Suriye Cumhurbaşkanı Şara Washington'da: Suriye–ABD ilişkilerinde kontrollü normalleşme dönemi
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara'nın yıllar sonra Washington'a yaptığı tarihi ziyaret, hem yaptırımların kalkması hem de ABD ile yeni bir diplomatik sürecin başlaması açısından dönüm noktası olarak yorumlanıyor; Suriye, Arap ve Amerikan medyası bu adımı "stratejik açılım, riskli yakınlaşma ve yeni bir satranç hamlesi" olarak değerlendiriyor. Habertürk TV Güvenlik Politikaları Koordinatörü Çetiner Çetin'in haberi...
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara resmi bir ziyaret için Washington'a ulaştı. Bu ziyaret, yalnızca diplomatik bir temas olmanın ötesinde, yıllardır yaptırımlar, savaş ve diplomatik kopuşlarla anılan Suriye–ABD ilişkilerinde yeni bir dönemin kapısı olarak değerlendiriliyor.
Şara, ABD tarafından davet edilen ve Beyaz Saray'da ağırlanacak ilk Suriye Cumhurbaşkanı oldu. Bu gelişme, kısa bir süre önce Şaara ile İçişleri Bakanı Enes Hıttab'ın ABD’nin yaptırım ve terör listelerinden çıkarılmasının ardından geldi. Ziyaret kapsamında Şara'nın ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesi planlanıyor ve bu görüşmenin odağında güvenlik, bölgesel dengeler ve Suriye’nin geleceğine dair kritik dosyalar bulunuyor.
Amerikan yönetimi henüz Şam ile ilişkilerin nasıl şekilleneceğine dair kapsamlı bir yol haritası sunmuş değil; ancak aylardır açıkça dile getirdiği bazı beklentiler masada duruyor. Bunlar arasında DEAŞ’a karşı istihbarat ve güvenlik işbirliği, Suriye’nin kuzeydoğusundaki tutuklu kamplarının kontrol altına alınması, yabancı milis unsurların ülkeden çıkarılması, bazı tutuklu teröristlerin teslim edilmesi, azınlık haklarının korunması ve İsrail ile dolaylı da olsa bir normalleşme sürecine girilmesi öne çıkıyor. Ancak en önemli gündem Şam’da kurulacak olan ABD askeri üssü başlığı olacak. ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın son haftalarda yaptığı açıklamalarda Şara hükümetini “doğru yönde ilerleyen bir yönetim” olarak nitelemesi, Washington’ın Şam’a bakışında kayda değer bir yumuşama olarak yorumlandı.
Suriye medyasına göre bu ziyaret, yalnızca dış politikada değil, iç siyasette de önemli bir meşruiyet göstergesi olarak görülüyor. Şam’a yakın gazeteler ziyareti “devletin uluslararası sahneye geri dönüşü” olarak tanımlarken, bazı yorumcular bu adımı “savaş meydanlarında kazanılan direncin diplomasi masasında da tescillenmesi” şeklinde yorumladı. Buna karşın muhalif Suriyeli medya kuruluşları daha eleştirel bir ton kullanarak, Şara’nın Washington’a gitmesini “rejimin hayatta kalma stratejisinin bir parçası” olarak değerlendirdi ve içeride reform, ifade özgürlüğü ve siyasi mahkumlar konusunda somut adım atılmadığına dikkat çekti. Ancak Şara'ya bu resmi ziyaretinde yeni Suriye’nin hukuk ve demokrasi yol haftasını da Trump ve ekibine sunacak.
Arap medyasında yorumlar temkinli bir iyimserlik ile şüphe arasında gidip geliyor. Londra merkezli El-Sharq Al-Awsat gazetesi ziyareti “Esad sonrası Suriye’nin uluslararası konumlanışı” olarak yorumlarken, bu adımın İran’ın Şam üzerindeki etkisini sınırlamaya dönük olabileceğini yazdı. Katar merkezli El Cezire ise daha temkinli bir yaklaşım sergileyerek, Washington’ın bu diplomatik açılımı aslında “İran’ı Suriye’den kademeli uzaklaştırma planının ilk basamağı” olarak gördüğünü belirtti. Lübnan gazetesi An-Nahar ise şu soruyu öne çıkardı: “Şam Washington’a yaklaşırken, Tahran bu hamleye ne kadar onay verdi?”
Amerikan medyasında ise ziyaret daha çok stratejik risk ve fırsat penceresi üzerinden tartışılıyor. Washington Post, Trump yönetiminin bu ziyareti “Rusya’nın Suriye’deki nüfuzunu dengelemek ve İran’ı sınırlamak için taktiksel bir açılım” olarak gördüğünü yazdı. New York Times ise Şara’nın temsil ettiği yönetimin yıllarca baskı, savaş suçları iddiaları ve otoriter yöntemlerle anıldığını hatırlatarak, “ABD gerçekçilik ile idealizm arasında zor bir tercih yapıyor” yorumunda bulundu. Politico ise “Bu, İran sonrası döneme yatırım mı, yoksa Suriye’nin yeniden inşasında söz sahibi olma yarışı mı?” sorusunu öne çıkardı.
Diplomatik çevreler, bu ziyaretin henüz bir normalleşme anlaşması anlamına gelmediği konusunda hemfikir. Görüşmelerin uzun ve zorlu geçmesi, her başlıkta pazarlığın dikkatle yürütülmesi bekleniyor. Ancak Şara’nın Washington’a gelişi, Suriye dosyasının artık sadece Moskova ve Tahran’ın değil, yeniden Washington’ın da gündemine girdiğini gösteriyor. Uzmanlara göre bu adım, kısa vadede somut sonuçlar üretmese bile Suriye’nin geleceğinde söz sahibi olacak aktörlerin yeniden şekillendiği bir dönemin başlangıcı olarak önem taşıyor.
