Birçok şirket karbon sıfırı hedefini yakalamak ve enerji ihtiyacını temin için yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapıyor. Türkiye Varlık Fonu (TVF) şirketlerinden Turkcell de 2026 sonunda 300 megavata ulaşacak güneş enerjisi santrali (GES) yatırımlarının ilki Uşak’ta üretime başlamış. Mesele başlamış olması değil, asıl mesele yerli/milli teknolojilere uzak duran Turkcell’in bu yatırımları yaparken ne kadar yabancılaştığıdır. Bu vesileyle yurtdışına ne kadar kaynak aktarmış olmasıdır.
Turkcell, GES yatırımlarıyla sürdürülebilirlik alanındaki çalışmalara devam edecekmiş. Hedefleri ise 2026 sonunda enerji tüketimlerinin yüzde 65’ini kendi ürettikleri yenilebilir enerji kaynaklarından karşılamak ve 2050'de net sıfır şirket olmakmış. Bu yatırımları yabancı teknolojilerle yapan bir Turkcell’in bu ülke maddi kaynaklarının ne kadarını yurtdışına transfer edeceğinin iyi tahlil edilmesi gerekiyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yenilebilir yatırımları desteklerken, düzenlemeler yaparken başta Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olmak üzere diğer ilgili kurumlarında yerli/milli teknolojilerle bu yatırımların yapılmasını, yabancı şirketlerin bu vesileyle finans edilmemesi için adım atması lazım. Turkcell gibi yarı kamu şirketlerin kaynakları kullanmada bu kadar rahat olması iyiye alamet değil.
Mesela Turkcell, Türkiye’nin yerli elektrikli aracını üreten TOGG’un ortağı, ama kendilerini tahsis edilen TOGG’ları bile kullanmıyor. Ne yönetim kurulu başkanı ne genel müdürü ne genel müdür yardımcıları ne de direktörleri için tahsis edilen makam araçları TOGG değil. Bu konu medyada gündeme geldiğinde de bir açıklama dahi yapamamışlardı. Hatta o günlerde Çin’e geziye giden Turkcell yetkilileri, Huawei’nin elektrik aracının önünde poz bile vermiş, gelen tepkiler üzerine silmişlerdi. TOGG için vatandaşa sıraya girip alamazken, Turkcell ortağı olduğu için sıra beklemeden 400 adet civarında TOGG sahip olmasına rağmen kullanmamıştı. Bırakın kullanmayı önünde fotoğraf için poz veren bile olmamıştı.
Turkcell’in yerli/milli teknolojilere yaklaşımı Türkiye’nin ilk yerli baz istasyonu ULAK’a olan mesafeli duruşunda da ortaya çıkmıştı. ULAK 4,5G baz istasyonunu kullanım oranlarına bakıldığında ilginç bir durum ortaya çıkıyor. 3 GSM operatörü; Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone’un sahip oldukları baz istasyonu sayısı dikkate alındığında en az kullanan operatör Turkcell. En fazla baz istasyonun sahip, ama yerli/milli baz istasyonuna destek olmadı.
Hatta Turkcell, KKTC’deki 4,5G ihalesinde bile ULAK baz istasyonunun kullanılmaması için çaba gösterdi. İhale şartnamesinin bu şekilde düzenlenmesini sağladı ve Turkcell, KKTC’yi Huawei’nin 4,5G baz istasyonlarıyla
Netice itibariyle Turkcell, sezon yatırımı başta GES olmak üzere diğer alanlardaki işlerinde yerli/milli teknolojilere neden yer vermiyor? Bunu merak ediyorum.
