Başlıktaki soru, Rus devrimci demokrat gazeteci, materyalist filozof, edebiyat eleştirmeni ve bazılarına göre ütopik sosyalist Çernişevski'nin, 4 Aralık 1862'de hapishanede yatarken başladığı, 4 Nisan 1863'te, dört aylık süre zarfında yine hapishanede yazıp bitirdiği iki ciltlik, bütün dünyada...

Mucidi Amerikalı bir dişçidir. Ketenhelva diyordu eskiler, sonra İngilizcedeki "cotton candy"den direkt çevirdik, "pamuk şeker" demeye başladık, hani bitki olan, bildiğimiz tekstil mamullerinde kullanılan pamuk… Bu yeni isimli haliyle ilk defa tanışan çocuklar, yumuşaklığından dolayı böyle bir isim...

PKK'nın; kurucusu Abdullah Öcalan'ın çağrısı üzerine kongresini toplayarak kendini feshetmesi beklentisi, Öcalan'ın çağrı yaptığı 27 Şubat'tan beri güncelliğini muhafaza ediyor. Teşkilatın ileri gelenleri, kongrenin toplanabilmesi için sağlanacak "güvenli ortamdan" bahsederken, Devlet Bahçeli tarih...

Edebiyat eleştirmeni rahmetli Fethi Naci'ye göre "Türkiye'nin gerçek tarihi romanlarda gizlidir". Çok doğru bir tespit. Zira Türk romanı bir tez romanıdır. Bir derde deva olsun diye yazılmış. Kimisi halkı aydınlatarak memleketi "muasır medeniyet seviyesine" çıkarmayı; kimisi halkı...

"Yalnız Okurlar İçin" programında rahmetli Selim İleri anlatmıştı; oradan kalmış aklımda. Bir tarihte Selim İleri, Hulki Aktunç ile Cemal Süreya, bir "Aşk Şiirleri Antolojisi" hazırlamaya karar vermişler. Herkes beğendiği şiirleri bir sonraki buluşmada getirecek, üçü şiirleri okuyacak, kitaba...

Yusuf Atılgan'ın hacmi küçük kendisi büyük romanı "Aylak Adam"da, okuyan herkesi afallatan şöyle bir paragraf vardır: "Çağımızda geçmiş yüzyılların bilmediği, kısa ömürlü bir yaratık yaşıyor. Sinemadan çıkmış insan. Gördüğü film ona bir şeyler yapmış. Salt çıkarını düşünen kişi değil. İnsanlarla...

İtalyan dilinin kurucu babası Dante Alighieri, bugün artık dünya kültür mirasının en nadide parçalarından birisi olarak kabul edilen "İlahi Komedya" adlı eserinde "Cehennem", "Araf" ve "Cennet"i iki rehber eşliğinde gezer. Rehberlerden birisi Roma döneminin en büyük şairi Vergilius, öteki de...

Odessa'da, gece saat birde palamarı çözülen İlyiç vapuru Karadeniz'de, önüne düşen bir buzkıranın rehberliğinde, şiddetli bir fırtınayla boğuşa boğuşa, 12 Şubat 1929 Salı sabahı şehrin üzerini örtmüş sis şalını adeta yırtarak Boğaz'a girdiğinde, İstanbul ahalisi uyku mahmurluğunu henüz üzerinden...

On dokuzuncu asrın ikinci yarısında doğan üç Osmanlı kadını, şiir, roman ve resim alanında ilkleri başarmış öncü kadınlardır. 1856'da doğan Şair Nigâr Hanım Türkiye'nin ilk kadın şairi; 1864'te doğan Fatma Aliye ilk kadın romancısı; 1880'de doğan Celile Hanım ise ilk kadın ressamıdır. Üçü de...

Her yazar, külliyatı içinde en çok bir başyapıtıyla tanınır. Gabriel Garcia Marquez onlarca roman yazmış ama o daha çok "Yüzyıllık Yalnızlık"ın yazarıdır. Tolstoy'un yazdıklarını üst üste koysan boyunu aşar ama "Anna Karenina" başyapıtıdır. Dostoyevsk'yi bu kadar kudretli yapan kitaplarının içinde...

