara ve Katar özellikle Netanyahu dosyasının kapanmasına kolay kolay izin vermeyeceklerini ABD’li muhattaplarına iletmiş durumda. Zira bazı Avrupa Birliği ülkleeri de Ankara ile aynı görüşte
Washington’un Hesabı
Trump yönetimi, Gazze savaşıyla birlikte İsrail’in uluslararası arenada yalnızlaştığını düşünüyor ve savaş sonrası dönemde İsrail’in bölgesel destek bulmasını öncelik haline getirmiş durumda. Zira ABD başkanı Trump’ın yeni yılın ilk üç ayında Ortadoğu’da İsrail’e yönelik sert diplomasi rüzgarlarını dindirmek için 6 Arap ülkesinin lideri ile doğrudan görüşme trafiği başlatacağı ifade ediliyor
Yetkililere göre Kazakistan’ın katılımı, “Abraham Anlaşmaları’nın hâlâ cazibesini koruduğunu ve Müslüman nüfuslu ülkelerin bu sürece dahil olmak istediğini göstermek” açısından sembolik bir başlangıç.
Kulislerde neler oluyor?
Tokayev, Trump’ın Orta Asya’daki beş Müslüman ülke lideriyle düzenlediği zirveye katılmak üzere Washington’da bulunuyor. Görüşme sırasında Tokayev ve Trump’ın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ortak bir telefon görüşmesi yaparak kararı birlikte duyurmaları planlanıyor.
Trump, Aralık ayında Beyaz Saray’da İsrail ve Kazakistan liderlerinin katılacağı resmi bir imza töreni düzenlemek istiyor. Hedef ise bu törene başka Müslüman ülkeleri de dahil edebilmek.
Kazakistan açısından ne anlama geliyor?
Kazakistan açısından bu adım, Washington ile ilişkilerini güçlendirme, stratejik madenler alanında imzalanan anlaşma sonrası ABD’den daha fazla destek alma ve “dini hoşgörü – diyalog” mesajı verme stratejisinin parçası.
Bu karar, İsrail’le doğrudan bir çatışma geçmişi olmadığı için bölgesel bir kırılmaya yol açmayacak, ancak Astana’nın dış politikada daha görünür bir rol üstlenmek istediğini gösterecek. Zira Astana’nın son 18 yıldan buyana tarafsız ülke görüntüsü verme hamleleri var
Trump’ın bir sonraki hedefi ne?
Trump yönetimi, asıl stratejik kırılmayı Suudi Arabistan’ın sürece katılımıyla elde etmeyi hedefliyor. Ancak Riyad-Tel Aviv hattındaki müzakerelerin Gazze savaşının gölgesinde hassas bir zeminde ilerlediği kabul ediliyor. 18 Kasım’da Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın Washington ziyaretinden önce süreçte ivme yaratılmaya çalışılıyor.
Kazakistan’ın kararı, bölgesel dengeleri kökten değiştiren bir adım değil. Ancak Gazze savaşının siyasi sonuçlarını yönetmek isteyen Washington açısından, yeni bir diplomatik vitrin oluşturma çabasının ilk hamlesi olarak görülüyor.
Bu adım, İsrail’e yönelik övgü değil; daha çok ABD’nin Gazze sonrası oluşan boşluğu kendi siyasi mimarisiyle doldurma arayışının bir yansıması olarak dikkat çekiyor.
