BAŞLIKTAKİ cümle yıllarını İsrail-Filistin çatışmasında harcamış, Hizbullah ile yapılan ateşkes görüşmelerini de yakından takip etmiş bir diplomata ait…
Bunu söylerken, ateşkes anlaşmasının sağlanmış olmasının büyük bir “büyük nimet” olduğunu da kayda geçirdi…
Şurası açık ki ateşkes her iki taraf açısından da çok önemli ve olumlu bir durum…
Sadece Gazze halkı, İsrailli esirler için de değil, Kızıldeniz’deki ticaretin durmasından büyük kayıp yaşayan Mısır ve bölge ülkeleri için de önemli bir nimet…
Eğer İsrail, daha önce Hizbullah ile yaptığı ateşkes sürecindeki tavrını sürdürüp, anlaşmayı imzalayıncaya kadar vurmaz ise ki öyle görünüyor, Gazze Halkı ilk kez dün geceyi bugüne kadar yaşadıklarından daha rahat geçirdi…
HER SİVİL REHİNE İÇİN 30, HER KADIN ASKER İÇİN 50
İlk aşamada 42 gün içinde hepsi olmasa dahi, toplamda 98 olduğu kanaatine varılan ve hayatta olduğuna inanılan 60 kadar rehineden, hasta ve yaşlı 33’ünün salıverilecek olması da İsrailli aileler açısından bir umut kapısının doğmasına yol açtı.
Bunun karşılığında Filistinli esirler açısından da önemli; 7 Ekim saldırısına katılanlar haricinde ilk aşamada bin, sonraki aşamalarda yer alacaklarla birlikte iki bine yakın mahkum serbest kalacak.
Burada kural İsrail’in, her bir sivil rehine için 30, her bir kadın asker rehine için ise 50 Filistinli mahkumu serbest bırakması şeklinde yürüyecek.
Yani, listeye dahil olan 33 İsrailli arasındaki 9 ağır hasta ve yaralı tutuklu, ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış 110 Filistinli mahkûmun serbest kalacak.
İsrail, 7 Ekime karışmamış ve 8 Ekim 2023 tarihinden itibaren tutuklu bin Gazzeliyi serbest bırakacak.
Gazze halkı da uzun süre sonra gıdaya ve yakacağa kavuşacak; Refah ve Kerem Şalom sınır kapılarından ilk aşamada 600 yardım kamyonu girecek ki bunun 50’sini yakıt taşıyanlar oluşturacak.
Gazze halkı uzun süre sonra Kuzeydeki evlerine dönecek…
AHLAKİ ÜSTÜNLÜK OYUNU
Burada da durmayacak İsrail ile Hamas planın ikinci ve üçüncü aşamalarını ateşkesin 16’ıncı gününden itibaren görüşmeye başlayacak.
ORSAM’dan Gökhnan Batu’nun dün altını çizdiği gibi, İsrail bir süredir ateşkes sürecinde izlediği, “ahlaki üstünlüğü ele geçirme” oyunu içinde olmaz veya Başbakan Netanyahu hükümetini önceleyerek hareket etmez ise ateşkes ikinci ve üçüncü aşamalarını da getirir…
Netanyahu hükümetini öncelemezse dememin nedeni de bir koalisyon yapısına sahip İsrail’in içinden yükselen ateşkes karşıtı tutum…
SMOTRİCH KALACAK GİBİ…
Başında da koalisyonun bir parçasını oluşturan partinin lideri ve Kamu Güvenliği Bakanı Itamar Ben-Gvir geliyor; ateşkes imzalanırsa istifa edeceğini açıklamış bulunuyor…
Ben-Gvir bununla da kalmadı, Dini Siyonizm Partisi (Tzionut Datit) lideri ve İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’e de kendisi gibi hareket etmesi için çağrıda bulundu.
Smotrich, şu aşamada kesin bir tavır sergilemedi; eğer böyle devam ederse 120 sandalyeli parlamentoda 68 oy desteği olan koalisyondan Ben-Gvir’in 6 oyu düşer, geriye kalan 62 sandalye desteği ile yoluna devam eder.
