2024 yılı havalimanları açısından pandemi sonrası oldukça pozitif geri dönüşle sonuçlandı. Havalimanları dünya genelinde önemli gelişmelere imza attı ve 2019 rakamlarının bile üstüne çıktılar. Bir önceki sene gibi yoğun dönemde çok olumsuzluk yaşanmasa da bazı bölgelerde aksaklıklar devam etti. Özellikle Avrupa’daki havalimanları, Avrupa Futbol Şampiyonası ve Paris Olimpiyat Oyunları nedeniyle zorluk yaşadı. Geçen yıl yaşanan rötarlar ve gecikmeler havayollarının operasyonlarını da büyük ölçüde etkiledi.
Geçen yılın yükselen temposunun bu yılda devam edeceği ve 2025’in havacılık sektöründeki tüm paydaşlar açısından çok yoğun geçmesi bekleniyor. Bazı olumsuzluklar yine devam etse de öngörülen rakamlar umut verici. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA, havayoluyla seyahat edenlerin sayısının 2024’e göre yüzde 6,7 artarak 2025’te 5,2 milyarı aşacağını açıkladı. Bu artış havalimanlarındaki yolcu rakamlarını da yukarıya çekecek. 2025’te havalimanları daha yoğun olacak…
Geçen yıla, 2024’te havalimanlarında gerçekleşen rakamlara baktığımızda ise 2019’daki tabloya benzer bir durumun ortaya çıktığını görüyoruz. Dünyanın önde gelen havacılık veri ve analiz sağlayıcısı Official Aviation Guide (OAG) tarafından yapılan ve havalimanlarının aylık olarak sundukları havayolu koltuk kapasitesinin temel alındığı araştırmaya göre 2024’ün en yoğun havalimanları da dikkat çekici sonuçlar ortaya çıktı.
Lider Atalanta 2019’u yakalayamadı
Uzun yıllar dünyanın en yoğun havalimanı olmayı başaran Atlanta Hartsfield-Jackson Havalimanı liderliğine 2020’de ara vermişti. Salgından en çok etkilenen havalimanı 2023’te liderliği tekrar döndü ve 2024'ün de en yoğun havalimanı oldu. Havalimanı 62,7 milyon koltukla ilk sırada yer aldı. Atlanta, 2023 ve 2019 yıllarında da zirvede yer almıştı. Havalimanının koltuk kapasitesi bir önceki yıl 2023’e kıyasla yüzde 2 artış sağladı. Ancak havalimanının en üst rakamlara çıktığı 2019’un hala yüzde 1 altında seyretti. Havalimanı 2019’da 63 milyon 312 bin koltuk rakamındayken 2023 yılında bu rakam 2019’un yüzde 3 altında kalarak 61 milyon 226 bin olmuştu.
Dubai salgından sonra coştu
Atalanta’nın 62,7 milyon koltukla en yoğun havalimanı olduğu listede ikinci sırayı pandemi sonrası Dubai Havalimanı 60,2 milyon koltukla aldı. Dubai’nin kapasitesi 2023'ten bu yana önemli ölçüde arttı ve koltuk sayısı bir önceki yıla göre yüzde 7 yükseldi. Ancak kapasitesi 2019'a kıyasla ise yüzde 12 oranında yukarı çıkmış. Bu gelişme Dubai Havalimanı’nı uluslararası yolcu kapasitesinde dünyada liderliğine taşıdı.
Londra Heathrow her açıdan ilk 3’te
Tokyo Haneda Havalimanı genel (iç-dış hat) listede 55,2 milyon koltukla üçüncü sırada yer aldı. Havalimanı 2023’e göre yüzde 5’lik bir artış yakaladı. Tokyo Haneda’yı dördüncü sırada Londra Heatrow Havalimanı 51,5 milyon koltukla takip etti. Heathrow geçen yıla göre yüzde 4 artış yakalarken 2019’a göre yüzde 3 yükseliş yakaladı. Ancak Londra Heathrow, Dubai Havalimanı’ndan sonra 48,3 milyon koltuk kapasitesiyle ikinci sırada yer alıyor. Havalimanı Avrupa’da ise lider konumda. 2019’da da koltuk kapasitesinde Avrupa’nın birinci sırasında olan havalimanı 51,5 milyon koltuk kapasitesiyle 2024’te de yine lider.
İstanbul Havalimanı yükseliyor
Listelerde İstanbul Havalimanı’nın yükselişi de dikkat çekiyor. Dünya genelinde en yoğun havalimanları sıralamasında 48,5 milyon koltuk kapasitesiyle sekizinci sırada bulunan İstanbul Havalimanı bir önceki yıla göre yüzde 5, 2019’a göre yüzde 15 artış sağladı. Havalimanı uluslararası yolcu kategorisinde ise dünyanın altıncısı konumuna gelmiş durumda. Uluslararası yolcuda koltuk kapasitesi 38,6 milyon olan havalimanı, geçen sene bu kategoride onuncu sırada yer alıyordu. İstanbul Havalimanı bir önceki yıla göre yüzde 8, 2019’a göre yüzde 20 artış yakaladı. Avrupa’da ise İstanbul Havalimanı, Londra Heathrow’un ardından 48,5 milyon koltuk kapasitesiyle ikinci sırada yer aldı.
