Neden kış aylarında daha çabuk hasta oluruz? Sebebi soğuk havalar mı?
Kış aylarında daha sık hasta olmamızın nedeninin genelde soğuk havalar olduğunu düşünürüz. Yapılan çalışmalarda soğuk havanın etkili olduğu düşünülse bile bazı çalışmalar sık hastalanmanın nedenini soğuk havalara değil daha çok kapalı mekanlara bağlıyor. Ancak son zamanlarda Aralık ayında ABD'de yapılan bir çalışmaya göre kış aylarında sık hastalanmamıza etki eden madde burnumuz. İşte, çalışmaya dair detaylar...
ABD'de Massachusetts Göz ve Kulak Hatenesi ve Northeastern Üniversitesi ile yapılan bir çalışmaya göre burunun üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı daha önce bilinmeyen bir bağışıklık sistemi olduğu tespit edildi.
The Journal of Allergy and Clinical Immunology dergisinde yayımlanan çalışma, nezle, grip ve COVID-19 gibi virüslerin neden soğuk havalarda artış gösterdiğini araştırmak üzere gerçekleştirildi.
Massachusetts Göz ve Kulak Hastanesinde KBB Dönüşümsel Araştırma müdürü ve makalenin baş yazarı olan Dr. Benjamin S. Bleier, “Nezle ve grip mevsiminin hep soğuk aylarda görüldüğü ve bunun sebebinin de insanların, havadan yayılan virüslerin daha kolay yayılabildiği iç mekanlarda daha fazla vakit geçirmesi olduğu düşünülürdü.
Ancak bizim çalışmamız, her yıl yaşanan ve en son COVID-19 salgınında şahit olduğumuz viral üst sonulum yolu enfeksiyonlarındaki bu mevsimsel değişimin temel sebebini gösteriyor" diyor.
BURUN İÇERİSİNDE BAĞIŞIKLIK MEKANİZMASI VAR
Dış çevre ile ilk temas eden noktalardan birisi olan burun, hastalık ve patojenlerin ilk giriş noktası. Burunun söz konusu patojenlere karşı kendisini tam olarak nasıl koruduğu tam olarak anlaşılmış değil.
Ancak, yapılan çalışmaya göre burunun ön kısmında bulunan hücreler bakteriyi tespit ediyor ve sonrasında hücre dışı kesecik oluşturuyor.
VİRÜSLERİN İÇERİ GİRMESİNİ ENGLLEYEN BİR KESE
Burunun ön kısmında oluşan hücre dışı keseciğe EV adı veriliyor. EV'ler mukusa yayılarak bakterilerin etrafını çeviriyor ve saldırıya geçiyor. Dr. Bleier, bu hücre dışı kesecik ordusuna "eşek arısı kovanına tekme atma" benzetmesi yapıyor.
Hücre dışında oluşan keseler, yani EV'ler aynı zamanda antibakteriyel proteinleri mukus aracılığı ile burunun ön kısmında bulunduruyor.
Böyelikle bakterilerin vücuda girmesi engelleniyor.
PEKİ, NEDEN KIŞ AYLARINDA DAHA SIK HASTA OLUYORUZ?
Yapılan çalışmada Dr. Di Huang ameliyat olan hastaların ve sağlık gönüllülerinin burunlarından doku alarak, üç virüse karşı nasıl tepki verdiğini analiz etti.
Deney sonucunda her virüse göre, EV hücreleri farklı bir yanıt veriyor ve virüsun burun yerine EV hücrelerine bağlanmasını sağlayan bir tuzak kurdukları belirlendi.
“Tuzaklar ne kadar fazlaysa, mukusları virüsleri de o kadar çok EV topluyor ve bu sayede virüsler burun hücrelerine bağlanma şansı bulamadan enfeksiyon baskılanıyor” diyor Dr. Huang.
Araştırmacılar daha sonra soğuk havalarda EV'lerin nasıl tepki verdiğini ölçtüler.
Burunun iç sıcaklığı, soluduğu havaya göre değişiklik gösterir. Gönüllüler 15 dakika boyunca 4 derecede tutuluyor yeniden burun dokuları alınıyor. Dokuların sıcaklığı ise 5 derece.
SOĞUK HAVALARDA BAĞIŞIKLIK DÜŞÜYOR
Araştırmacılar aynı deneyi soğuk hava üzerinde uyguladıklarında burun dokularında ve bağışıklığında zayıflık olduğunu tespit etti.
Burun hücrelerinin salgıladığı EV miktarı soğuk havada yüzde 42'ye düşüyor ve antiviral proteinlerin gücünün de azaldığı görüldü.
“Bulgular bir araya getirildiğinde, üst solunum yolu enfeksiyonlardaki mevsimsel değişkenliğe dönük mekanik bir açıklama sağlıyor” diyor Dr. Huang.
Yapılan çalışmaya göre burunumuzun içerisinde salgılanan ve hasta olmamızı engelleyen EV bağışıklık hücreleri, soğuk havalarda direncini kaybettiği için virüs ve bakteriler daha kolay vücudumuza erişiyor ve sık hasta oluyoruz.
