İsrail'in E1 planına tepkiler

İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in onaylayacağını duyurduğu ve Batı Şeria'nın bölünmesine neden olacak E1 planına tepkiler geldi. Katar, Mısır, Ürdün, Filistin ve Hamas yaptıkları açıklamalarla ilgili plana tepki gösterdi.

Giriş: 14.08.2025 - 20:55 Güncelleme: 14.08.2025 - 21:02

İsrail’in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, "Filistin devleti fikrini ortadan kaldırmak" için işgal altındaki Doğu Kudüs'te Filistinlilerden gasbedilen yerleşimleri genişletecek "E1" projesini onaylamayı planladığını duyurdu.

The Times of Israel gazetesinin haberine göre, İsrail işgali altındaki Doğu Kudüs ile Batı Şeria'da Filistinlilerden gasbedilen topraklarda kurulan Ma'ale Adumim yerleşimi arasına 3 bin 401 konut inşası için yapılan ihaleyi onaylayacağını söyledi.

"E1'deki inşaat planlarının onaylanması, Filistin devleti fikrini ortadan kaldırıyor." ifadelerini kullanan Smotrich, uluslararası toplumdan gelen baskılara rağmen yasa dışı Ma’ale Adumim yerleşimini Kudüs’e bağladıklarını iddia etti.

REKLAM

İsrail Sivil İdare Birimi Yüksek Planlama Kurulu ise 20 Ağustos'ta, E1 projesi kapsamında 3 bin 401 yasa dışı konutun inşası planına nihai onay vermek toplanacak.

Katar, Mısır ve Ürdün İsrail'in işgali altındaki Doğu Kudüs'te Filistinlilerden gasbedilen yerleşimleri genişletecek ve Batı Şeria'nın kuzeyini güneyinden ayıracak "E1" projesinin onaylanması planına tepki gösterdi.

İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in, "Filistin devleti fikrini ortadan kaldırmak" için Doğu Kudüs'te Filistinlilerden gasbedilen yerleşimleri genişletecek "E1" projesini onaylamayı planladığı yönündeki açıklaması, tepkilere neden oldu.

Katar Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Smotrich'in Doğu Kudüs'ü Batı Şeria'dan ayıracak bir yerleşim birimi inşası planının kınandığı ve bunun uluslararası meşruiyet kararlarının açık şekilde ihlali olarak değerlendirildiği ifade edildi.

Filistin devletinin kurulmasını engelleme amacıyla yerleşim birimlerini genişletmeye ve Filistin halkını tehcir etmeye dayalı işgal politikalarının kesin bir dille reddedildiği vurgulandı.

REKLAM

Uluslararası toplumun, İsrail'in yerleşim planlarını durdurması ve uluslararası meşruiyet kararlarına uymasını sağlamak için bir arada olması gerektiği belirtildi.

Açıklamada ayrıca Katar'ın Filistin meselesine ve kardeş Filistin halkına uluslararası meşruiyet kararları ve iki devletli çözüm temelinde, 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulması yönündeki tam desteği ve değişmez tutumu teyit edildi.

Mısır Dışişleri Bakanlığı, İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Smotrich'in Doğu Kudüs çevresinde 3 bin 400 yasa dışı konut inşasını onaylayacağı yönündeki açıklamasını kınadı.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, bunun "İsrail hükümetinin Filistin topraklarına yönelik gaspını genişletme ve işgal ettiği bölgelerin demografik yapısını değiştirme konusundaki ısrarını yansıtan yeni bir adım olduğu" ve uluslararası hukukun, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarının ve uluslararası sözleşmelerin açıkça ihlali anlamına geldiği vurgulandı.

REKLAM

Smotrich'in yaptığı "İsrail'in Batı Şeria'da egemenliğinin dayatılması ve yerleşim birimlerinin genişletilmesine" ilişkin aşırılık yanlısı açıklamalarına da tepki gösterildi.

Bunun, Filistin halkının meşru taleplerine karşılık vermediği sürece Tel Aviv dahil bölge ülkelerine güvenlik ve istikrar getirmeyecek "İsrail kibrinin yeni bir göstergesi" olduğu ifade edildi.

Mısır'ın, söz konusu yerleşim politikalarını ve İsrailli yetkililerinin şiddet, nefret ve aşırılık yanlısı açıklamalarını asla kabul etmediği kaydedildi.

İsrail'e Filistin meselesinin tasfiyesi ve sözde "büyük İsrail" vizyonunu oluşturma gibi yanıltıcı inançlara kapılmaması uyarısında bulunuldu.

"Büyük İsrail" vizyonunun kabul edilebilir ya da izin verilebilir bir şey olmadığı vurgulandı.

Açıklamada ayrıca, İsrail'in yayılmacı eğilimlerinin, Orta Doğu'da tüm bölge halkları arasında adil, kalıcı ve kapsamlı bir barışı amaçlayan bölgesel ve uluslararası çabalarla tamamen çeliştiği belirtildi.

Ürdün Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da Smotrich'in onaylamayı planladığı "E1" projesi, uluslararası hukukun açık şekilde ihlali ve Filistin halkının bağımsız bir devlet kurmada devredilemez hakkına saldırı olarak değerlendirildi.

REKLAM

Smotrich'in Filistin devletinin kurulmasını engellemeye yönelik "radikal ve ırkçı söylemlerinin" en sert şekilde kınandığı ifade edildi.