Dünyanın en yoğun 10 havalimanı:
1-Atlanta Hartsfield-Jackson: 62,743,665 koltuk
2-Dubai Havalimanı: 60,236,220 koltuk
3-Tokyo Haneda: 55,204,580 koltuk
4-Londra Heathrow: 51,553,190 koltuk
5-Dallas Fort Worth: 51,516,707 koltuk
6-Denver Havalimanı: 49,218,244 koltuk
7- Guangzhou Baiyun: 48,852,986 koltuk
8-İstanbul Havalimanı: 48,517,967 koltuk
9- Shanghai Pudong Havalimanı: 48,503,741 koltuk
10-Chicago O’Hare Havalimanı: 46,992,360 koltuk
Dünya genelinde ilk on sıra bu şekildeyken en yoğun ikinci sırada yer alan Dubai Havalimanı sadece uluslararası rotalar dikkate alındığında ise en fazla koltuk kapasitesi sunmasıyla ilk sırada yer alıyor. Geçen seneye göre ilk iki sıra değişmemiş. Londra Heathrow, Dubai Havalimanı’nın takip ediyor. Diğer taraftan Amsterdam Havalimanı’nın da düşüşü dikkat çekiyor.
Uluslararası uçuşlarda en yoğun 10 havalimanı:
1-Dubai Havalimanı: 60,236,220 koltuk
2-London Heathrow: 48,358,450 koltuk
3-Seul Incheon: 41,633,831 koltuk
4-Singapur Changi: 41,530,309 koltuk
5-Amsterdam Schiphol: 39,998,853 koltuk
6-İstanbul Havalimanı: 38,636,958 koltuk
7-Paris Charles De Gaulle: 38,482,460 koltuk
8- Frankfurt Havalimanı: 35,736,533 koltuk
9- Hong Kong Havalimanı: 34,607,000 koltuk
10-Doha Hamad: 32,455,882 koltuk
Avrupa’da Londra Heatrow ve İstanbul havalimanları rakiplerinin bir hayli önünde. 2023 yılına göre Avrupa’nın en yoğun havalimanları sıralamasında çok fazla değişiklik yok. Sadece Amsterdam Schiphol ve Frankfurt Havalimanı yer değiştirmiş durumda.
Avrupa’nın en yoğun 10 havalimanı:
1-London Heathrow: 51,553,190 koltuk
2-İstanbul Havalimanı: 48,517,967 koltuk
3-Paris Charles De Gaulle: 42,080,518 koltuk
4-Amsterdan Schiphol: 40,004,242 koltuk
5-Frankfurt: 39,631,163 koltuk
6-Madrid Barajas: 38,146,041 koltuk
7-Barselona: 31,824,302 koltuk
8-Roma Fiumicino: 30,486,201 koltuk
9-Münih: 26,738,742 koltuk
10-Londra Gatwick: 25,500,205 koltuk
En pahalı 5 özel helikopter
Helikopter, 1924 yılında 360 metrelik ilk mesafe rekorunu kırmasından bu yana, dayanıklılığı ve çok yönlü rolleriyle havacılıktaki değerini kanıtlamış durumda. Son dönemlerde iş dünyası helikopterleri yoğunlukla kullanıyor. Şehir merkezlerinden, 800 km altındaki mesafeler için helikopterden faydalanılıyor. Uçakla gidilemeyen kasabalar, fabrikalar, özel iş toplantıları için turistik merkezlere ulaşmada helikopterler iş insanları tarafından tercih edilirken, spor, sanat ve şov dünyasında da yoğun ilgi görüyor. Bu sebeple de her geçen yıl helikopterler de ciddi anlamda gelişim gösteriyor. Özel tasarımlarla da dikkat çekiyor.
Mesela Airbus Helicopters, ACH130 modeline şık, özel bir iç mekân kazandırmak için Aston Martin ile ortaklık kurdu. Flexjet ise filosundaki özel üretim Sikorsky S-76'ları Bentley’in özel sipariş bölümü Mullinar'la yaptığı anlaşma kapsamında tasarladı. Helikopterler fabrikadan çıktıktan sonra hizmet verdikleri şirketlerin çatısı altında bambaşka bir kimliği bürünüyorlar. Özel iç tasarım ve farklı donanımlara sahip olabiliyorlar. Böylece fiyatları da oldukça farklılaşabiliyor. Buradan yola çıkarak dünyanın en pahalı özel helikopterlerini araştırdım. Business jetleri aratmayan 5 özel helikopteri merak ediyorsanız buyurun:
Ödüllü Sikorsky S-92 Executive, “ABD Başkanlık” seyahatleri için yakın zamanda teslim edilen “Marine One” da dahil olmak üzere 10 ülkede devlet başkanları tarafından kullanılıyor. Sınıfının en geniş kabinine sahip olan bu hava aracı 10 yolcu kapasiteli. Ayrıca 14 büyük pencere, tuvalet, özel kaptan koltukları, VIP zırhı, gelişmiş ses yalıtımı ve kablosuz veri-ses sistemleri dahil olmak üzere çok sayıda yolcu konforuna sahip.
