Fed'den 50 baz puanlık faiz indirimi

Fed 50 baz puanlık faiz indirimine gitti. Bu, Mart 2020'den bu yana alınan ilk faiz indirim kararı olurken Fed üyelerinin 2024'ün kalan 2 toplantısında toplam 50 baz puanlık indirim beklediği görüldü. Kararın ardından altının ons fiyatı 2.595 doları aşarak yeni tarihi zirvesini gördü. Ardından kazançlarını geri vererek 2.560 doların altına indi. Karar sonrası açıklamalarda bulunan Fed Başkanı Powell "Son bir yılda izlediğimiz sabırlı yaklaşım meyvesini verdi. Enflasyon artık hedefimize çok daha yakın ve sürdürülebilir bir şekilde yüzde 2 seviyesine ilerlediğine inanıyoruz" dedi. Powell, Başkan Adayı Trump'ın para politikasıyla ilgili yorumlarının hatırlatılması üzerine "Veriler çok açık: Bağımsız merkez bankası olan ülkelerde daha düşük enflasyon oluyor" diye konuştu

Giriş: 18.09.2024 - 21:00 Güncelleme: 18.09.2024 - 23:45

ABD Merkez Bankası (Fed) piyasaların büyük merakla beklediği faiz kararını açıkladı. Buna göre Fed Açık Piyasa Komitesi (FOMC) politika faizini 50 baz puan indirerek yüzde 4.75-5.00 aralığına çekti.

Piyasalarda son günlerde 25 veya 50 baz puanlık indirim gelmesine yakın ihtimaller olarak bakılıyordu. Bugünkü kararla beraber Fed 4.5 yılın ardından ilk kez faiz indirimine gitmiş oldu.

Yükselen enflasyon karşısında 2022'de varlık alım operasyonunu tamamlayarak faiz artışlarına başlayan Fed, Mart 2022'den bu yana 11 faiz artırımı gerçekleştirmiş ve faiz oranını toplam 525 baz puan artırmıştı. Bankanın politika faizi, söz konusu artışlarla 2001'den bu yana en yüksek seviye olan yüzde 5.25-5.50 aralığına çıkmıştı.

Politika faizinde en son Temmuz 2023'te 25 baz puanlık artışa giden Fed, faiz oranını art arda 8 toplantıda değiştirmeyerek mevcut aralıkta sabit bırakmıştı.

Bugünkü kararla beraber Fed üyelerinin beklentileri de yayımlandı. Buna göre daha önce yüzde 5.1 olan yıl sonu faiz oranı beklentisi yüzde 4.4'e geriledi. 2025 sonu medyan faiz oranı beklentisi ise yüzde 4.1'den yüzde 3.4'e çekildi.

Noktasal grafikte 2024'ün kalan 2 toplantısında 50 baz puanlık bir faiz indirimi beklendiği görüldü.

Fed üyelerinin 2024 yılı büyüme beklentisi yüzde 2.1'den yüzde 2'ye gerilerken 2025 büyüme beklentisi yüzde 2'de sabit kaldı.

İşsizlik tahminleri ise yukarı yönlü revize edildi. Buna göre Fed yetkililerinin 2024 işsizlik beklentisi yüzde 4'ten yüzde 4.4'e; 2025 beklentisi ise yüzde 4.2'den yüzde 4.4'e yükseltildi.

REKLAM

FOMC tarafından yayımlanan karar metninde enflasyonun yüzde 2'lik hedefe doğru ilerlediği ancak yüksek kalmaya devam ettiği ifade edildi.

Açıklamada, faiz oranında 50 baz puanlık indirim kararının 11'e karşı 1 oyla alındığı belirtildi. Michelle Bowman'ın 25 baz puanlık faiz indiriminden yana olduğu ve karşı oy kullandığı aktarıldı.

Karar metninde "Komite, enflasyonun sürdürülebilir bir şekilde yüzde 2'ye doğru ilerlediğine dair daha fazla güven kazandı ve istihdam ve enflasyon hedeflerine ulaşma risklerinin kabaca dengede olduğuna karar verdi" denildi.

Açıklamada, FOMC'nin ek ayarlamalar yapmayı değerlendirirken, gelen verileri, gelişen görünümü ve risk dengesini dikkatlice değerlendireceği belirtilerek, Komitenin maksimum istihdamı desteklemeye ve enflasyonu yüzde 2 hedefine döndürmeye güçlü bir şekilde kararlı olduğuna dikkat çekildi.

Kararın ardından düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulunan Fed Başkanı Jerome Powell "Son bir yılda izlediğimiz sabırlı yaklaşım meyvesini verdi. Enflasyon artık hedefimize çok daha yakın ve sürdürülebilir bir şekilde yüzde 2 seviyesine ilerlediğine inanıyoruz. Enflasyon şu anki hedefimize çok yaklaşmış durumda ve enflasyonun gerilediğine dair büyük güven kazanmış durumdayız" dedi.

Enflasyona yönelik yukarı yönlü risklerin azaldığını belirten Powell "İstihdama ilişkin aşağı yönlü riskler arttı. Biz de her türlü riski takip etmeye devam ediyoruz" ifadelerini kullandı.

