Folik asit ne işe yarar? Folik asit içeren yiyecekler nelerdir?

Özellikle hamilelik öncesi ve gebelik döneminde anne adaylarının kullandığı folik asit, hem çocuğun hem de annenin sağlığı için çok faydalı bir vitamin kaynağıdır. Peki, folik asit hangi yiyeceklerde bulunur ve faydaları nelerdir? İşte detaylar...

Giriş: 12.03.2025 - 11:00 Güncelleme: 12.03.2025 - 11:00

Sağlıklı bir gebelik ve anne karnındaki bebeğin gelişimi için doktorların gebelere verdiği ilaçların başında folik asit geliyor. Peki folik asit kullanımı neden önemlidir? Detaylar haberimizde...

B vitaminleri ailesine ait olan folik asit, suda çözünen bir vitamindir. İnsan vücudu tarafından üretilemeyen bu önemli vitamin, sadece besinler yoluyla dışarıdan alınabilir. Hücre büyümesi ve yenilenmesi için hayati bir öneme sahip olan folik asit, özellikle DNA ve RNA sentezinde, yani genetik materyalin yapı taşlarının oluşumunda kritik bir rol oynar. Bu nedenle, folik asit hem genel sağlık için hem de hamilelik süreci gibi hayatın belirli evrelerinde oldukça önemlidir.

REKLAM

Folik asit, sinir sistemini korur, sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda B12 vitamini ile birlikte çalışır, DNA ve diğer genetik materyallerin sentezlemesi, onarımı ve hücrelerin bölünmesi sürecinde rol alır. Depresyon, felç, hafızada azalma gibi durumların tedavisinde de folik asitten yararlanılır. Hamilelikte bebekte spina bifida gibi merkezi sinir sistemi anomalilerinin gelişmesini önemli ölçüde azaltır.

Folik asitin faydaları şöyle sıralanır:

- Folik asit, folat eksikliği kaynaklı anemisini tedavi etmeyi ve önlemeyi sağlar

- Folik asit sağlıklı kırmızı kan hücreleri üretmede rol oynar

- Vücuda oksijen sağlayan sağlıklı kan hücrelerinin meydana gelmesini sağlar

- Sinir sistemi sağlığını korur

- Proteinlerin parçalanmasına, kullanılmasına ve oluşturulmasına yardım eder

- DNA ve RNA oluşturmaya yardımcı olur ve protein metabolizmasına katılır

- Artrit, Crohn hastalığı veya sedef hastalığını tedavi etmek için kullanılan metotreksatın yan etkilerini azaltır

- Yüksek miktarlarda mevcut olduğu durumlarda vücutta zararlı etkiler gösterebilen bir amino asit olan homosisteinin parçalanmasında anahtar rol oynar.

- Bebeğin beyin ve omurgasındaki ayrık omurga ve beyin gelişmemesi gibi doğum sorunları riskini %70 veya daha fazla azaltabilir

REKLAM

- Yeni doku ve hücrelerin büyümesine yardımcı olur

- B12 vitamini ile birlikte çalışarak kırmızı kan hücrelerini oluşturur

- Kalp ve kan damarı hastalıklarına neden olan yüksek homosistein seviyelerini düzenler

- Bazı doğum kusurlarını (nöral tüp defektleri) önleyebilir

- Damar sertliğini azaltarak kalp krizi, bunama ve felç gibi rahatsızlıkların oluşmasını engeller

- Sinir sistemi düzeni ve fetusun gelişmesinde önemli rol oynar

- Vücudun sağlıklı hücreler oluşturmasına ve yiyecekleri enerjiye dönüştürmesine yardım eder

- Cildin ana yapısal proteinlerinden kolajen'in daha fazla üretilmesini teşvik eder