Yazmaya yeni başlamış bir yeniyetme, eserlerine hayran olduğu, kendinden büyük gördüğü, küçücük bir önerisinin onun için dünyalara bedel olduğuna inandığı başka bir yazardan tavsiye almak ister, hatta çoğu zaman onun tavsiyeleri, yeni başlayan yazar için kendisine verilmiş dünyanın en büyük...

Amin Maalouf'un "Doğunun Limanları" romanının kahramanı İsyan, "uzun süre doğuya hükmetmiş" yabancımız olmayan bir aileden gelen ihtiyar bir şehzadedir. Romanın anlatıcısıyla 1976 yılında Paris'te karşılaşıyorlar. Hikayesini bir "çığlıkla" başlatıyor İsyan. O gün Dersaadet'te korkunç bir hadise...

Bütün gece kar yağdı. İri iri kar taneleri, sokak lambasının etrafında pervaneler gibi döne döne uçuşup durdu sabaha kadar. Ben bütün gece Fethi Naci'nin "Anılar Kitabı"nı (Sel Yayıncılık) okudum. Sabah kalktım, pencereden berrak bir gökyüzü görünüyordu. Kar, her şeyin üzerine beyaz bir örtü...

Yaşamış bir insanı bir roman kahramanına dönüştürmek zordur; ama bir roman kahramanını yaşamış bir insana benzetmek zor değildir. "Sanat hayatı taklit eder" amenna fakat hayatın köşeleri belli, girintisi çıkıntısına dair bilinmeyen çok az şey var ama sanat öyle değil; sonuz bir evrende köşeleri,...

Yazı yokken de şiir vardı. Şiir bellekte yazılırdı, oraya kaydedilebilirdi. Şiir her zaman okunmaz, çoğu zaman söylenirdi. Türkü, şarkı halinde ekseriyet... Bu yüzden süt kardeşidir şarkıların, türkülerin şiir… * Çocukluğumda; yaz aylarında kartalların alçaktan uçtuğu, yelin serin estiği,...

Yakup Kadri'nin deyimiyle devrinin en büyük "naşiri", Türk edebiyatının gelmiş geçmiş en büyük "edip"lerinden birisi olarak kabul edilen Diyarbekirli Süleyman Nazif'in; 1927 senesinin karlı bir kış gününde; o zamanlar oldukça bakımsız, bugün bir hayli mutena, Harbiye'den Valikonağı Caddesine...

Kaç yaşıma girdiğimi tam olarak bilmiyorum ama yaşıma dair aşağı yukarı bir bilgi var bende. "Dedemizin öldüğü seneydi" diyor sadece aile tarihimizi değil, tekmil coğrafyanın tarihini de belleğine kaydetmiş gözleri görmeyen bilge abim Kadir; dedemin ölüm tarihi kesin bilgidir onda. Annem de...

"Yalnız Okurlar İçin" programında Selim İleri anlatmıştı. Hayatının son yıllarında, Abdülhak Şinasi Hisar'ın oturduğu apartmanın karşısında küçücük bir kitapçı dükkânı işleten genç Şükran Kurdakul, yazara duyduğu hayranlıktan mütevellit fırsat buldukça evine uğrar, ufak tefek işlerinde yardımcı...

Güçlü kadınlar vardır; sadece oğullarının hayatlarına değil, yaşadıkları sürece onların her şeylerine hükmederler, hatta bilinçaltlarına bile... Baudelaire'in buz gibi "soğuk" annesi, Cahit Sıtkı'nın "bahtsız" annesi, Yaşar Kemal'in öç almaya yeminli "öfkeli" annesi, Nazım Hikmet'in "sanatkâr"...

Eskiden; memleket dışına, daha çok da Avrupa'ya "cevelan" maksatlı veya "tedavi" sebebiyle gitmek bu kadar kolay değilken, devlet her önüne gelene pasaport vermezken, verse bile herkese "cebinde gezdirmesi yasak" olan döviz temininde pek cimri davranıyorken yani; Ahmet Haşim'den Ahmet Hamdi...