EYT’liye prim desteğinde bu ayrıntıya dikkat!
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesiyle emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam edenler için 5 puanlık prim desteği sağlandı. İşçi başına aylık 670.72 TL ile 5.030.44 TL tutarındaki desteğin uygulanması konusunda tereddüt oluştu. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Sosyal Güvenlik Kurumu'na verdiği görüş doğrultusunda bazı emekliler için sağlanan prim desteği iptal edilecek. Sağlanmış prim destekleri geri alınacak. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, emekli EYT'lilere sağlanan 5 puanlık prim desteğiyle ilgili ayrıntıları yazdı
Mart ayında yürürlüğe giren emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) yasası ile emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçiler için ödenen sosyal güvenlik destek priminde (SGDP) 5 puanlık teşvik getirildi. Teşvikten yararlanmak için EYT yasası kapsamında emekli olmak ve emekli olduktan sonra aynı işyerinde 30 gün içinde yeniden çalışmaya başlamak gerekiyor. Teşvikten bugüne kadar emekli olan EYT’liler ile bundan sonra emekli olacak kişiler yararlanacak.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 5 puanlık prim teşvikinin nasıl uygulanacağına dair 14 Nisan 2013 tarihinde genelge yayımladı. Ancak, uygulamada tereddüt yaşandı. EYT kanunu çıkmamış olsaydı bile sigortalılık süresi, prim günü ve yaş şartını yerine getirerek, kanunun yürürlüğe girdiği 3 Mart 2023 tarihinden sonra emekli olanlar için 5 puanlık prim teşvikinin uygulanıp uygulanmayacağı hususunda SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğüne sorular gelmeye başladı.
Bunun üzerine SGK, 5 puanlık prim teşvikini finanse eden Hazine ve Maliye Bakanlığına yazı yazarak görüşünü sordu. Bakanlıktan gelen görüş yazısında, 5 puanlık prim teşvikine ilişkin kanun maddesinin gerekçesine dikkat çekildi. Söz konusu gerekçede, 5 puanlık prim teşvikinin 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlamış olanlardan EYT düzenlemesi çerçevesinde yaş şartına bakılmaksızın emekli olanlardan doğan istihdam kaybının önlenmesinin amaçlandığı vurgulandı. Dolayısıyla, EYT düzenlemesi çıkmamış olsaydı da yaş koşulunu tamamlayarak emekli olanlar için teşvik uygulanmasına imkân olmadığı belirtildi.
SGK Sigorta Primleri Genel Müdür Vekili Savaş Alıç imzasıyla il müdürlüklerine gönderilen yazıda, 5 puanlık prim teşvikinin sadece EYT düzenlemesi kapsamında “yaş şartı aranmaksızın” emekli olanlar için uygulanacağı belirtildi.
Buna göre, EYT düzenlemesi olmasaydı da yaş koşulunu yerine getirerek emekli olmaya hak kazanmış olanlardan 3 Mart 2023 tarihinden sonra emekli olup aynı işyerinde çalışmaya devam ettikleri için başlatılan 5 puanlık prim teşviki sona erdirilecek. Bu kişiler için sağlanmış prim teşvikleri gecikme cezası ve gecikme zammıyla geri alınacak.
İŞÇİ BAŞINA AYLIK 5.030 TL’YE KADAR TEŞVİK
Beş puanlık prim teşviki işçinin SGK’ya bildirilen toplam prime esas kazancı üzerinden hesaplanıyor. Prime esas kazanç asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasında değişiyor. Buna göre, 1 Temmuz – 31 Aralık 2023 döneminde çalışan işçiler için aylık 670.72 TL ile 5.030.44 TL arasında değişen tutardaki prim hazinece karşılanacak.
PRİM TEŞVİKİNİN KOŞULLARI NELER?
Söz konusu prim teşvikinden yararlanabilmek için aranan şartlar şöyle:
- İşçinin işten ayrılış bildirgesinin 3 Mart 2023 tarihinden sonra verilmesi ve işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde aynı işyerinden sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamış olması.
- İşçinin 3 Mart 2023 tarihinden sonra emeklilik talebinde bulunması ve bu talebe istinaden işçiye EYT kanunu kapsamında “yaşa bakılmaksızın” emekli aylığı bağlanması.
- İşyerinin özel sektör işverenine ait olması.
- İşverenin aylık prim ve hizmet belgesini/muhtasar ve prim hizmet beyannamesini yasal süresi içinde vermesi.
- İşverenin tahakkuk eden primleri yasal süresi içinde ödemesi.
- İşverenin Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması.
- Çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı yönünde herhangi bir tespitin bulunmaması.
30 GÜNLÜK SÜREYE DİKKAT
EYT kanunu kapsamında 5 milyona yakın kişinin yaşa bakılmaksızın emekli olma hakkı bulunuyor. Bunlardan yaklaşık 2.2 milyonu emeklilik başvurusunda bulundu. Kalan kısmı da yaş dışında sigortalılık süresi ve prim günü koşulunu tamamladıkları tarihten itibaren EYT kanunu kapsamında emeklilik başvurusu yapabilecekler.
Beş puanlık prim teşvikinden yararlanabilmek için işçinin aynı işyerinde 30 gün içinde yeniden işe başlaması gerekiyor. Otuz günlük sürenin bitiminin hafta tatili ya da resmi tatile denk gelmesi halinde süre uzatımına gidilmediğinden, işe giriş işleminin önceden yapılmasına dikkat edilmeli. Otuz günlük süre içinde başka bir işyerinde çalışmaya başlayıp sonra tekrar, emekli olmadan önceki son işyerinde çalışmaya başlayanlar için de prim teşviki uygulanacak.
Teşvikin önemli koşullarından biri de işten ayrılış bildirgeleri ile işe giriş bildirgelerindeki “işyeri sicil numaralarının” aynı olması. Aynı işverene ait başka bir işyerinde çalışsa bile teşvik uygulanmıyor. İşyeri sicil numaralarının farklı olması halinde prim indiriminden yararlanılamayacak.
