Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in AK Parti'deki sunumu

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, önceki gün AK Parti yöneticilerine ve milletvekillerine çok önemli bir ekonomi sunumu yaptı. Ekonomide yapısal reform adımlarını ve hedefleri anlatan Bakan Şimşek, kendisine yöneltilen soruları da yanıtladı. Şimşek, önümüzdeki yıl KKM hesaplarını tasfiye edeceklerini belirtirken, dezenflasyon sürecinin başladığını, vergide adalet ve etkinliği sağlayacak adımlar attıklarını söyledi. Habertürk'ten Bülent Aydemir'in haberi...

Bülent Aydemir

baydemir@haberturk.com

Giriş: 18.10.2024 - 14:46 Güncelleme: 18.10.2024 - 14:46

ABONE OL

ABONE OL

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, EYT ve KKM’nin ülke ekonomisine getirdiği yükü de rakamlarla anlatırken, emeklilik yaşının artırılması ve sosyal güvenlik reformunun aciliyetine dikkat çekti.

Bakan Şimşek’e enflasyon hedefine ne zaman ulaşılacağı, Türkiye’ye sıcak para girişinin neden daha yüksek olmadığı, vatandaşın tepkisine yol açan yeni vergilerin devam edip olmadığı soruldu.

Türkiye ekonomisinin üretim çeşitliliği olan 1.3 trilyon dolarlık büyük bir ekonomi olduğuna dikkat çeken Şimşek, Merkez Bankası’nın toplam brüt döviz rezervlerinin 157.4 milyar dolara yükseldiğini, net rezervlerin 58.3 milyar dolara çıktığını, swap hariç net rezervlerin ise 37.2 milyar dolara yükseldiğini söyledi.

REKLAM

Milletvekilleri, KKM hesaplarındaki çözülme ile birlikte 87 milyar dolarlık döviz tasarrufu sağlandığı, bu süreçte ülkeye 16-17 milyar dolar dış kaynak girdiği bilgileri üzerine, doğrudan yabancı sermaye olarak kaynak temininde beklenen iyileşmenin neden ağır ilerlediğini sordu. Bakan Şimşek, dış kaynak girişinin başka parametrelere de bağlı olduğunu anlattı.

Kamu yatırımları ve ödemeleri için gerekli kaynağın borçlanma yanında vergi kalemlerinden sağlandığına dikkat çeken Bakan Şimşek, kaynak yaratma konusunda çalışmaların devam edeceğini anlattı.

Savunma Sanayi’ne kaynak yaratma amaçlı paket de kurumların ödenek talebi üzerine hazırlanmıştı. Bu paket Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın talimatı üzerine gözden geçirilmek için TBMM’den geri çekilmişti. 750 TL’lik yıllık kredi kartı vergisi ise iptal edildi. Bunun yerine başka kalemler üzerinde çalışılacak.

Anladığım kadarıyla bütçeden ödenek-para talep eden kurumlar, yeni dönemde kendi kaynaklarını da yaratmak zorunda kalacaklar.

Bakan Şimşek geçen yıl Ağustos’ta 143.9 milyar dolar olan Kur Korumalı Mevduatta süreç içinde 101.5 milyar dolarlık düşüş yaşandığını, Ekim ayı itibariyle 42.4 milyar dolarlık KKM hesabı bulunduğunu, önümüzdeki yıl KKM’den tamamen çıkmayı planladıklarını söyledi. Bakan Şimşek, KKM’nin bir dönem ihtiyaca binaen hayata geçirildiğini anlattı.

REKLAM

Bakan Şimşek, hizmetlerde 72.9, mallarda 40.3, temel mallarda ise enflasyonun 28.3’e gerilediğini belirterek, dezenflasyon sürecinin başladığını, geçen ay yüzde 49 çıkan ortalama TÜFE’nin yılı 41-43 bandında kapatmasını beklediklerini söyledi. Bakan Şimşek önümüzdeki yılın daha iyi olacağını vurguladı.

Danimarka’da 67 olan emeklilik yaşının, dünyanın gelişmiş ve gelişmekte olan 26 ülkesinde 65 olduğunu hatırlatan Bakan Şimşek, Türkiye’de ise ortalama emeklilik yaşının 52 olduğunu söyledi.

