Arada bir aklıma belki de birçoğunuza tuhaf gelecek şu soru gelir: Acaba büyük yaratıcılar, yazarlar, alimler, şairler ölürken son saatlerinde hangi kitabı okuyorlardı? Biraz araştırılsa cevabı kolayca bulunacak bir sorudur aslında bu soru ama çokça araştırma yapmadan mesela Tolstoy'un ölmeden...

Çok iddialı bir cümleyle başlayacağım yazıya: Tarihi boyunca Türkiye'de; bu memleketin tarihini, sosyolojisini, kültürünü, aydının derbederliğini, halkının ferasetini, devletin işlevini gerçek anlamda kavramış, "Türk insanının cevherini" arayıp bulmuş, ondan romanlar devşirmiş, sağlam tezler öne...

Selam alışverişimiz olmuştu; ben ona selam göndermiş, ondan da selam almıştım. O Perulu, kudretli bir yazardı; ben Hakkarili, ona hayran sıradan bir okuruydum. Ben onu romanlarından tanıyordum, o ise beni hiç tanımadı. Şiddetin ama her türlü şiddetin; devletin her yerde, ona karşı silahlı mücadele...

"Duydum ki bizi bırakmaya azmediyorsun, etme Başka bir yar, başka bir dosta meylediyorsun, etme" Etme Sırrı! Bizi böyle çaresiz, bizi böyle derbeder bırakma! Etrafımızı kuşatmış kör kuyular merdivensiz qardaş, bizi onların dibinde bırakma! Ortalık dağınık; toplamadan öyle gitme! Kalbine biraz...

Geçmişte hiçbir şey yaşadığımız gibi değil, her şey hatırladığımız gibidir. * Tahta köprünün üzerinde durmuş, altından akan suya bakıyordum. Şairin baktığı gibi değil, sahiden de suya bakıyordum. Zihin bizden bağımsızdır, başına buyruktur hafıza. Biz istemesek de birtakım iç içe geçmiş ters yüz...

Son günlerde tekrar gündeme gelen Zülfü Livaneli'nin "Yiğidim aslanım burda yatıyor" türküsünün otuz iki kısım tekmili birden hikâyesi; büyük şair Nazım Hikmet'in 17 Ocak 1938'de İstanbul'da gözaltına alınarak Ankara'ya götürülmesi, burada "asker kişileri üstlerine karşı kışkırtmak" suçlamasıyla...

Dünyada, yazarlarına şairlerine, sanatçılarına çok kötü muamele yapmış devletlerin başında Rusya geliyorsa, ikincisi Türkiye'dir. Ama Rusya; yazarlarına, şairlerine, sanatçılarına yaşarken ne kadar çok kötülük yapmışsa, ölümlerinin arkasından o kadar gözyaşı dökmüş, onları kendisini affettirmek...

Başlıktaki soru, Rus devrimci demokrat gazeteci, materyalist filozof, edebiyat eleştirmeni ve bazılarına göre ütopik sosyalist Çernişevski'nin, 4 Aralık 1862'de hapishanede yatarken başladığı, 4 Nisan 1863'te, dört aylık süre zarfında yine hapishanede yazıp bitirdiği iki ciltlik, bütün dünyada...

Mucidi Amerikalı bir dişçidir. Ketenhelva diyordu eskiler, sonra İngilizcedeki "cotton candy"den direkt çevirdik, "pamuk şeker" demeye başladık, hani bitki olan, bildiğimiz tekstil mamullerinde kullanılan pamuk… Bu yeni isimli haliyle ilk defa tanışan çocuklar, yumuşaklığından dolayı böyle bir isim...

PKK'nın; kurucusu Abdullah Öcalan'ın çağrısı üzerine kongresini toplayarak kendini feshetmesi beklentisi, Öcalan'ın çağrı yaptığı 27 Şubat'tan beri güncelliğini muhafaza ediyor. Teşkilatın ileri gelenleri, kongrenin toplanabilmesi için sağlanacak "güvenli ortamdan" bahsederken, Devlet Bahçeli tarih...

