Telefonsuz duramıyorsanız çağın hastalığı sizde de var demektir! İşte o hastalık…
Dijital çağın bir eseri olan telefon bağımlılığı giderek büyüyor. Hatta artık bunu tanımlayan bir kelimemiz bile var; nomofobi. Telefondan uzak kalma korkusu olarak da bilinen nomofobide; internetin çekmemesi, şarjın azalması veya telefonun herhangi bir nedenden dolayı kullanılamaması kişide yoğun bir korku ve paniğe neden oluyor. Çağımızın yeni hastalığı olarak gösterilen bu kavram en çok genç ve genç yetişkinlerde görülüyor. Peki, sizde de nomofobi olabilir mi? İşte, detaylar...
Dijitalleşme ile her gün hayatımıza farklı birçok kavram ve davranış giriyor ve bunlar zaman içerisinde günlük hayatımızın bir parçası haline geliyor. Peki, bunun bir korkuya sebep olabileceğini hiç düşündünüz mü? Görünüşe göre, çağımızın yeni bir korku tanımı var; nomofobi.
Nomofobi, en basit anlamıyla telefonunuz yanında yokken hissetiğiniz panik ve korku anlamına geliyor. Telefonu kaybetme korkusu değil yalnız, telefondan ayrılma korkusu. Yani kişinin interneti çekmediğinde, şarjı azaldığında veya telefonuna ulaşamadığında hissettiği korku ve panikten bahsediliyor. Bir nevi bunu bir bağımlılığı olarak da düşünebiliriz.
Bu ilginç tanım ilk kez 2008 yılında Birleşik Krallık Posta Ofisi tarafından yaptırılan bir çalışmada ortaya atıldı. 2.100'den fazla yetişkinden oluşan bir örneklemde yapılan araştırma, katılımcıların yüzde 53'ünün nomofobi yaşadığını gösterdi.
Hatta katılımcılara, neden telefonlarını hiç kapatmadıkları sorulduğunda şu cevaplar alındı;
- Yüzde 55'lik kısım aile ve arkadaşlarıyla iletişimde kalması gerektiğini,
- Yüzde 10'u iş nedeniyle olduğunu,
- Yüzde 9 ise telefonlarını kapatmanın kendilerini kaygılandırdığını belirtti.
Nomofobi klinik bir tanım değil yani resmi olarak psikolojik korkular arasında yer almıyor. Ancak giderek artan nomofobi, ileride durumun değişmesine neden olabilir. Peki, sizde de nomofobi olabilir mi? Nomofobi belirtilerini okuyarak kendinizi test edin.
NOMOFOBİ BELİRTİLERİ
Nomofobi, günlük hayatın içindeyken normal gibi gözükebilir aslında aşırı davranışlarla ilgilidir. Nomofobinin şöyle belirtileri vardır;
- Telefonunuzu kapatamama,
- Cevapsız mesajlar, e-postalar veya çağrılar için telefonunuzu sürekli kontrol etme,
- Telefonunuz neredeyse tamamen şarj olduğunda bile pilinizi şarj etme,
- Telefonunuzu gittiğiniz her yere, hatta banyoya bile yanınızda götürmek,
- Telefonunuzun yanınızda olduğundan emin olmak için tekrar tekrar kontrol etme,
- Wifi olmadan kalma veya hücresel veri ağına bağlanabilme korkusu,
- Kişinin çevrimiçi varlığından veya kimliğinden kopmanın yarattığı stres,
- Mobil cihazda vakit geçirmek için aktiviteleri veya planlanmış etkinlikleri atlamak.
Üstelik bu davranışlar beraberinde üst seviyede yaşanan duyguları da getiriyor; solunumda değişiklik, terleme, titreme, yüksek kaygı gibi.
Yukarıda belirttiğmiz gibi nomofobi, resmi bir tanım değil ve hâlâ üzerinde birçok araştırma yapılıyor. Ancak psikolojide bildindiği gibi; hiçbir korku sebepsiz değildir tıpkı nomofobi de olduğu gibi. 2015 yılında Journals'ta yayınlanan bir makale, derinde yatan ve bağlılığı ortaya çıkaran konulara dair bir ışık tutuyor.
İlk sebep; zaman içerisinde toplum dokusunun bozulması ve ortaya çıkan sosyal boşluk. İçerisinde yeni bir dünya ve kimlik vadeden telefonlar kimseyle gerçek iletişim kurmadan, sosyalleşmeyi sağlıyor. Sanal arkadaşlar, çeşitli sosyal medya platformları ve sohbet odaları; gerçek zamanlı sosyal etkileşim yerini alıyor.
İkinci sebep olarak ise telefonların bağ kurmayı sağlaması olarak gösteriliyor. Bir kişi telefon sayesinde her durumda ve her mesafede istediği kişi ile bağını devam ettirebiliyor. Bunun en belirgin örneği; ebeveyn ve uzakta okuyan çocuklar oluşturuyor. Yani telefon yoksa bağ yok; bağ yoksa kaygı ve yalnızlık var.
Başka bir sebep ise kişinin gerçek hayatta bulamadığı güvenlik duygusunu, sanal ortamda bulması. Özellikle duygusal anlamda giderilmeyen ihtiyaçların, telefon aracılığıyla giderilmesi bu durumu daha da körüklüyor.
Duygusal dengesizlik ve özgüven eksikliği de telefon bağımlılığının bir parçası. Dışarıdan gelen uyarıcılara karşı duygu durumunu yönetemeyen kişiler telefonuna sarılıyor çünkü burada iletişim sınırları kişi tarafından belirleniyor. Rahatsız edici bir durum saniyeler içerisinde bitebiliyor.
Aynı şey özgüven için de geçerli. Günlük hayatta özgüven sorunu yaşayan insanlar, telefon başında hiçbir sınıra gerek kalmadan özgürce kendini ifade edebiliyor.
Sonuç olarak; çalışmalar gösteriyor ki nomofobi giderek daha yaygın hale gelen bir korku. Stres, özgüven eksikliği, sosyalleşememe, güvenlik ihtiyacı, gerçek hayattan kopuk yaşama gibi psikolojik ve benlik sorunları, telefon bağımlığının ortaya çıkmasına ve kişinin bir parçası haline gelmesine neden oluyor.
Kaynak: Science Direct Exploring the dimensions of nomophobia, 2015
Journal NO MObile PHone PhoBIA, 2019
National Library Of Medicine The Emerging Phenomenon of Nomophobia in Young Adults: A Systematic Review Study, 2021
Very Well Mind
