2024’te 4,6 milyon haneye sosyal yardım
2024 yılında sosyal yardım alan hanelerin sayısı önceki yıla göre azalarak 4,6 milyon haneye geriledi. Sosyal yardımların toplam tutarı yüzde 61 oranında artmakla birlikte gayri safi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 1,1 ile son beş yılın en düşük seviyesinde kaldı. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın faaliyet raporlarına göre, pandemiden önce 2019 yılında sosyal yardım alan hane sayısı 3 milyon 283 bin iken pandeminin meydana geldiği 2020 yılında 6 milyon 631 bin hane ile en yüksek seviyeye ulaştı. 2021 yılında biraz azalmakla birlikte 5 milyon 904 bin olan sosyal yardım alan hane sayısı 2022 yılında 4 milyon 419 bine geriledikten sonra 2023 yılında 4 milyon 989 bin oldu. Sosyal yardım alan hane sayısı 2024 yılında ise 4 milyon 575 bin haneye geriledi. Bir önceki yıla göre 414 bin azaldı.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Belediyeler dahil tüm kamu kurumlarınca 2023 yılında 305,9 milyar lira tutarında sosyal yardım yapıldı. 2024 yılındaki toplam sosyal yardımlar ise önceki yıla göre yüzde 61 oranında artarak 491,7 milyar lira oldu. Her ne kadar 2024 yılındaki sosyal yardımlar enflasyonun hayli üzerinde artsa da toplam sosyal yardımların gayri safi yurtiçi hasılaya (GSY) oranı son beş yılın en düşük seviyesinde kaldı. Sosyal yardımların GSYH’ya oranı 2019’da yüzde 1,24 , 2020’de yüzde 1,42, 2021’de yüzde 1,74, 2022’de yüzde 1,13, 2023’te yüzde 1,2, 2024 yılında ise yüzde 1,11 olarak gerçekleşti.
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu ile genel bütçeden yapılan sosyal yardımlar 2023 yılında 192,6 milyar lira iken, 2024 yılında yüzde 43 oranında artarak 275,3 milyar lira oldu.
Sosyal yardımların bir kısmı düzenli bir kısmı ise geçici yardımlardan oluşuyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı geçmiş yıllardaki faaliyet raporlarında kaç haneye düzenli kaç haneye geçici süreli yardım yapıldığına ilişkin verileri de kamuoyuna açıklıyordu. Örneğin 2019 yılında 2,5 milyon haneye düzenli, 2,1 milyon haneye geçici yardım yapıldı. 2020 yılında ise 2,45 milyon haneye düzenli, 2,7 milyon haneye de geçici yardım gerçekleştirildi. 2022 yılından itibaren bu ayrıntıların yayımlanmasına son verildi.
65 YAŞ VE ENGELLİ AYLIĞINA 62,7 MİLYAR LİRA
65 yaş aylığı ve engelli maaşı alanların sayısı 2019 yılından beri 1,5 milyon kişi civarında seyrediyor. Bu kapsamda yapılan maaş ödemelerinin tutarı 2023 yılında 36 milyar lira olurken, 2024 yılında yüzde 74 oranında artarak 62,7 milyar lira oldu. 65 yaş aylığı ve engelli maaşları memur maaş katsayısına endeksli olarak artırılıyor. Söz konusu tutarın 27,96 milyar lirası 728.967 engelli ve engelli yakınına yapılan ödemelerden oluşuyor.
9,4 MİLYON KİŞİNİN GSS PRİMİNİ DEVLET KARŞILIYOR
Kanuna göre, sigortalı bir işte çalışmayan ve bakmakla yükümlü olunan sıfatını taşımayanlar zorunlu genel sağlık sigortası (GSS) kapsamında sayılıyor. Bunlardan hane içinde kişi başına geliri asgari ücretin üçte birinden az olanların GSS primleri devlet tarafından karşılanıyor.
GSS primi devlet tarafından karşılananların sayısı 2020 yılında 7,8 milyon iken 2021 ve 2022’de 9,5 milyon oldu. 2023 yılında 9 milyona düşen sayı geçen yıl tekrar yükselerek 9,4 milyon oldu. Devlet bu kişilerin GSS prim karşılığı olarak bütçeden Sosyal Güvenlik Kurumu’na 2023’te 61,1 milyar, 2024 yılında 105,6 milyar liralık para aktardı.