Edebiyat eleştirmeni rahmetli Fethi Naci'ye göre "Türkiye'nin gerçek tarihi romanlarda gizlidir". Çok doğru bir tespit. Zira Türk romanı bir tez romanıdır. Bir derde deva olsun diye yazılmış. Kimisi halkı aydınlatarak memleketi "muasır medeniyet seviyesine" çıkarmayı; kimisi halkı...

"Yalnız Okurlar İçin" programında rahmetli Selim İleri anlatmıştı; oradan kalmış aklımda. Bir tarihte Selim İleri, Hulki Aktunç ile Cemal Süreya, bir "Aşk Şiirleri Antolojisi" hazırlamaya karar vermişler. Herkes beğendiği şiirleri bir sonraki buluşmada getirecek, üçü şiirleri okuyacak, kitaba...

Yusuf Atılgan'ın hacmi küçük kendisi büyük romanı "Aylak Adam"da, okuyan herkesi afallatan şöyle bir paragraf vardır: "Çağımızda geçmiş yüzyılların bilmediği, kısa ömürlü bir yaratık yaşıyor. Sinemadan çıkmış insan. Gördüğü film ona bir şeyler yapmış. Salt çıkarını düşünen kişi değil. İnsanlarla...

İtalyan dilinin kurucu babası Dante Alighieri, bugün artık dünya kültür mirasının en nadide parçalarından birisi olarak kabul edilen "İlahi Komedya" adlı eserinde "Cehennem", "Araf" ve "Cennet"i iki rehber eşliğinde gezer. Rehberlerden birisi Roma döneminin en büyük şairi Vergilius, öteki de...

Odessa'da, gece saat birde palamarı çözülen İlyiç vapuru Karadeniz'de, önüne düşen bir buzkıranın rehberliğinde, şiddetli bir fırtınayla boğuşa boğuşa, 12 Şubat 1929 Salı sabahı şehrin üzerini örtmüş sis şalını adeta yırtarak Boğaz'a girdiğinde, İstanbul ahalisi uyku mahmurluğunu henüz üzerinden...

On dokuzuncu asrın ikinci yarısında doğan üç Osmanlı kadını, şiir, roman ve resim alanında ilkleri başarmış öncü kadınlardır. 1856'da doğan Şair Nigâr Hanım Türkiye'nin ilk kadın şairi; 1864'te doğan Fatma Aliye ilk kadın romancısı; 1880'de doğan Celile Hanım ise ilk kadın ressamıdır. Üçü de...

Her yazar, külliyatı içinde en çok bir başyapıtıyla tanınır. Gabriel Garcia Marquez onlarca roman yazmış ama o daha çok "Yüzyıllık Yalnızlık"ın yazarıdır. Tolstoy'un yazdıklarını üst üste koysan boyunu aşar ama "Anna Karenina" başyapıtıdır. Dostoyevsk'yi bu kadar kudretli yapan kitaplarının içinde...

Yazmaya yeni başlamış bir yeniyetme, eserlerine hayran olduğu, kendinden büyük gördüğü, küçücük bir önerisinin onun için dünyalara bedel olduğuna inandığı başka bir yazardan tavsiye almak ister, hatta çoğu zaman onun tavsiyeleri, yeni başlayan yazar için kendisine verilmiş dünyanın en büyük...

Amin Maalouf'un "Doğunun Limanları" romanının kahramanı İsyan, "uzun süre doğuya hükmetmiş" yabancımız olmayan bir aileden gelen ihtiyar bir şehzadedir. Romanın anlatıcısıyla 1976 yılında Paris'te karşılaşıyorlar. Hikayesini bir "çığlıkla" başlatıyor İsyan. O gün Dersaadet'te korkunç bir hadise...

Bütün gece kar yağdı. İri iri kar taneleri, sokak lambasının etrafında pervaneler gibi döne döne uçuşup durdu sabaha kadar. Ben bütün gece Fethi Naci'nin "Anılar Kitabı"nı (Sel Yayıncılık) okudum. Sabah kalktım, pencereden berrak bir gökyüzü görünüyordu. Kar, her şeyin üzerine beyaz bir örtü...