ABD'den ateşkese 4. veto!

BM Güvenlik Konseyi'nde, Gazze'de acil ateşkes, esirlerin bırakılması ve açlıktan ölümlerin engellenmesini talep eden karar tasarısı, ABD tarafından 4. kez veto edildi. BMGK üyeleri, ABD'nin Gazzede ateşkes talep edilen karar tasarısını veto etmesine tepki gösterdi

Giriş: 20.11.2024 - 18:31 Güncelleme: 20.11.2024 - 22:35

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK), Gazze'de acil ateşkes, esirlerin bırakılması ve açlıktan ölümlerin engellenmesi talep edilen karar tasarısı, ABD tarafından 4. kez veto edildi.

15 üyeli BMGK'da, 10 seçilmiş üye olan Cezayir, Ekvador, Guyana, Malta, Mozambik, Güney Kore, Sierra Leone, Slovenya ve İsviçre tarafından sunulan karar tasarısı oylamaya sunuldu.

ABD, karar tasarısını veto etti. Diğer 14 üye, tasarı için "evet" oyu kullandı.

Oylama öncesinde konuşan Guyana'nın BM Daimi Temsilcisi Carolyn Rodrigues-Birkett, karar tasarısının BMGK üyeleri arasında haftalarca süren müzakereler sonucu ortaya çıktığına dikkati çekti. Rodrigues-Birkett, karar tasarısının Gazze'deki korkunç insani durum nedeniyle hazırlandığını ifade etti.

REKLAM

ABD'nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood ise oylamanın ardından yaptığı açıklamada, karar tasarısı için yürütülen müzakereler boyunca koşulsuz ateşkes talebini esirler serbest bırakılmadan destekleyemeyeceklerini dile getirdiklerini kaydetti.

"Savaş, esirlerin serbest bırakılmasıyla kalıcı bir şekilde sonlanabilir." diyen Wood, aynı zamanda karar tasarısının Hamas'a çok tehlikeli bir mesaj gönderdiğini savundu.

Wood, karar tasarısının kabul edilmiş olması halinde Hamas'ın müzakere masasına oturması için "inisiyatifi" kalmayacağını kaydetti.

Hamas'ın şimdiye kadar birçok anlaşma önerisini reddettiğini iddia eden Wood, aynı zamanda karar tasarısında Hamas'ın 7 Ekim saldırısının kınanmamasını eleştirdi.

BMGK'nın uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında birincil sorumluluğu olduğu hatırlatılan karar tasarısında, Gazze'de "Tüm tarafların acil, koşulsuz ve kalıcı bir ateşkese uyması ve ayrıca tüm rehinelerin derhal ve koşulsuz serbest bırakılması bir kez daha talep edilir." ifadeleri yer alıyordu.

REKLAM

Karar tasarısında, tarafların, gözaltında tuttukları kişilere ilişkin uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uymaları talep ediliyordu.

Gazze Şeridi'ndeki sivil nüfusun hayatta kalması için temel hizmetlere ve insani yardıma derhal erişim sağlanması istenilen karar tasarısında, "Filistinlilerin aç bırakılmasına yönelik her türlü girişim reddedilirken, insani yardımın Gazze Şeridi’ne tam, hızlı, güvenli ve engelsiz bir şekilde ulaştırılması ve özellikle kuşatma altındaki Gazze'nin kuzeyinde dahil tüm Filistinli sivillere, acil insani yardım ulaştırılması talep edilir." vurgusu yapılıyordu.

Karar tasarısında insani yardım ulaştırma sürecinin BM koordinasyonunda gerçekleştirilmesi gerektiğinin altı çizilirken, BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'nın (UNRWA) Gazze'deki insani yardımların bel kemiği olduğuna dikkati çekiliyor, Ajans'ın Genel Kurul tarafından verilen yetkisini yerine getirebilmesi için tüm taraflardan gerekli desteği sağlamaları talep ediliyordu.

REKLAM

"Tüm taraflara sivillerin korunması, özellikle kadınlar ve çocuklar ile çatışma dışında kalan kişilerin korunması ve sivil alt yapının korunması dahil olmak üzere uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukuka tam uyma çağrısı yapılır." denilen karar tasarısında, aynı zamanda taraflara BMGK'nın 2735 (2024) sayılı kararının tüm hükümlerini tam, koşulsuz ve gecikmeksizin uygulamaları isteniliyordu.

Karar tasarısında, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'ten karar tasarısının kabul edilmesi ve karara dönüştükten sonra uygulanmasının ardından yazılı değerlendirme ve rapor hazırlanması bekleniyordu.

ABD, daha önce de Gazze'de acil ateşkes talep edilen 3 BMGK karar tasarısını da veto etmişti.

Ekim 2023, Aralık 2023 ve Şubat 2024'te sunulan Gazze tasarılarını veto eden ABD, diğer karar tasarılarında ise "çekimser" oy kullanmıştı.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) bazı üyeleri, ABD'nin 4. kez Gazze'de acil ateşkes, esirlerin serbest bırakılması ve açlıktan ölümlerin engellenmesi talep edilen karar tasarısını veto etmesine tepki gösterdi.

BMGK'de ABD'nin Gazze tasarısını veto etmesinin ardından üye ülkeler açıklamalarda bulundu.

Çin'in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong, bugünün oylama sonucundan büyük hayal kırıklığı duyduğunu dile getirdi.

BMGK'nin seçilmiş 10 üyesinin (E10) büyük samimiyet ve yapıcılıkla karar tasarısını hazırladığını söyleyen Fu, "ABD'nin vetosu Gazze halkının yaşamaya ilişkin ümitlerine darbe vurarak, onları daha fazla karanlığa ve ümitsizliğe itmiştir." dedi.