Ama Smotrich de istifa ederse Başbakanlığı kaybeder; Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin de mahkum ettiği Netanyahu için bu felaket demektir.
Genel kanaat, koalisyonda anahtar, kritik durumda olacak Smotrich’in istifa etmeyip, Netanyahu’ya istediğini yaptıran konumda yoluna devam edeceği…
O nedenle İsrail’in şu aşamada serbest bırakmayı hedeflediği esir isimlerinden yola çıkarak Hamas’ı suçlayan İsrail’in anlaşmayı imzalayacağı yönünde.
HAMAS DA 21 TABUR KAYBETTİ
Ayrıca Hamas’ın elindeki esir ailelerinin baskıları da İsrail parlamentosunu imzalaması yönünde baskılıyor…
Netanyahu’nun elini rahatlatan ise ateşkes anlaşmasında yer alan eğer Hamas İsrail’in taleplerini yerine getirmez ise 42 günlük süreyi beklemeden tekrar saldırı hakkını kazanacağı maddesi...
Hamas açısından da önemli…
Her ne kadar Hamas da direnişi bu denli kahramanca sürdürüp, zafer kazandığını dile getirebilir.
Ancak unutulmasın ki 15 aylık savaş Hamas’ı hem militan, hem de lider olarak zayıflattı.
Hamas’ın çatışma sürecinde 21 taburu yok oldu…
Hamas da bu sürede muhataplık buldu, ateşkesin bir tarafı haline geldi.
NEFRET TOHUMU EKER
Her ne kadar İsrail, ateşkes sonrası Gazze’nin yönetiminde Hamas’ın da Ramallah’ın da olmasını istemediğini söylese de toprağın ve ülkenin sahibi olmazsa kimin yöneteceğini de masaya koyamıyor.
Ateşkesi Hamas ile yaptığını da unutuyor.
Bu tutumunu sürdürmesi de ateşkesi bitirir, çatışmayı çok daha ağır bir sürece sokar, bölge ülkelerini de dahil eden yeni bir savaşın kapısını aralar…
Bu da zaten Gazze’deki bütün çocukların ve gençlerin ruhuna sinmiş olan nefreti nesiller boyu hasat edeceği yeni bir evrenin tohumlarını ekmek anlamına gelir…
TRUMP’IN HEDEFİ
O nedenle ABD’nin yeni yönetiminin ve BM’nin de dayattığı gibi İsrail’in reddettiği Filistin’i devlet olarak kabul edip, iki devletli bir yönetime geçişin önünü açmaktan başka çaresi yok.
Ayrıca Trump da bunu istiyor ve Nobel Barış Ödülü’nü bu yolla almayı uzun süredir arzuluyor.
Biden yönetimi, yazdıkları metnin aynen yürürlüğe girip ateşkesi sağlamakla övünebilir ama unutmamaları gerekir ki Trump’ın adamlarının devreye girmesi sonucu Mayıs’tan bu yana işlemeyen metin çalışır hale geldi.
Bu noktaya gelmiş olan sürecin tekrar çatışmacı bir ortama dönüşmesinin nasıl bir sonuç doğuracağı da ortada.
Unutulmasın ki ateşkes diğer taraflarda da parmakları tetikten çekti, İran yanlısı Iraktaki milisler ve Yemen’deki Husiler de saldırılarını durdurma kararı aldı.
ATEŞKES KIZILDENİZ’İ AÇTI
Bu karar Kızıldeniz’deki ticaretin yeniden başlamasını, Süveyş Kanalı’nın yeniden eski günlerine dönmesini sağlayacak; Mısır tekrar gelir elde etmeye başlayacak.
Sadece Mısır da değil, navlun maliyeti düşeceği için ürün maliyetleri, dolayısıyla fiyatları da inecek.
Akdeniz’de gemi trafiği eski günlerine dönecek.
Bunu engelleyen hangi taraf olursa olsun, karşılığını çok ağır alacağı da açık…
Kendisi kadar bozan taraf için de aynı kırılganlığı yaratacak bir ateşkes süreci büyük olasılık 19 Ocak Pazar yürürlüğe girer…
Pazar ola hayrola…
