HAVAALANINDA gözaltına alındığında görüldü ki belgelerinin hiçbirinde eksiklik yok.
Askerlik belgesi dahi var…
Oysa CIA o kişinin bir Rus casusu olduğundan o denli emindi ki, ısrarla izlenmesini, tüm ilişkilerinin takibe alınması gerektiğini rapor ediyordu.
İşin içine askeri istihbarat da girdi, ancak tüm araştırmalar CIA’nin raporundaki iddiasını doğrulayacak tek veri sunmuyordu.
Kimlik belgesi, pasaportu, askerlik belgesi hepsi gerçekti…
Rio de Janeiro’da ABD Konsolosluğu’na çok yakın bir plazada üç boyutlu baskı işi yapıyordu.
Ülkenin en etkin televizyonuna iş yapmanın ötesinde, önde gelen şirketlerine de hizmet veriyor ve onların yöneticileri ile iyi dostluk kurduğu anlaşılıyordu.
Sonradan ele geçirilen mesajlarından anlaşıldı ki Rus eşi de Yunanistan’da benzer bir yöntem kullanarak casusluk yapıyordu…
CASUS FIRLATMA RAMPASI
Moskova’nın uzun süredir Brezilya’yı bir casus fabrikasına çevirdiği, ülkenin farklı bölgelerinde montaj hatları kurduğu Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası, CIA’in bölgeye yoğunlaşmasıyla anlaşılmıştı…
Rusya en seçkin istihbarat görevlileri için Brezilya’yı fırlatma rampası olarak kullanmaya başlamıştı…
Hepsi Brezilya kimliğine ve ismine sahip olmanın ötesinde, kimliklerini yapı taşları haline getirdikleri de anlaşılıyordu.
Oysa bozuk Portekizceleri vardı…
Bu durumu da küçükken, babasının işi dolayısıyla ailesi ile birlikte Avusturya’ya gitmiş olmasına, orada eğitiminin bir bölümünü tamamlamış bulunmasına bağlıyordu.
Geri dönmüş ve ülkesinde yaşam sürmek için kolları sıvamıştı…
Hikayenin bütün aşamaları, eldeki belgelere bakıldığında gerçekti…
CIA bununla da kalmadı, başka isimleri de yolladı…
Üç boyutlu yazıcı şirketi olana ek olarak, mücevher işi yapan bir büyük kuyumcu da vardı…
Sarışın, mavi gözlü, herkesin ilgisini çeken bir model de vardı…
İçlerinden biri de Amerika’da üniversiteye kabul edilmişti…
Norveç’te iş kurup gidenlerin ötesinde, Portekiz’de evlenen, Avrupa ve Orta Doğu’nun farklı ülkelerinde çalışmaya başlayan sayısı da az değildi.
Casus fabrikası durmaksızın üretimine devam ediyor, banttan çıkanları Brezilyalı kimliği verip diğer ülkelere ihraç ediyordu.
Çünkü Brezilya’ya birçok ülke vize uygulamadığı gibi, oradan gelenlere de şüphe ile bakılma oranı çok düşük kalıyordu...
Ülkelerin geniş kesimi, Brezilya ile dostluk ilişkisi içindeydi.
Brezilya pasaportuna ve kimliğine sahip bir kişiye iş vermek de onlar açısından sorun teşkil etmiyordu.
HEDEF BREZİLYA DEĞİL, BREZİLYALI OLMALARI
Zaten Rusya’nın amacı da Brezilya’yı gözetlemek değil, Brezilyalı olmalarını sağlamaktı…
Ancak sadece CIA değil, Hollanda, İsrail ve Uruguay istihbaratı da ısrarlıydı; 9 ismin memur olarak kamuda çalışmakta olduğunu da Rusça isimlerini de vererek ileri sürüyordu.
Hatta o denli detaylı bilgiler aktarıyorlardı ki bunlardan biri de
Nisan 2022’de yolladığı bilgi notunda, Rus birliklerinin Ukrayna’ya girmesinden birkaç ay sonra Brezilya Fedaral Polisi’ne gönderdikleri olağanüstü mesajda oldukça kapsamlı detay da veriyordu.
Rusya’nın askeri askeri istihbaratında görevli Victor Muller Ferreira adıyla Brezilya kimliği ve pasaportu taşıyan kişinin Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde staj yapmak üzere Hollanda’ya geldiğinden söz ediyordu.
