20 yıl prim, 48 yaşında emeklilik
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Raci Kaya, ortalama yaşam süresinin Batılı ülkelerde 80-82 yıl, Türkiye'de ise 78 yıl olduğunu, Türkiye'de ölüm yaşının Avrupa düzeyine eriştiğini söyledi. Kaya, SGK'ya ödenen primlerin ortalama süresinin 20 yıl olduğunu, buna karşılık Almanya'da bu sürenin 45 yıl olduğunu belirtirken, "Yirmi yıl prim ödedikten sonra EYT ile birlikte insanlar 48 yaşında emekli oldu" dedi. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi
Vergi kanunları ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi dün gece TBMM Plan Bütçe Komisyonunda kabul edildi. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Raci Kaya, görüşmeler sırasında milletvekillerinin teklifte yer alan sosyal güvenlik ile ilgili 8 madde hakkındaki sorularını yanıtladı.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Kanun teklifi sosyal sigorta primi işveren payının 1 puan artırılmasını, imalat dışı sektörlerdeki iş yerlerinde uygulanan 4 puanlık işveren priminin 1 puana indirilmesini, doğum borçlanması dışında kalan askerlik ve diğer hizmet borçlanmasında ödenen primlerin yüzde 32’den yüzde 45’e, BAĞ-KUR ihya primlerinin yüzde 34,75’ten yüzde 45’e çıkartılmasını, SGK’ya olan GSS prim borçlarının emekli aylıklarından yüzde 25 oranında kesinti yapılarak tahsil edilmesini düzenliyor.
Raci Kaya, primin neden 1 puan artırılıp işverene sağlanan 4 puanlık prim teşvikinin 2 puana düşürüldüğüne ilişkin milletvekillerinden gelen sorulara yanıt verdi. SGK’nın aktüeryal dengesi hakkında bilgi veren Kaya, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre Türkiye’de beklenen ömür erkeklerde 77, kadınlarda 79, ortalama 78 iken Batılı ülkelerde 80-82 arasında olduğunu söyledi. Türkiye’de sağlık sisteminin belli bir düzeye erişmesi ve refah düzeyinin artması nedeniyle ölüm yaşının Avrupa düzeyine eriştiğini belirten Kaya, ancak TÜİK tarafından son açıklanan verilere göre Türkiye’nin artık genç nüfus olmaktan çıktığını, doğurganlık oranının 1,5’e gerilediğini, önümüzdeki on yılda 1,30’a düşeceğine dikkat çekti.
ALMANYA’DA 45 YIL, TÜRKİYE’DE 20 YIL
Raci Kaya Türkiye ile Avrupa’nın şartlarının aynı olmadığını ama Türkiye’de emekli olmak için SGK’nın topladığı primlerin ortalama süresinin 20 yıl olduğunu, Almanya’da bu sürenin 45 yıl, Avrupa ortalamasının da 40 yıl olduğunu söyledi. Kaya, “Eskiden mezarda emeklilik deniliyordu, 50-55 yaşında ölüyorduk. Şu anda ortalama 78 yaşa gelmişiz. Bütün veriler OECD verileridir. Yirmi yıl prim ödedikten sonra EYT ile birlikte 48 yaşında emekli oldu insanlar… Şöyle bir tablo göstereyim: Prim ödeme yıl sayısı ortalama 35 - 40 yıl seviyelerinde. Benimki 20 yıl. Yirmi yıl prim ödemişim, emeklilik yaşım 48. Avrupa’nın tamamında ortalama 65 yaş” diye konuştu.
“EYT’DEN 3 MİLYON KİŞİ EMEKLİ OLDU”
Kaya, EYT dolayısıyla 2023 yılından beri 3 milyon kişinin emekli olduğunu vurguladı. Emekli olan kişi sayısının normalde yılda 400 bin olduğunu 2,5 yıllık sürede emekli sayısı 1 milyon kişi artacak iken ilave 2 milyon kişinin emekli olduğunu kaydeden Kaya, 1,60 olan aktif/pasif dengesinin sürdürülebilmesi için istihdamın on yılda 10 milyon artması gerektiğini, oysa nüfus yaşlandığı için emekli sayısının istihdamdan daha hızlı arttığını anlattı.
Türkiye ile OECD ülkelerinde işçi ücretlerinden alınan işveren primlerini de karşılaştıran Raci Kaya, OECD ortalamasının yüzde 22, Türkiye’deki oranın ise yüzde 22,75 olduğunu söyledi. Kaya, yüzde 22,75 görünmekle birlikte 5 puan prim teşvikiyle imalat sektöründe oranın yüzde 17,5’e düştüğünü belirtti.
Geçen yıl 2008 yılından bu yana uygulanan 5 puanlık işveren primi teşvikinin analizinin yapıldığını kaydeden Kaya, bu teşvikin artık etkinliği azaldığı için imalat dışı sektörlerde bu yılın başında 4 puana indirildiğini, görüşülen kanun teklifiyle de 2 puana indirileceğini dile getirdi.