Vücudunuzda yeterli sağlıklı kırmızı kan hücresi olmadığında anemi meydana gelebilir. Vücudunuzun vücut dokularınıza oksijen taşımak için kırmızı kan hücrelerine ihtiyacı vardır. Folat eksikliği anemisi ayrıca vücudunuzun düzgün çalışmayan anormal derecede büyük kırmızı kan hücreleri üretmesine neden olabilir. Eksikliğinin ilk belirtilerinden biri aşırı yorgunluktur. Folik asit eksikliği belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

REKLAM

- Anemi belirtileri

- Nefes darlığı

- Sinirlilik

- Baş dönmesi

- Ağız semptomları

- Yumuşak, kırmızı dil

- Ağız yaraları veya ağız ülserleri

- Tat alma duyusunun azalması

- Hafıza kaybı

- Konsantrasyon zorluğu

- Bilinç bulanıklığı

- Enerji eksikliği

- Kas Güçsüzlüğü

- Depresyon

- Kilo kaybı

- İshal

Hamilelik sürecinde faydalıdır; anne karnındaki bebeğin beyin gelişimini sağlayarak, omurga ve omurilikte meydana gelebilecek olumsuzlukların oluşmasını önlemeye çalışır. Yapılan araştırmalara göre hamile kalmadan önce folik asit kullanmak bebeklerin sinir tüpünde meydana gelen kusur riskini azalttığı tespit edilmiştir.

Kuşkonmaz, folat da dahil olmak üzere birçok vitamin ve minerali konsantre miktarda içerir. Aslında, 90 gram pişmiş kuşkonmaz porsiyonu yaklaşık 134 mcg folat veya günlük ihtiyacınızın %34'ünü içerir. Kuşkonmaz ayrıca antioksidanlar açısından da zengindir ve antiinflamatuar ve antibakteriyel özelliklere sahip olduğu gösterilmiştir. Dahası, tek bir porsiyonda günlük lif ihtiyacınızın %6'sını karşılayan mükemmel bir kalp-sağlıklı lif kaynağıdır.

REKLAM

Baklagillerdeki folatın kesin miktarı değişiklik gösterse de fasulye, bezelye, mercimek mükemmel folat kaynaklarıdır. Örneğin, bir fincan pişmiş barbunya, 131 mcg folat veya günlük değerin yaklaşık %33'ünü içerir. Bir bardak pişmiş mercimek ise 358 mcg folat içerir. Bu da günlük ihtiyacınızın yaklaşık %90'ını karşılar. Aaynı zamanda protein açısından da zengin olan baklagiller, lif ve antioksidan kaynağıdır. Ayrıca potasyum, magnezyum ve demir gibi önemli mikro besinleri içerir.

Brokoli hem besleyici bir besin maddesidir hem de folik asit açısından oldukça zengindir. Brokolinin içerisindeki vitamin ve minerallerin kaybolmaması için buharda pişirilmesi tavsiye edilir.

İçerdiği yüksek folik asit miktarı bakımından oldukça faydalı bir besin maddesidir. Hem salatalarda hem de atıştırmalık olarak gün içerisinde tüketilebilir.

Diyetinize yumurta eklemek, folat da dahil olmak üzere çeşitli temel besin maddelerinin alımını artırmanın harika bir yoludur. Sadece bir büyük yumurta, 22 mcg folat içerir. Her hafta diyetinize sadece birkaç porsiyon yumurta eklemek bile folat alımınızı artırmanın ve ihtiyaçlarınızı karşılamanın kolay bir yoludur. Yumurta ayrıca protein, selenyum, riboflavin ve B12 vitamini ile yüklüdür.

REKLAM

Çok çeşitli vitamin ve mineraller açısından zengin olan muz, bir besin deposudur. Özellikle folat bakımından zengindir. Folat bakımından zengin diğer birkaç gıdayla eşleştirildiğinde günlük ihtiyaçlarınızı karşılamanıza kolayca yardımcı olabilir. Orta boy bir muz 23,6 mcg folat içerir. Bu meyve, potasyum, B6 vitamini ve manganez gibi diğer besin maddeleri açısından da zengindir.

UYARI: Herhangi bir ilaca başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışın.

Görsel Kaynak: shutterstock/istockphoto