Stajını yaptığı yer de Ukrayna’daki Rus savaş suçlularını soruşturan birimdi…
Hatta, Johns Hopkins Üniversitesi'nden bu adla lisansüstü derecesi de almıştı.
CIA bu kişinin gerçek adının Sergey Cherkasov olduğundan emindi…
Hollanda bilgiler üzerine giriş izinlerini iptal etti, Ferreira adına kimlik taşıyan Cherkasov, Sao Paula’ya giden uçakla dönüş yapmak zorunda kaldı.
Brezilya polisinin Cherkasov'u havaalanında tutuklama yetkisi yoktu.
O nedenle girişine izin verildi ve São Paulo'da kaldığı otelde izlemeye aldı…
Baktılar fazla bir veriye ulaşacak halleri yok, uyduruk bir gerekçe yaratıp otelde arama emri çıkardılar ve Cherkasov’u sahte belge kullanmaktan gözaltına aldılar.
Cherkasov Brezilya vatandaşı olarak haklarının bulunduğunu sert bir dille söylerken, Mavi Brezilya pasaportunu da ikinci kanıt olarak sundu.
Belgelerin hepsi gerçekti, suçlayacak en küçük bir sahte durum yoktu…
Hatta Brezilya seçmen kartı ve zorunlu askerlik hizmetini tamamladığını gösteren belgesi de vardı…
DOĞUM BELGESİ GERÇEK CASUSLAR…
Hepsi de resmi kayıtlarda da karşılığı olan gerçek belgelerdi…
Brezilyalı bir görevli, CIA’nin de ısrarından yola çıkarak Cherkasov’un kimliğinde yazan doğum yerinde inceleme yapmayı önerdi.
Bu öneri Rusya’nın casus fabrikasının da çökmesinin başlangıcı oldu…
Çünkü gerçek adı Cherkasov olan kişinin kimliğinde yazan Victor Muller Ferreira isminde bir kişi hiç var olmamıştı.
Buna karşın, gerçek bir doğum belgesi vardı; Victor Muller Ferreira'nın 1989’da Rio de Janeiro'da, dört yıl sonra ölen gerçek bir Brezilyalı anneden doğduğu belirtiliyordu.
Bu kez anne araştırıldı…
Öldü denilen kadın yaşıyordu ve hiç çocuğu olmamıştı…
Babası olarak ismi yazılan kişi ise hiç var olmamış, binaların üzerindeki tabelalarda yazan isimlerden alınan bir kişinin adı kullanılmıştı…
DOĞUM BELGESİNİ NASIL ALDI?
Peki, durum böyle olmasına karşın, doğum, askerlik belgeleri nasıl düzenlenmiş, nüfus müdürlüğü kayıtlarında nasıl yer bulmuştu?
Araştırıldığında o da ortaya çıktı…
Brezilya’da da doğum belgesi verilmeden önce bir hastane veya doktordan onay belgesi alınıyordu; ancak bir istisna vardı, dağlık bölgelerdeki köylerde yaşayanlar bunun dışında tutulmuştu…
İki tanığın huzurunda Brezilyalı bir baba ve anneden
Bebeğin doğduğunu beyan etmeleri yetiyordu.
Sistem yerel yolsuzluklara karşı savunmasızdı…
Bu bebek bir zaman sonra 30’lu yaşlarda bir delikanlı veya orta yaşta iş adamı olarak çıkıyor, uzun yıllar yurt dışında olduğu gerekçesini ileri sürüyordu.
Rus casusları, sıklıkla bebeklerin olmak üzere, ölen kişilerin kimliklerini üstlenerek kimlik belgeleri elde etmişlerdi.
Polis hayalet kimliklerin peşine düştü…
Nüfus kayık sistemi dijitalleşmediği için bir bölümünün taramasının elle yapılması gerekiyordu.
Israrlı ve zahmetli çalışma sonrası casus fabrikasının bandından çıkanlar da bu sayede tek tek yakalanmaya başlandı.
HİÇ FOTOĞRAF ÇEKTİRMEZDİ…
Bunlardan biri de Gerhard Daniel Campos Wittich isimli kişiydi…
Onun da belgesinde 1986’da Rio’da doğduğu yazıyordu; 2015’te birden bire yetişkin olarak ortaya çıkmıştı.
Avusturya’da yaşam sürdüğünü ileri sürüyor, aksanındaki bozukluğun da bundan kaynaklandığını belirtiyordu.
