PKK’nın aldığı kendini fesih kararının ardından, Türkiye’de Lozan Andlaşması ve 1924 Anayasası gibi Cumhuriyet’in ilk senelerindeki gelişmeler gündeme geldi. Derken bundan asırlar öncesine gidildi ve Malazgirt Muharebesi’ne Kürt askerlerin de iştirak edip etmedikleri konusunda tartışmalar başladı.
Şimdi bilen yahut bilmeyen herkes birşeyler söylüyor, “Alparslan’ın ordusunda onbinlerce Kürt asker vardı” veya “Selçuklu ordusunda Kürt ne arar? Malazgirt hâlis bir Türk zaferidir!” diye ahkâm kesiyor!
Bu konunun basında ilk defa Habertürk TV’de, bundan yıllarca önce şimdi Millî Savunma Üniversitesi’nin rektörü olan Prof. Erhan Afyoncu ile beraber yaptığımız Tarihin Arka Odası’nda tartışıldığını hatırlattıktan sonra meselenin aslını ve kaynağını söyleyeyim:
Malazgirt’te Bizans Ordusu’na karşı Alparslan ile beraber savaşan askerlerin arasında Kürtler’in de bulunduğu bilgisinin kaynağı, 13. asır tarihçilerinden olan ve “Sıbt İbnü’l-Cevzî” ismiyle tanınan Ebu’l-Muzaffer Yusuf’un Malazgirt zaferinden 180 sene sonra kaleme aldığı “Mir’atü’z-Zeman fi Tarihi’l-Âyan” isimli eseridir!
Tarihin Arka Odası’ndan konuyu bundan senelerce önce ele almamızın sebebi, İbnü’l-Cevzî’nin eserinin o günlerde yapılan ilk Türkçe yayını idi! Prof. Ali Sevim eserin Selçuklular bahsini Arapça’dan tercüme etmişti, kitap Türk Tarih Kurumu Yayınları’ndan çıkmıştı ve programda Erhan, ben ve akademisyen bir konuğumuz konuyu derinlemesine tartışmıştık.
“Mir’atü’z-Zaman Fi Tarihi’l-Ayan”ın, Malazgirt Savaşı’na iştirak eden Kürt askerler hakkında verdiği bilgi aslında gayet kısadır ve yazılanlar sadece “...Az önce 10 bin Kürt de Sultan’a katılmıştı. Bununla beraber Sultan önce Tanrı’ya, ondan sonra da emrindeki dört bin kişilik hassa askerine güveniyordu” cümlesinden ibarettir! İbnü’l-Cevzî, kitabındaki bu ifadeleri Malazgirt Savaşı’nın yaşandığı dönemde hayatta olan ve 1088’de ölen Garsun-ni’me’ye ait “Uyûnü’t-Tevârih” isimli eserden aldığını söyler ama Garsun-ni’me’nin kitabı şimdi mevcut değildir!
KAMPLAŞMA, MALAZGİRT’E DE SIÇRADI!
Tartışmalar, işte sadece birkaç satırdan ibaret olan bu kayıttan kaynaklanıyor! Türkiye’de gittikçe artan kamplaşma yüzünü gösteriyor, Malazgirt meselesi çekişme konusu oluyor ve bir kesim Alparslan’ın safında savaşan Kürtler’in sayısının aslında 20 binden fazla olduğunu ve Alparslan’ın “Eğer 20 bin Kürt süvarisi olmasaydı ben bu savaşı kazanamazdım’ dediğini iddia ediyor.
Ama, Selçuklu hükümdarı Alparslan’ın böyle bir sözü yok! Yok, zira bir belediye başkanı tarafından bundan sadece birkaç sene önce uyduruldu!
Diğer kesim ise ortaçağ tarihçilerinin rakamları abarttığını, meselâ “Mir’atü’z-Zaman”ın Bizans ordusunun 400 bin kişi olduğunu söylediğini ama Ortaçağ’da böyle büyük bir ordudan bahsedilemeyeceğini, dolayısı ile 10 bin Kürd’ün Alparslan’ın safında savaşmasının da gerçek olmadığını, bu sayıya Kürtler’in yanısıra diğer Müslüman unsurların da dahil edilmesi gerektiğini ve Malazgirt’te savaşan Kürtler’in birkaç yüz, haydi bilemediniz en fazla bir-iki bin civarında olduğunu söylüyorlar.
İbnü’l-Cevzî’nin bundan nerede ise sekiz asır önce kaleme aldığı çok önemli eseri, işte böyle çekiştiriliyor! Bir taraf kısacık bir cümledeki ifadeyi ideolojik hâle getirmeye çalışıyor, diğer taraf ise aynı ifadeyi yok sayma peşinde!
Malazgirt’te Bizans İmparatoru Romen Diyojen’in ordusuna karşı Alparslan ile beraber savaşan Kürtler’in tam adedini bilmemize imkân yoktur; gerçek olan husus ise, Alparslan’ın ordusunda Kürt askerlerin de mevcut olduğudur. Malazgirt haddizâtında bir “milletler mücadelesi” değil, “din savaşı”dır, Kürtler bu savaşa ganimet arzusu ile katılmış yahut başında Selçuklu Devleti’ne bağlı bir Kürt hanedanın bulunduğu Mervânî Emirliği tarafından gönderilmiş olabilirler ama “Malagirt’te Kürt yoktur” demek, tarihi ters-yüz etmekten ibarettir, o kadar!
