Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?
İşçilerin kıdem tazminatı son ücretleri üzerinden ödenir ve giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanır. Giydirilmiş ücrete, çıplak ücret dışında düzenli yapılan diğer ödemeler dahil edilir. Peki kıdem tazminatı nasıl hesaplanır? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, kıdem tazminatı ile ilgili merak edilenleri yazdı
İş Kanununa tabi işçilerin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için iş yerinde en az bir yıl çalışmış olmaları gerekir. Kıdem tazminatı almaya hak kazanan işçiye çalıştığı her yıl için 30 günlük ücret tutarında kıdem tazminatı ödenir.
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin emekli olması, askerlik nedeniyle işten ayrılması, kadın işçilerin evlendikten sonra bir yıl içinde işten ayrılması, işverenin haklı neden olmadan işçiyi işten çıkartması, işçinin haklı nedenle iş akdini fesh etmesi gerekir. İşe giriş tarihine göre değişen yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getiren işçiler de kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar.
Kıdem tazminatı, işçinin son ücreti üzerinden hesaplanır. Tazminatın hesaplanmasında ücret dışında işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de dikkate alınır.
GİYDİRİLMİŞ ÜCRET ÜZERİNDEN ÖDENİR
İşçinin yan ödemeler hariç normal ücretine çıplak ücret denilir. Örneğin asgari ücret çıplak ücrettir. İşçiye çıplak ücret dışında sağlanan menfaatler varsa, ihbar ve kıdem tazminatının hesabına bu ödemelerin de dahil edilmesi gerekir. Bu şekilde hesaplanan ücrete “giydirilmiş ücret” denilir.
Normal ücrete ilaveten yol, yakacak, yemek, giyim yardımı, teşvik primi, kıdem ücreti, kira – barınma yardımı, bayram harçlığı gibi adlar altında yapılan ödemelerin toplamı giydirilmiş ücreti oluşturur. Ancak, söz konusu ilave ödemelerin giydirilmiş ücret hesabına dahil edilebilmesi için bu ödemelerin devamlılık arz etmesi gerekir. Bir defaya mahsus yapılan ödemeler giydirilmiş ücret hesabına dahil edilmez.
İşverenin iş yerinde verdiği yemek bedeli veya yemek karşılığı nakit para ya da yemek çeki giydirilmiş ücrete dahil edilir. İşçinin işe geliş gidişi için verilen servis hizmeti dahil olmak üzere ulaşım parası şeklindeki ödemeler de hesaba katılır.
Çıplak brüt ücreti 26.005,50 TL olan işçi işe işverenin sağladığı araçla gelip gidiyorsa, iş yerinde yemek veriliyorsa yemek ve servis ücreti hesaplanarak brüt ücrete eklenir. Toplam yemek ve ulaşım giderlerinden işçi başına düşen tutar ne kadar ise çıplak brüt ücrete eklenir. Örneğin söz konusu işçiye verilen yemek ve servis hizmetinin karşılığı aylık 1000 TL ise her bir yıl için ödenecek kıdem tazminatı 27.005,50 TL olur.
İş yerinde kullanılmak üzere verilenler dışında yapılan giysi yardımı, özel sağlık sigortası ya da hayat sigortası primi ödemeleri de giydirilmiş ücrete eklenir.
Ücret dışındaki para veya para ile ölçülebilen menfaatler ihbar ve kıdem tazminatı hesabında dikkate alınırken, son bir yıl içinde yapılan ödemelerin toplamı önce 365 güne bölünerek, 1 günlük tutar hesaplanır. Bir günlük tutar 30 ile çarpılarak giydirilmiş ücrete dahil edilir.
Yıl içinde ücrete zam yapılmışsa, hesaplamalarda zamlı ödeme dikkate alınır. Yılda 4 ikramiye verilen bir iş yerinde son ikramiye zamlı ödenmişse diğer ikramiyeler de son ikramiye tutarında kabul edilir.
KIDEM TAZMİNATI 53,919 TL’Yİ AŞAMAZ
Kıdem tazminatı, aynı işverene bağlı iş yerlerinde bir yıl ve üzerindeki her tam yıl için 30 günlük giydirilmiş ücret üzerinden ödenir.
Ancak, ücret ne olursa olsun ödenecek kıdem tazminatı, her 6 ayda bir memur maaş katsayısına göre belirlenen kıdem tazminatı tavanını aşamaz. 2025 yılı temmuz – aralık döneminde kıdem tazminatı tavanı 53.919,68 TL’dir. Giydirilmiş ücreti 53.919,68 TL ve altında olanlar, giydirilmiş ücretleri üzerinden tazminat alırlar. Giydirilmiş ücreti bu tutarı aşanlar ise her yıla karşılık 53.919,68 TL kıdem tazminatı alırlar. Giydirilmiş ücreti 100 bin lira da olsa alacağı kıdem tazminatı 53.919,68 TL’yi aşamaz.
Kıdem tazminatından binde 7,59 oranında damga vergisinden başka kesinti yapılmaz.