Gerçek adı ise Shmyrev idi…
Rio de Janeiro’nun merkezinde iyi bir iş merkezinde 3D yazılım şirketi kurmuş, ülkenin en büyük televizyon şirketi ve Brezilya ordusunu da müşterileri arasına katmayı başarmıştı.
Ülkenin etkin isimleriyle de ilişkisi iyiydi; evinde zaman zaman partiler veriyordu…
ABD Konsolosluğuna bir blok uzaklığındaki gökdelenin 16. Katında geç saatlere kadar çalışıyor, işi bittiğinde bilgisayarının internet bağını kesmesinden de kimse şüphe etmiyordu.
Avrupa ve Asya’ya sık sık iş gezisi düzenliyor, rakiplerine karşı endüstriyel casusluk yapmaktan ve yanında çalışanları da bu amaçla kullanmaktan kaçınmıyordu.
Kameralardan ise çok korkuyor, resminin yayınlanmasından çekiniyordu.
Bir yerel gazetede Rio Belediye Başkanı’nın bir açılışındaki kalabalık arasında fotoğrafı yayınlandığında ise çok paniklemişti…
Brezilya istihbarat görevlilerinin araştırması sonucu gerçek kimliği ortaya çıktı.
Annesi olduğunu ileri sürdüğü kadın hiç doğum yapmamış, babası da hiç yaşamamıştı.
Araştırıldığı hakkında bilgi sahibi olsa gerek, çevresine ve özellikle de birlikte çok lüks bir evde yaşadığı sevgilisine iş için yurt dışına gitmesi gerektiğini söyledi.
Hatta uçak biletinde dönüş tarihi de vardı…
Polis kendisini yakalamak için geldiğinde çoktan yok olmuş, yurt dışına çıkmıştı…
EŞİ DE YUNANİSTAN’DA CASUS
Gerisinde bıraktığı veriler çözülmeye başladığında da anlaşıldı ki eşi de Irina Shmyreva da Yunanistan’da casusluk faaliyetinde bulunuyor…
Anında Yunanistan’a durum iletildi; ancak İrina Shmyreva da çoktan yok olmuştu…
Araştırma derinleştirildikçe yenilerine ulaşıldı…
İki Rus ajanı, Arjantinli sahte kimlikleriyle yaşadıkları Slovenya’da tutuklandı.
Manuel Francisco Steinbruck Pereira ve Adriana Carolina Costa Silva Pereira ismiyle yaşam süren bir çift de 2018 yılında Portekiz’e göç etmişti…
Onlar da gerçek kimlikleri ortaya çıkmasıyla ortadan yok oldu…
Görünüşte Maria Luisa Dominguez Cardozo adında bir kadının da Brezilya doğum belgesi vardı ve Uruguay pasaportuna da sahipti.
MODEL DE CASUS ÇIKTI…
Yıllardır model olarak poz veren, mavi gözlü sarışın Maria Isabel Moresco Garcia ve eşi Federico Luiz Gonzalez Rodriguez de benzer şekilde sahte doğum belgesine sahipti ve Rus casusuydu.
Kuyumcu Lopes de mağazasında var olduğunu ileri sürdüğü değerli taşlarla kayboldu…
Portekiz'de Pereira adıyla yaşayan çiftin, Batılı iki istihbarat yetkilisine göre aslında Vladimir Aleksandrovich Danilov ve Yekaterina Leonidovna Danilova anlaşıldı.
İNTERPOLE VERİLEN 196 İSİM
Tam 196 isme ulaşıldı…
Bu kişilerin tespit edildiğinde ortadan kaybolmaya başlamaları üzerine Brezilya güvenlik birimleri ilginç bir yola başvurdu.
İnterpol’ü kullanarak Rus casuslarının yakalanması için kolları sıvadı.
Ancak bir engel vardı, İnterpol casusluk gibi siyasallaşmış konulara bakmıyordu…
Bunun üzerine Brezilya polisi bu kişiler hakkındaki İnterpol mavi belgesini, resmi belgelerde sahtecilik yapmaları nedeniyle düzenledi…
Bazıları yakalandı, bazıları ise muhtemelen Rusya’ya döndü…
Yakalananlardan birinin şu cümlesi ise işin özetiydi:
“Geçmişim beni ele verdi…”
Not: Bu yazıyı Michael Schwirtz ve Jane Bradley’in New York Times’ta bir süre önce yazdıkları makaleden yola çıkarak, başka medya mecralarındaki verileri de ekleyip kaleme aldım…