Bu helikopterin maksimum seyir hızı saatte 280 km, menzili 880 km ve seyir irtifası ise 4 bin 500 metre. S-92'nin aviyonik sistemi, TCAS II, renkli hava durumu radarı, yere yakınlık uyarıları ve son teknoloji ürünü dört eksenli otopilot ile iyi donanımlı bir iş jetinde bulunan benzer teknik donanımları içeriyor. Liste fiyatı 27 milyon dolardan başlıyor.
Leonardo AW609, sabit kanatlı turboprop uçakların hızı ve menziline yakın seviyelerde dikey kalkış ve iniş avantajlarına sahip olmasıyla öne çıkıyor. Kısacası bu bir “Tiltrotor” hava aracı. Peki Tiltrotor nedir? Hem dikey iniş ve kalkış (VTOL) hem de sabit kanatlı uçuş yeteneklerine sahip hava aracı türlerine “Tiltrotor” deniyor. Bu ayırt edici Leornado AW609, 1126 km gibi etkileyici bir menzil ve 500 km/saat maksimum hıza çıkabiliyor. Uçak, 7 bin 600 metre yükseklikte, basınçlı bir kabinde uçabiliyor. VIP koltuklarda sekiz yolcuyu ağırlayabiliyor. Kokpitte fly-by-wire kontrollere sahip dijital VFR/IFR aviyonikler, sentetik görüş sistemi ve geri çekilebilir, yönlendirilebilir iniş ışıkları bulunur. Liste fiyatı ise 20 milyon dolardan başlıyor.
Bell 525 Relentless, iş seyahatleri için lüks donanımı, dokunmatik ekranlı kokpit teknolojilisiyle öne çıkıyor. Hava aracının güvenlik sistemleri arasında arazi farkındalığı uyarı sistemi ve pilotları 152 metre altındaki yükseklikten haberdar etmek için sesli çağrılar içeren beş renkli arazi yakınlık ekranı bulunuyor. Helikopterin maksimum hızı 300 km/saat. Menzili ise 1000 km. İki pilotun kullandığı hava aracının yolcu kapasitesi 16. Kabin içinde Wi-Fi, hareketli haritalar, ses-video işlevselliği, ortam aydınlatması ve elektro-kromatik pencereler ve gelişmiş bir kabin içi eğlence sistemi bulunuyor. Öte yandan kabin ile kokpit arasında limuzin tarzı bir gizlilik penceresinin olması yolcuların kulaklık olmadan sohbet etmelerine imkân tanıyor. Liste fiyatı ise 20 milyon dolardan başlıyor.
Leonardo'nun beş kanatlı Augusta AW189 helikopteri performans ile konforu harmanlıyor. Menzili maksimum 815 km, hızı saatte 292 km.Yolcu kapasitesi 14 yolcu. Geniş pencereler ve deri koltukları bulunan helikopterin kabin içi eğlence ve Wİ-Fİ özellikleriyle birlikte konforlu bir çalışma ortamı sunuyor. Yerleşik bir yardımcı güç ünitesi, rotorları devreye sokmaya gerek kalmadan uçuş öncesi kabin iklimlendirmesine imkân tanıyor. Leonardo'nun gelişmiş, açık mimarili aviyonik paketi ve entegre cam kokpiti, pilotlara durumsal farkındalık ve güvenlik için bol miktarda veri sağlıyor. Liste fiyatı 17 milyon dolardan başlıyor.
Airbus Helicopters tarafından üretilen çift motorlu ACH160 hız, çeviklik ve konforun hepsine sahip. 740 km menzile ve saatte 286 km seyir hızına sahip olan bu 10 yolcu kapasiteli helikopter, Airbus'ın gürültü ve titreşimi azaltan Fenestron örtülü kuyruk rotoru gibi ayırt edici özellikleri bulunuyor. Ses yalıtımı ve geniş çift camlı pencereler daha sessiz bir çalışma ortamı için uçuş gürültüsünü azaltıyor. Kabindeki deri koltuklu oturma alanları, özel döşemeler ve depolama bölümleri yolculara özelleştirilmiş seçenekler sunuyor. Kokpitte ise Airbus'ın Helionix Aviyonik paketi kullanılıyor. Ayrıca helikopterin dört eksenli otopilot sistemi, sentetik görüş, çarpışma önleme sistemleri gibi özellikleri bulunuyor. Liste fiyatı ise 15 milyon dolardan başlıyor.