4,1 MİLYON HANEYE ELEKTRİK 702 BİN HANEYE DOĞALGAZ DESTEĞİ
Düzenli sosyal yardım alan hanelerde yaşayan kişi sayısına göre aylık 75 kWh ile 150 kWh arasında elektrik desteği sağlanıyor. Bu kapsamda 2024 yılında 4 milyon 88 bin haneye 8,96 milyar lira elektrik tüketim desteği verildi.
Yoksul ailelere ekim – mayıs aylarında yıllık 1500 TL ile 3.500 TL arasında doğalgaz desteği sağlanıyor. Bu kapsamda 2024 yılında 702 bin haneye 1,4 milyar lira doğalgaz desteği verildi.
AİLE DESTEK PROGRAMI İÇİN 46,48 MİLYAR TL YARDIM
Aşırı yoksulluk sınırının altında kalan vatandaşların aşırı yoksulluktan kurtarılması amacıyla başlatılan Türkiye Aile Destek Programı kapsamında kişi başına düşen aylık geliri 450 TL ve altındakilere aylık 1.250 TL, aylık geliri 450 – 911,15 TL arasındakilere 1.100 TL, 911 TL – 1.372 TL arasındakilere 950 TL, 1.372 TL – 5.667 TL arasındakilere aylık 850 TL destek sağlanıyor. Bu kapsamda geçen yıl 3,6 milyon haneye toplam 46,48 milyar TL ödeme yapıldı.
YOKSUL DUL KADINLARA, ASKER AİLELERİNE YARDIM
Yoksul durumdaki son resmi nikahlı eşi vefat eden kadınlara, şartları devam ettiği süre içinde aylık 1000 TL olmak üzere düzenli yardım yapılıyor. Bu kapsamda 2024 yılında 77.122 kişiye 772.6 milyon lira yardım yapıldı.
Vatani görevini yapmakta olanların sosyal güvencesi olmayan yoksul ailelerine askerlik süresince aylık 800 TL yardım yapılıyor. 2024 yılında 38.947 asker ailesine 125,7 milyon lira tutarında yardım gerçekleştirildi. Babası askerde olan 18 yaşından küçük yoksul çocuklara aylık 350 TL ödeniyor. 2024 yılında 1.433 asker çocuğuna 1,7 milyon lira ödendi.
Annesi, babası veya her ikisi de vefat etmiş çocuklar için aylık 600 TL ödeniyor. Bu yardımdan 2024 yılında 39.171 kişi yararlandı ve 202,3 milyon lira ödeme yapıldı.
Sosyal güvencesi olmayan ihtiyaç sahibi ailelere çocuklarını okula göndermeleri şartıyla ilköğretimde erkek öğrenci için aylık 90 TL, kız öğrenci için 100 TL, ortaöğretimde erkek öğrenci için 130 TL, kız öğrenci için 150 TL aylık ödeme yapılıyor. 2024 yılında 1,8 milyon çocuk için 1,31 milyar lira ödendi.
Çocuklarını sağlık kontrollerine götürenler ile düzenli sağlık kontrolü yaptıran yoksul hamile kadınlara yardım yapılıyor. Bu kapsamda 2024 yılında 932 bin kişiye toplam 836,2 milyon lira ödeme yapıldı.
Geçen yıl yoksul hanelerde yaşayan 4 milyon 262 bin kişi için toplam 3,07 milyar lira tutarında gıda yardımı gerçekleştirildi.
Taşımalı eğitim uygulaması kapsamındaki öğrencilere geçen yıl 9,6 milyar lira öğle yemeği yardımı yapıldı. Ücretsiz ders kitabı yardımı kapsamında da geçen yıl 3,7 milyar lira ödendi.
AB DESTEĞİYLE YOKSUL YABANCILARA 7,19 MİLYAR TL YARDIM
Avrupa Birliği ile Türkiye arasında imzalanan anlaşma uyarınca 2023 yılından beri Yabancılara Yönelik Sosyal Uyum Yardımları Programı yürütülüyor. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen bu program kapsamında geçici barınma merkezleri dışında ikamet eden muhtaç durumdaki yabancılara aylık 500 TL ile 700 TL yardım yapılıyor. Ağır engelliler için 2.400 TL ödeniyor. Bu yardımlardan geçici koruma sahipleri, uluslararası koruma statüsü sahipleri, uluslararası koruma başvuru sahipleri ve insani ikamet izni olan yabancılar yararlanıyor. Geçen yıl bu kapsamda 304.661 yabancıya 7,19 milyar lira yardım yapıldı.
Geçen yıl ayrıca yine AB tarafından karşılanan fonlarla 646.765 yabancı için 912,9 milyon lira şartlı eğitim yardımı gerçekleştirildi.