Fu, her bir olayın tarihe not düşüleceğini ve tarih tarafından yargılanacağını belirterek, "İnsanlar sormadan edemiyor, Filistin halkının canının hiçbir kıymeti yok mu? 44 bin kişinin ölümü ABD'den hiç mi sempati toplamıyor? Uykularından uyanmaları için daha kaç kişinin ölmesi gerek?" sorularını yöneltti.

ABD'ye BMGK daimi üyeliğinin sorumluluklarını ciddiye alma çağrısında bulunan Fu, Washington'un sürekli veto kullanmasının BMGK ve uluslararası hukukun da otoritesini zedelediğini ifade etti.

Cezayir'in BM Daimi Temsilcisi Amar Bendjama, bugünün mesajının "işgalci güç İsrail için çok açık olduğunu" belirterek, ABD vetosunun İsrail'e "Soykırımınıza devam edebilirsiniz, Filistin halkını toplu cezalandırmanız toplu bir şekilde cezasız kalacaktır." mesajını verdiğini dile getirdi.

ABD vetosunun Filistin halkına da çok net bir mesaj gönderdiğini söyleyen Bendjama, "Dünyadaki çoğunluk sizin kaderinizle dayanışma içindeyken, bazıları sizin acılarınızı umursamıyor." ifadesini kullandı.

Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia da ABD'nin, Filistinlilerin ve İsraillilerin hayatlarını kurtarmaya yönelik bir girişimi veto etmesinin şok edici ancak şaşırtıcı olmadığını söyledi.

Aylardır ABD'nin Gazze'deki durumun Konsey nezdinde ele alınmasına engel olduğunu belirten Nebenzia, "Bu süreçte ABD, çatışmanın bir tarafını destekleyerek, kendi siyasi hedeflerini Filistinlilerin hayatı pahasına ilerletmiştir." diye konuştu.

Nebenzia, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bugün Gazze'de acil, koşulsuz ve sürdürülebilir bir ateşkesin yanı sıra tüm esirlerin derhal ve koşulsuz serbest bırakılmasını talep edebilirdik. ABD'nin, dünyanın en kötü insani krizinde hayat kurtarmaya yönelik bu tür taleplere alaycı bir şekilde engel olması akıl almaz bir durumdur. Bize ABD tarafından ikiyüzlülük dersleri verilmesine gerek yok. Çünkü ikiyüzlülük, onların her gün farklı çatışmalarda sergiledikleri, devlet egemenliğine saygı göstermeyip kendi kurallarını dayattıkları ve iç işlere müdahale ettikleri her olayda görülmektedir."

Nebenzia, ABD'li meslektaşlarına hitaben, "Bugün on binlerce masum sivilin ölümü, yerlerinden edilmesi, esirlerin çektiği acılar ve yasa dışı olarak alıkonulan Filistinlilerin durumu konusunda tam sorumluluğu üstlendiğinizi kesin olarak göstermiş oldunuz." dedi.

Fransa'nın BM Daimi Temsilcisi Nicolas de Riviere de bugünkü karar tasarısının kabul edilmemesinden derin üzüntü duyduklarını dile getirdi.

Gazze'deki durumun her gün kötüleştiğini söyleyen de Riviere, "Uluslararası hukuk ayaklar altına alınıyor ve bu durumda tek çözüm acil ve kalıcı ateşkes ile kıtlığın eşiğinde olan bölge için insani yardım sevkiyatının sağlanması." diye konuştu.

Guyana'nın BM Daimi Temsilcisi Carolyn Rodrigues-Birkett, ABD vetosundan derin üzüntü duyduğunu belirterek, karar tasarısının asıl amacının İsrail'in bir yılı aşkın süredir "Gazze'ye karşı yürüttüğü savaşta" en kritik olan bazı meseleleri ele almak olduğunu söyledi.

Filistin halkının yok edilmesinin kolektif insanlık vicdanı üzerinde büyük bir leke olduğunun dile getirildiğini anımsatan Rodrigues-Birkett, "Bugün Konsey, acil, koşulsuz ve kalıcı bir ateşkes talep ederek bu lekeyi silmeye başlama fırsatına sahipti ancak tüm çabalarımıza ve bu yönde neredeyse evrensel desteğe rağmen Konsey yine bir vetoyla engellendi." dedi.

Rodrigues-Birkett, "Sefaletin devamı Filistinlilerin kaderi olamaz ve olmamalıdır. Onların acıları sona ermeli. Bu Konseyin barış tohumlarını ektiğini görmeleri gerekiyor. BMGK'nin barışa bir şans verdiğini görmeleri gerekiyor. Bugün umut kırılmış olabilir ancak yok edilmemiştir." ifadesini kullandı.

İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward da İngiltere'nin Gazze'deki acıları sonlandırmak ve esirlerin derhal serbest bırakılmasını sağlamak için karar tasarısını desteklediğini dile getirdi.

"Uluslararası insancıl hukuka tüm taraflarca saygı gösterilmelidir. Konseyin bu konuda bir uzlaşı sağlayamaması bizi üzmüştür." diyen Woodward, bu vizyonu desteklemeye devam edeceklerini söyledi.

Oturum sonrası basına ortak açıklamada bulunan E10 ülkelerinin temsilcileri ise büyük bir esneklikle hareket ettiklerini belirtti.

Karar tasarısının kabul edilmemesinden derin üzüntü duyduklarını vurgulayan E10 ülkeleri temsilcileri, çabalarını sürdürmeye devam edeceklerini kaydetti.

*Haberin görseli AA tarafından servis edilmiştir.