Dubai – “Yapay Zekâ” geçen yıl gündemimize, bu sene de yoğun bir şekilde hayatımıza girdi. Artık her yerde karşımıza çıkıyor. Türkiye’de ise“lojistik” ibaresi ile iş dünyasının tanıştığı günlerde olduğu gibi “Yapay Zekâ” çılgınlığı yaşanıyor. Adeta “lojistik” kavramını keşfettiğimiz günlere döndük. O yıllar tek bir kamyonu veya kamyoneti olanlar bile markalarının veya şirketlerinin isimlerine “lojistik” ifadesini ekleyerek kendilerini yeni bir kulvara soktuğunu sanırdı. Şimdi aynı durum “Yapay Zekâ” ile güzel Türkiye’mizde hayatımıza girmiş durumda…
“Yapay Zekâ” nedir? Diye sorsan cevap verme ihtimali dahi olmayan şirketler bile “Yapay Zekâ” kullanmaya başladığını söylüyor, ama bu işin şakası yok! Ülke olarak daha etkin pozisyon almak zorundayız. Zira insanlığın karşısına çıkan bu yeni duruma ayak uyduranlar bambaşka bir çağa geçecek. Bu sebeple Körfez ülkelerinde adeta “Yapay Zekâ” rüzgârı esiyor. “Yapay Zekâ” bakanlığı ve bakanı bile var.
Önümüzdeki günlerde detayını yazacağım Türkiye’nin alanında öncü bir şirketinin önemli bir anlaşması için Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) gittim. Burada imza törenine ülkenin “Yapay Zekâ” bakanının katılacağı söylenince de şaşırdım!
BAE, bilişim teknolojileri, yenilenebilir enerji ve “Yapay Zekâ” alanında Körfez’de en iyi pozisyon alan ülkelerin başında geliyor. “Yapay Zekâ” denince ilk akla gelen Amerikan OpenAI şirketinin (ChatGPT’nin üreticisi), ABD dışındaki ilk büyük ölçekli projesini BAE başkenti Abu Dabi'de hizmete sokacağını öğrendim. Araştırınca konunun ABD basınında yer aldığını gördüm. Projenin mali büyüklüğünün 10 milyar dolardan fazla olacağı tahmin ediliyor. OpenAI, Abu Dabi’de “Yapay Zekâ” veri merkezi inşa etmek üzere BAE şirketleriyle ortaklık kurmuş, yola çıkmış.
OpenAI ve BAE firması G42’nin kuracağı veri merkezinin 1 gigawatt kapasiteye sahip olacakmış ve bu alanda dünyanın en güçlüleri arasında yer alacakmış. Böylece “Stargate UAE (United Arab Emirates)” adı verilen projeyle BAE, dünyanın en büyük “Yapay Zekâ” şirketlerinden birisine ev sahipliği yapmış olacak. Elbette bu projenin altyapısı ve fonlarını sağlayıcılarıyla da Abu Dabi hem çekim merkezi hem de bu alanda stratejik bir yer haleni gelecektir.
Ayrıca OpenAI, anlaşmanın bir parçası olarak, ChatGPT'nin geliştirilmiş bir sürümünü ülke çapında ücretsiz olarak hizmete sunacak. Projenin ilk etabı olan 200 megawatt'lık bölümünün gelecek yılın sonuna kadar tamamlanması planlanıyor, ama geri kalan veri merkezleri için ise görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor.
Anlaşmanın bazı detayları şöyle: Veri merkezinin bina inşaatları Abu Dabi Emirliği'ne ait olan G42 tarafından finanse edilecek. İşletmesi ise OpenAI ile teknoloji şirketi Oracle tarafından yapılacak. Böyle bir projenin diğer ortakları kimler olabilir? Küresel teknoloji yatırımcısı SoftBank, son yılların gözde çip üretici Nvidia ve Cisco…
Bu bilgilerden sonra ABD Devlet Başkanı Trump’ın bölgeyi ziyaretinde BAE’ye yılda 500 milyon dolara kadar “Yapay Zekâ” çipi ithal etmesine onay vermesinin nedenlerini daha iyi anlaşılacaktır. Çünkü “Yapay Zekâ” çipleri halihazırda en kıymetli teknolojik ürün olması sebebiyle ABD-Çin arasındaki gerginliklerin de ana sebeplerinden birisinin oluşturuyor. ABD yüksek teknoloji ürünlerinin Çin’in eline geçmesini engellemek için her türlü tedbiri alırken, son teknoloji “Yapay Zekâ” çiplerine ise sadece en yakın ABD müttefiklerinin kontrollü erişimine onay veriyor.
Bu sebeple Trump’ın Körfez Ülkeleri turunda BAE ile imzaladığı bu anlaşma önemli. Zaten veri merkezinin işletmesini de ABD’li şirketler yapacağı için BAE yetkililerinin Trump’ı ikna etmesi zor olmamıştır.
Ancak BAE yönetimi, ülkeyi bir “Yapay Zekâ” ve veri merkezi haline dönüştürmek için çalışıyorlar. Toplam büyüklüğü 5 gigawatt olacak veri merkezi kümesi için plan yapmışlar. ABD’nin diğer teknoloji şirketleriyle de benzer anlaşmalar yapacakları belirtiliyor. Bu tabloda Çin’e yer olmadığının ayrıca altını çizmeye de gerek yok sanırım.
Birleşik Arap Birliği yönetimi, bulundukları coğrafi konumu iyi değerlendirerek, ABD teknoloji devleriyle iş birliği yapıp Afrika ve Hindistan'daki kullanıcılara bilişim altyapı hizmeti sunmayı hedefliyorlar. Başta “Yapay Zekâ” olmak üzere diğer tüm sunucular için gerekli olan veri merkezlerini çölün sıcağında işletmek üzere yola çıkmışlar. Hem veri merkezlerini soğutmak hem de işletmek için gerekli olan enerji ile stratejik yaklaşımlar ve daha niceleri ise bizlerin kafasını karıştırıyor.
Birleşik Arap Emirlikleri’nde ilk defa bir “Yapay Zekâ” bakanını tanımış oldum. Bakalım Türkiye’de “Yapay Zekâ” bakanı kim olacak? Türkiye'de GSM operatörleri; Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom'un tartıştığı bir kablo, fiber meselemiz var. Sektörde hem fiber dağınıklık hem de veri merkezleri için stratejik endüstriyel ülke haritası sorunu söz konusu. Veri merkezleri nerelere yapılmalı? Ankara'ya İstanbul'a mı, yoksa başka şehirlere mi? Bunlara kafa yoracak, onay verecek ve sektörü düzenleyecek, regüle edecek bir bakana, "Yapay Zeka" bakanına sizce de ihtiyaç yok mu?
