Suudi işadamı Velid İbrahim’in kurduğu ve Arap dünyasının en etkili medya gruplarından olan MBC yayın kuruluşunun 30 bölüm olarak çekip Ramazan münasebeti ile her gün bir bölümünü yayınladığı “Muaviye” dizisi, İslâm dünyasını karıştırdı. Irak dizinin yayınını yasakladı, Mısır’ın el-Ezher’i halka “İzlemeyin” çağrısı yaptı, başta Iraklı Şiiler’in lideri Mukteda es-Sadr olmak üzere birçok Şii lider de dizinin aleyhinde ve bır kısmı da hakaret dolu demeçler verdiler.
Hazreti Muhammed’in vahiy kâtiplerinden olan, Emevî hilâfeti ile hanedanını kuran ve İslâm tarihindeki önemli ama tartışmalı isimlerin de başında gelen Muaviye ibn Ebu Süfyan’ın hayatını konu alan dizi Tunus’ta çekildi ve yaklaşık 100 milyon dolara mâloldu. Senaryoyu Mısırlı gazeteci Halid Salâh yazdı, ilk sekiz bölümün yönetmenliğini Filistin asıllı Amerikalı sinemacı Târık el-Aryan yaptı; Muaviye rolünü Suriyeli aktör Luceyn İsmail, Hazreti Ali’yi de Mısırlı aktör Eyad Nasır oynadı. Dizide Hazreti Osman’ın şehid edilmesi, Hazreti Ali’nin hilâfeti ile şehadeti, Cemel ve Sıffîn savaşları, Kerbelâ hadisesi, Hazreti Hasan’ın hilâfeti meselesi ve Muaviye’nin Şam’da kendi hilâfetini ilân edip Emevî hanedanını işbaşına getirmesi gibi tartışmalı konular yeralıyor ama henüz sadece ilk yedi günlük bölümler yayınlandığı için ilerleyen günlerde bu konuların nasıl ele alındığı bilinmiyor.
Tepkiler, dizinin yayınlanacağının duyurulmasından itibaren başladı ve yayının ardından da giderek arttı. Irak, “mezhep çatışmalarına yol açması ihtimalinin yüksekliği” gerekçesi ile önceki gün diziyi yasaklarken Ezher Üniversitesi’nin Usulü’d-Din Fakültesi Dekanı ve yine Ezher’e bağlı “Kıdemli Âlimler Kurulu”nun üyesi Prof. Abdülfettah Abdülgani el-Avarî, el-Ezher’in sinemada dinî şahsiyetlerin gösterilmesine karşı olmadığını ancak Hazreti Muhammed’in ailesi ile on sahabeye yer verilemeyeceğini, dolayısı ile Muaviye’nin tasvirinin de yanlış olduğunu söyleyerek dizinin izlenmemesini istedi. Ezher hocalarından Muhammed Ali de diziyi izlemenin “haram” olduğunu söyledi.
“Muaviye” dizisine en büyük tepki, Şii dünyasından geldi. Iraklı Şiilerin lideri Mukteda es-Sadr, dizinin tanıtımlarının yayınlanmasının hemen ardından yaptığı açıklamada Muaviye’nin “mezhepçiliğin başı, sahabelere hakaretin öncüsü, kendi dönemindeki imama ilk başkaldıran, İslam birliğinden ayrılan ve sahabeleri öldüren ilk kişi” olduğunu söyledi. “Böyle bir dizinin yayınlanması, Suudi Arabistan’ın benimsediği yeni ve ılımlı politikalara aykırıdır. Dünyanın dört bir yanındaki Müslüman kardeşlerinizin duygularını incitmeye gerek yoktur,” dedi. Irak’ın TV kanallarından Eş-Şair de, Muaviye dizisine karşılık olarak, Hz. Ömer’i öldüren ve bazı Şii grupların kahraman olarak gördükleri Ebu Lülua Firuz ile ilgili bir dizi çekmekle tehdit etti.
MBC çekim hazırlıklarına önceki yıllarda başlanan dizinin 2023 Ramazan’ında yayınlanmasını plânlanmış ancak tepkilerden endişe edilerek çekimler ertelenmişti. Daha sonra çekilen ilk sekiz bölümün yönetmenliğini yapan Târık el-Aryan ile MBC arasında anlaşmazlık çıkması üzerine el-Aryan işi bırakmış ve sonraki bölümlerde yönetmenliği Mısırlı sinemacı Ahmed Midhat yapmıştı.