Powell gelecek toplantılarda alacakları kararlara ilişkin ise şunları söyledi:

"Eğer ekonomi sağlam kalmaya devam eder ancak enflasyon yükselmeyi sürdürürse gevşeme konusunda daha temkinli ilerleriz. Eğer enflasyon yukarı giderse adımlarımızı biraz daha yavaşlatabiliriz. Enflasyon beklentilerden daha hızlı geri giderse de elimizdeki araçları kullanarak bununla baş edebiliriz. İkili görevimizi her şekilde yerine getirmeye hazırız."

Powell, 50 baz puanın sonraki toplantılardaki indirim temposu olamayabileceğini ve verilere bağlı kalarak karar vermeye devam edeceklerini vurguladı. Uzun vadeli tahvillerde negatif faiz oranlarına geri dönülmeyeceğini ve faiz oranlarının daha önceki çok düşük seviyelerinin üzerinde olacağını düşündüğünü anlattı.

Fed'in enflasyona karşı zafer ilan edip etmediğine yönelik soru üzerine Powell, "Yüzde 2 hedefinde değiliz. Enflasyonun yüzde 2 civarında veya yüzde 2'ye yakın olmasını istiyoruz. Görev tamamlandı veya buna benzer bir şey söylemiyoruz. Ama söylemeliyim ki, kaydettiğimiz ilerlemeden cesaret alıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

Toplantının soru-cevap kısmında ABD eski Başkanı ve Başkan adayı Trump'ın Fed'in rakibi Harris'e yardımcı olmak için faiz indirebileceğini içeren yorumların da hatırlatılması üzerine Powell şu cevabı verdi:

"Dünya genelinde ABD gibi demokrasilerin bağımsız merkez bankaları olur. Bunun nedeni insanların zaman içerisinde merkez bankasını; politik otoritelerin kontrolünden ayırmanın para politikasını seçilmiş kişilerin çıkarına belirlenmesinin önüne geçtiğini görmesidir. Veriler çok açık: Bağımsız merkez bankası olan ülkelerde daha düşük enflasyon oluyor. Biz bütün Amerikalılar için çalışıyoruz. Herhangi bir politikacıya ya da politik davaya hizmet etmiyoruz. Bu iyi bir kurumsal yapıdır ve umarım devam eder."

Karar öncesi 2.580 dolar civarında seyreden altının ons fiyatı kararın ardından 2.595 doları aşarak yeni tarihi zirvesini gördü. Ons fiyatındaki günlük yükseliş yüzde 1'i aştı.

Daha sonra ons fiyatı kazançlarını geri vererek 2.560 doların altına çekildi.

Fed'in kararının açıklandığı sırada 34.10'dan işlem gören dolar/TL önce 34.01'e doğru hızlı bir geri çekilme yaşadı.

Ancak kur daha sonra yeniden 34.09 seviyesine yükseldi.

Piyaslardaki dalgalanmanın yansımaları ABD borsalarında da net bir şekilde görüldü. Dow Jone kararın hemen ardından 375 puanlık bir yükseliş yaşadı. Ancak yaklaşık yarım saat içerisinde tüm kazancını geri verdi ve günü yüzde 0.3 düşüşle kapattı.

Benzer şekilde S&P 500 endeksi de önce yüzde 0.4'e yakın yükseldi. Ardından yüzde 0.3 eksiye döndü.

Tarihsel olarak Fed'in gevşeme adımları borsaları desteklemiştir. Karar öncesi 25 veya 50 baz puanlık bir indirim beklenirken Fed tercihini büyük indirimden yana kullandı. Bunun yansıması olarak ilk anda ABD borsaları ve altında sert yükselişler yaşandı.

Ancak daha sonra Powell'ın 50 baz puanın 'yeni indirim temposu olmadığını' belirtmesi ve ihtiyatlı bir duruş sergilemesiyle piyasalardaki coşku duruldu.

Bilkent Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara piyasalarda yaşanan dalgalanmayla ilgili olarak sosyal medya hesabından yaptığı değerlendirmede "ABD 10 yıllık faizi karardan sonra sert düştü. Ardından Powell’ın basın toplantısındaki mesajları ile tekrar sıçradı. Şimdilik piyasanın hevesi kursağında kaldı diyebiliriz ama şimdilik" ifadelerini kullandı.

Bunun yanında analistler Fed'in 50 baz puanlık indirim tercihinin bankanın resesyon endişesi taşıdığı anlamına gelebileceğini bildirdi. İşsizlik oranı beklentisindeki yükselişin bu görüşü desteklediğine dikkat çekti. Bu değerlendirmenin fiyatlara yansıması ise piyasalarda düşüşü getirdi.

Dolayısıyla Powell'ın da belirttiği gibi ABD'nin enflasyonla mücadelesinde olumlu bir patikaya girilmiş olsa da piyasalar açısından henüz belirsizlikler tam dağılmış değil. Bu sebeple piyasalardaki oynaklığın kısa vadede devam etmesi bekleniyor.