İsrail'in işgal altındaki Filistin toprakları üzerinde hiçbir egemenliği olmadığına dikkati çekildi.

Ürdün'ün uluslararası hukukun ve BMGK kararlarının açık şekilde ihlalini teşkil eden bu yerleşim planını ve yasa dışı uygulamaları kesin bir dille reddettiği teyit edildi.

Uluslararası toplumdan "yasal ve ahlaki sorumluluklarını üstlenmesi; İsrail ile aşırılık yanlısı hükümetin Gazze'ye saldırılarının, işgal altındaki Batı Şeria'da sürdürdüğü tehlikeli tırmanışın ve yetkililerin vehme dayalı provakatif açıklamalarının son bulması için gereken adımları atması" talep edildi.

Açıklamada ayrıca Filistin halkına gerekli korumanın sağlanması, ulusal topraklarında bağımsız ve egemen bir devlet kurma konusundaki meşru haklarının verilmesi, işlenen suçların durdurulması ve faillerinin hesap vermesi çağrısı yapıldı.

REKLAM

Filistin, işgal altındaki Doğu Kudüs'te Filistinlilerden gasbedilen yerleşimleri genişletecek "E1" projesi planının, Batı Şeria'yı bölmeyi ve Kudüs'ü izole etmeyi hedeflediğini bildirdi.

Açıklamada, İsrail'in Kudüs ve çevresi ile Batı Şeria'nın merkezinde gasbedilen Filistin topraklarında kurulan yasa dışı Ariel yerleşiminde binlerce yeni birim inşa edilmesi için ihale açmasının sert bir dille kınandığı ifade edildi.

"E1 bölgesindeki sömürgeci yapılaşmanın, İsrail'in Filistin devletinin kurulması fırsatına darbe vurma, coğrafi ve demografik birliği baltalama ve Batı Şeria'nın izole bölgelere bölünmesi projesini sağlamlaştırma planlarının bir devamı" olduğu vurgulandı.

Yeni yerleşim birimi ihalelerinin, soykırım, tehcir ve ilhak suçlarının bir uzantısı; İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun "büyük İsrail" söyleminin bir yansıması olduğu kaydedildi.

Dışişleri Bakanlığı, "İsrail'in planlarından vazgeçmek zorunda kalması ve Filistin meselesi, soykırım, tehcir ve ilhak konusunda uluslararası uzlaşıya tabi olması için gerçek manada uluslararası müdahalede bulunulması ve yaptırımlar uygulanması" çağrısında bulundu.

Hamas, İsrail'in Gazze'de sürdürdüğü soykırıma ve işgal altındaki Batı Şeria'da yasa dışı yerleşimleri genişletme planlarına karşı yarın dünya genelinde kitlesel gösteriler düzenlenmesi çağrısında bulundu.

İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in, "E1" projesiyle işgal altındaki Batı Şeria'da işgali genişleteceklerini duyurmasının ardından Hamas'tan yazılı açıklama yapıldı.

Açıklamada, "Cuma günü, Gazze'ye desteğin vurgulandığı ve Batı Şeria'yı ele geçirme planlarının reddedildiği bir öfke günü olsun." ifadesi kullanıldı.

Gazze'de devam eden soykırım, aç bırakma ve ablukaya ve faşist İsrail hükümetinin yürüttüğü yasa dışı yerleşimleri genişletme furyasına verilecek gerçek cevabın meydanlar ve direniş olduğu kaydedildi.

Bu amaçla, Batı Şeria'daki tüm şehir, köy ve kamplardaki Filistinlilerden, "Filistin halkını topraklarından söküp atmayı ve insanca yaşama hakkını ellerinden almayı amaçlayan ilhak ve müsadere planlarına" karşı "öfke cuması" etkinliklerine katılmaları istendi.

Filistin içinde ve dünya genelinde bu etkinliklerin yoğun bir şekilde düzenlenmesinin önemine işaret edilen açıklamada, bununla "İsrail'in kalıcı olmadığı, ilhak projesinin de halkın iradesi ve direnişiyle yok olacağı" mesajının verilmiş olacağı kaydedildi.

Tarihsel olarak Doğu Kudüs'ün bir parçası olan, fakat Ayrım Duvarı'nın (Utanç Duvarı) Batı Şeria kısmında kalan Filistin mahallesi Azeriye'nin yakınına inşa edilmiş "Ma'ale Adumim" yerleşimini, Batı Kudüs'e giden yola bağlamak için "E1" projesi başlatılmıştı.

Bu kapsamda, bölgeye 4 binden fazla yasa dışı konut ve oteller inşa etmek için 12 bin dönüm Filistin toprağı gasbedilmişti.

"E1" projesiyle, Doğu Kudüs'ün Batı Şeria'daki Filistin topraklarıyla bağlantısının kesilmesi ve izole edilmesi amaçlanıyor.

Bu proje kapsamında 5 binden fazla Filistinlinin, topraklarından sürülebileceği belirtiliyor.

Birleşmiş Milletler, işgal altındaki Filistin topraklarındaki İsrail yerleşimlerini yasa dışı kabul ediyor.

Birleşmiş Milletlerin en üst yargı mekanizması Uluslararası Adalet Divanı, Temmuz 2024'te işgalci İsrail'in tüm "yeni yerleşim faaliyetlerini" durdurması ve İsraillilerin gasbettiği tüm Filistin topraklarından çıkarılması gerektiği yönünde görüş kararını bildirmiş ancak İsrail kararı reddetmişti.