OECD ülkelerinde ise ortalama emeklilik yaşının 64.4 olduğunu vurgulayan Şimşek, Türkiye'deki emeklilik yaşının mantıklı ve sürdürülebilir olmadığına dikkat çekti.

Bakan Şimşek, 2023’te vergide adalet ve etkinlik konusunda; şirketlerin vergi matrahını azaltan bazı giderlerde kısıtlamalara gitme, kurumlar vergisi oranının 5 puan artırılması, banka ve finans kurumları için kurumlar vergisinin yüzde 30’a çıkarılması, şirketlerin taşınmaz satış kazancı istisnasının kaldırılması adımlarının atıldığını söyledi.

Bakan Şimşek, bu yıl ise çok uluslu şirketlere yüzde 15 asgari kurumlar vergisi getirildiğini, yurt içi yüzde 10 asgari kurumlar vergisi uygulandığını, yap-işlet-devret modeli ile kamu-özel işbirliği projelerinde yüzde 30 kurumlar vergisi uygulanmaya başlandığını, KKM kazançlarına vergi getirildiğini ifade etti.

REKLAM

Bakan Şimşek, EYT’nin kamuya olan maliyetine ilişkin bir projeksiyon da ortaya koydu.

Buna göre, geçen yıl 276 milyar TL olan EYT maliyeti; bu yıl 752 milyar, 2025’te 1.2 trilyon TL, 2026’da 1.5 trilyon TL, 2027’de ise 1.7 trilyon TL’ye ulaşacak.

Bakan Şimşek, emeklilikte aktif-pasif oranına da dikkat çekerek bu durumun sürdürülebilir olmadığını ve ciddi manada emeklilik reformu gerektiğini söyledi.

2024 Temmuz ayı itibariyle 1.4 aktif çalışan, 1 emekliye bakıyor. 2000’de bu oran 2 aktif çalışana karşılık 1 emekli iken, 1990’da 2.8’e 1, 1980’de 3.8’e 1 idi. Bu hızla devam ederse sistem giderek bozulacak.

Halihazırda Türkiye’de uygulanan net asgari ücret 516 dolara karşılık geliyor. Gelişmekte olan Avrupa ülkeleri arasında Polonya 785 dolarla Türkiye’nin önünde. Macaristan’da 499, Romanya’da 450, Bulgaristan’da 398, Rusya’d6a 180 dolar asgari ücret uygulanıyor.

REKLAM

Latin Amerika ülkeleri ise Türkiye’nin gerisinde. Şili 423, Meksika 397, Kolombiya 328, Arjantin 297, Brezilya 263 dolar asgari ücret uyguluyor. Asya ülkelerinde ise Tayland 203, Endonezya 184, Vietnam 161, Filinpinler 156, Hindistan 99 dolar asgari ücret uyguluyor.

Tabii ki Türkiye’nin dinamikleri bu ülkelerden çok farklı…

Türk özel sektörü ve üreticisi, bu asgari ücret seviyeleri ile Çin’le rekabet olmanın güç olduğuna dikkat çekiyor.

Türkiye’de istihdamın geliştirilmesi konusunda bütçeden önemli destek verildiğine dikkati çeken Bakan Şimşek, asgari ücret istisnasının 2024 bütçesinde 677 milyar TL olduğunu, bunun milli gelirin yüzde 1.5’ine tekabül ettiğini söyledi. 2025 yılı bütçesinde asgari ücret istisnası için 853 milyar TL kaynak ayrılacak.

Bakan Şimşek vergi ve prim gelirlerinin milli gelirdeki payının 2022 yılında 20.8 olduğunu, OECD ortalamalarının yüzde 34, AB ortalamalarının ise yüzde 41.2 olduğunu söyledi. Bakan Şimşek, “En düşük vergi yüküne sahip 3. ülkeyiz” dedi.

Dolaylı vergilerin milli gelirdeki payı 2022 yılında 9.1 olduğuna işaret eden Şimşek, OECD ortalamalarının 10.5, AB ortalamalarının ise 13.6 olduğunu söyledi.

Editör notu: Dolaylı vergilerin toplam alınan vergiler içindeki payı ise Türkiye’de yüzde 66’ya ulaşmış durumda. Bu rakam OECD ve gelişmekte olan dünya ülkelerinin çok çok üzerinde…