Ticaretin sıra dışı yüzü: Geçmişte para yerine kullanılan 10 ilginç nesne!
Tarih boyunca insanlığın gelişimiyle ve birbirleriyle etkileşim kurmalarıyla beraber ticaret de gelişti. Ticaretin gelişimi sırasında insanlar sattıkları ürünün değerini ölçmek için günümüzde para olarak adlandırdığımız nesneye ihtiyaç duydular. Peki, tarihte para yerine neler kullanılmış olabilir? İşte, sizin için duyunca şaşıracağınız 10 ilginç nesne!
Para tarih boyunca pek çok şekil ve form aldı. İnsanlar, sattıkları ürünün değerini temsil etmek ve ticareti kolaylaştırmak için deniz kabuklarından yemeklere kadar çeşitli nesneler kullandı. Ancak bazı para birimleri diğerlerinden daha sıra dışıydı. Haberimizde sizin için geçmişte para yerine kullanılan nesneleri ve amaçlarını derledik. İşte, tarih boyunca para birimi olarak kullanılan 10 ilginç nesneye dair detaylar...
1. TUZ
Antik Roma’da tuz o kadar değerliydi ki ''beyaz altın'' olarak adlandırılıyordu ve tuzla askerlere maaş veriliyordu. Bunun yanı sıra tuzla ödeme yapma geleneği tuzun ana para birimi olduğu Antik Çin'de ve Orta Çağ'da Doğu Afrika'da da yaygındı.
2. KAKAO ÇEKİRDEKLERİ
Maya kralları vergi ödemesi olarak kakao çekirdekleri ve dokuma kumaşlar topluyorlardı; bu da bu eşyaların bir tür para birimi haline geldiğinin kanıtıydı. Ayrıca Mayalar için, şehirlerinin yakınında yetişmediği için kakao çok değerliydi bu yüzden toplanan fazla kakao, saray işçilerine ödeme yapmak veya pazardan mal satın almak için kullanılıyordu.
Bunun yanı sıra Aztekler, kakaonun Tanrı'nın bir hediyesi olduğuna inandığından kakao ile başka malları takas ediyorlardı. Oxford Üniversitesi Bodleian Kütüphanesi arşivlerinde saklanan Codex Mendoza (1541) sayesinde takas edilen malların kaç kakao çekirdeğine denk geldiği şu şekilde örneklendirilebilir: 1 hindi = 100 kakao çekirdeği; 1 adet yumurtası = 3 kakao çekirdeği; 1 büyük domates = 1 kakao çekirdeği.
3. DENİZ KABUĞU
Hint ve Pasifik okyanuslarında bulunan deniz kabukları, tüccarların yurt dışına seyahat etmesiyle dünya çapında tanındı ve Avrupa'nın bazı kısımları onu geçerli para birimi olarak kabul etti. Ayrıca deniz kabukları genellikle barış hediyesi olarak veya gelin törenleri sırasında sunulan takı parçalarında kullanılıyordu. Kabuklar zamanla giderek nadir hale geldiğinden değerlerinin de arttığı biliniyor.
4. KUŞ TÜYÜ
Kolomb öncesi Orta Amerika'da, Amerika papağanı gibi egzotik kuşların tüyleri para olarak kullanılıyordu. Bu tüyler, güzellikleri ve nadirlikleri nedeniyle oldukça değerliydi.
5. BÜYÜK RAİ TAŞLARI
Pasifik Adaları'nda rai olarak bilinen dev taş diskler, para olarak kullanılıyordu. Bununla birlikte Mikronezya'nın Yap adasında bulunan bu diskler, bugün hala para birimi olarak kullanılıyor. Bu taşların çapı 3.5 metreye kadar çıkabilir, birkaç ton ağırlığında olabilir ve kanoyla taşınır. Her taşın değeri; büyüklüğüne, yaşına, geçmişine, şekline ve taşıma zorluğuna göre belirlenir. Ayrıca, taşı taşırken ne kadar çok insan ölürse değerinin de o kadar yüksek olduğu düşünülüyordu.
6. HAYVAN DİŞLERİ
Dünyanın bazı yerlerinde hayvan dişleri para birimi olarak kullanıldı. Örneğin Papua Yeni Gine'de yaban domuzlarının dişleri 20. yüzyılın başlarına kadar para birimi yerine geçiyordu. Bununla birlikte Solomon Adaları'nda, yunusların ve yarasaların dişleri para olarak kullanılıyordu.
Bu sırada Fiji Adaları'nda ispermeçet balinasının dişi en değerli para birimi olarak kabul ediliyordu ve Fiji'de hala gelin hediyesi olarak kullanılıyor. Ayrıca 20. yüzyıla kadar bu dişler, topraktan rakip reisin ölümüne kadar her şeyi satın almak için para olarak kullanılabiliyordu.
7. EKMEK VE BİRA
Eski Mısır'da standart temel maaş, 10 parça ekmek ve 1 tayın biradan oluşuyordu; yani günde üçte bir sürahi bira ile iki tam sürahi arasında değişiyordu.
8. ÇAY TUĞLALARI
Çay tuğlaları, kalıplara paketlenen ve bastırılan öğütülmüş çay yaprakları bloklarıdır. Tuğlalar, çayın değerinin Asya'nın birçok yerinde hızla arttığı İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcına kadar bir para birimi olarak kullanıldı.
Bununla birlikte Sibirya ve Tibet gibi yerlerde çay bloklarının, madeni paralara göre daha çok tercih edildiği söyleniyordu çünkü çaylar, öksürük ve soğuk algınlığı tedavisinde kullanılabiliyor, hatta yiyecek kıt olduğunda yenilebiliyordu.
9. ZERDEÇAL
Yenilebilir para birimleri arasında geçmişte Avustralya'nın kuzeydoğusundaki Solomon Adaları'nda kullanılan hindistan cevizi liflerine sarılı bir zerdeçal topu da bulunuyordu.
10. PARMESAN
1953 yılındaki aşırı durgunluk döneminde bazı İtalyan bankaları, kredileri güvence altına almak için parmesan çarklarını teminat olarak kabul ediyorlardı. Bununla birlikte bankanın depolarında, toplam değeri yaklaşık 187,5 milyon dolar olan 17 bin ton kadar peynirin tutulduğu söyleniyordu.
Kaynak: BBC, Business Insider, CCN
