Yargıtay’a göre ücreti ödediğini ispat yükü işverende
Beş kişiden fazla işçi çalıştıran işverenin işçilerin ücretini banka aracılığıyla yapması zorunlu. Bu zorunluluğa uymayan işverenlere idari para cezası uygulanıyor. Yargıtay'a göre, ücretin ödenmediği veya eksik ödendiği iddiasıyla açılan davalarda ücretin ödendiğini ispat yükü işverende bulunuyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi
Ücretin ödenip ödenmediği veya eksik ödendiği hususu işçi ve işveren arasındaki anlaşmazlık konularının başında geliyor. Özellikle fazla çalışma ücretleri genellikle dava konusu oluyor. İşçilere ödemeler genellikle bankalar aracılığıyla yapılmakla birlikte bazı durumlarda elden ödeme de yapılabiliyor.
4857 Sayılı İş Kanunu, 5953 Sayılı Basın İş Kanunu ve 854 Sayılı Deniz İş Kanunu’na tabi kişilerin ücretlerinin nasıl ödeneceği söz konusu kanunlarda ve ilgili yönetmelikle düzenlenmiş bulunuyor. Yönetmeliğe göre, en az 5 işçi, gemi adamı veya gazeteci çalıştıran işverenler, o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemek zorundalar.
Banka aracılığıyla ödeme yapması gereken işverenler, işveren vekilleri veya üçüncü kişiler, işyerlerinin bulunduğu yerde banka şubesi bulunmaması ya ada çalışanlara banka aracılığıyla ödeme yapılmasına imkân olmaması halinde ödemeleri PTT şubeleri aracılığıyla yapabilirler.
Ödeme yapılırken, ödemelerin niçin yapıldığının, dekontun açıklama kısmına yazılması gerekir.
Banka aracılığıyla ödeme zorunluluğu olmasına karşın zorunluluğa uymayan işverene işçi başına aylık 429 TL idari para cezası uygulanır. Basın İş Kanunu’na tabi her bir gazeteci için 7.097 TL, Gemi İş Kanunu’na tabi gemi adamları için ise 5.676 TL para cezası verilir.
Para cezasının yanı sıra işvereni bekleyen asıl sorun ise ücreti ödediğini kanıtlayamaması halinde yeniden ödeme yükümlülüğü ile karşı karşıya kalmasıdır.
YARGITAY’A GÖRE İSPAT YÜKÜ İŞVERENDE
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi yakın tarihli bir kararında (E: 2022 / 651, K: 2022 / 2849), fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini belirten işçiye karşı ödemeyi elden yaptığı savunmasında bulunan işvereni haksız buldu.
Yargıtay kararına göre, kanun uyarınca işçiye ücretin elden ya da banka kanalıyla ödenmesi durumunda, ücret hesabını gösteren imzalı ve işyerinin özel işaretini taşıyan ücret hesap pusulası verilmesi zorunlu.
Uygulamada çoğunlukla “ücret bordrosu” adı altında belgeler düzenleniyor ve periyodik ödemelerde işçinin imzası alınıyor. Banka aracılığı ile yapılan ödemelerde banka kayıtları da ödemeyi gösteren belge niteliğinde kabul ediliyor.
Yargıtay kararında, “Ücretin ödendiğinin ispatı işverene aittir. Bu konuda işçinin imzasını taşıyan bir ödeme belgesi yeterli ise de para borcu olan ücretin ödendiğinin tanıkla ispatı mümkün değildir” denildi.
Kararda, işçinin fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarından indirim yapılması konusunda yasal bir düzenleme bulunmadığına dikkat çekildi. Söz konusu alacakların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde indirim yapılması gerektiği konusunda son yıllarda Yargıtay içtihadı oluştuğu belirtilen kararda, bu indirimin, dosyadaki delillerin durumu ve niteliğine göre yapılması gereken bir indirim olduğu vurgulandı. Fazla çalışma veya ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışma iddiasının tanık anlatımları kanıtlanması halinde indirim yapılabileceği ancak yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanan fazla çalışmanın karşılığı ödenmesi gereken parada indirime gidilemeyeceği kaydedildi.
Tanık anlatımlarına göre ispat halinde yapılacak indirimin ise işçinin çalışma şekline, işin düzenlenmesine ve hesaplanan fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti miktarına göre mahkemece takdir edilmesi gerektiği ifade edildi.
