Ekolali nedir? Ekolali kimlerde görülür ve nedenleri nelerdir?

Çocuklarda çok daha fazla görülse de, yetişkinlerde ve ilerleyen yaşlarda da ortaya çıkabilen iletişim bozukluğu olarak kabul edilir. Sürekli tekrar etme ve istemsizce meydana gelen bu durum kontrol altına alınamaz. Peki, ekolaliye sebep olan başlıca nedenler nelerdir? İşte detaylar...

Giriş: 20.03.2025 - 09:30 Güncelleme: 20.03.2025 - 09:30

Ekolali hastaları, duydukları sesleri ve kelimeleri tekrar ederler. Kendi düşüncelerini ifade etmekte zorlandıkları için etkili bir şekilde iletişim kuramayabilirler. Ekolaliye neden olabilecek potansiyel tetikleyici unsurlar nelerdir? Detaylar haberimizde...

Ekolali; kişinin bir başkasının söylediği kelimeleri veya cümleleri tekrarlaması durumuna denir. Bu tekrarlar anında veya bir süre sonra gecikmeli olarak gerçekleşebilir. Anında ekolali konuşmacının sözlerinin hemen ardından ortaya çıkar. Gecikmeli ekolali de ise kişi duyduğu ifadeyi bir müddet sonra tekrar eder.

Çocuklar yeni öğrendikleri kelimeleri ve ifadeleri tekrar ederek dil becerilerini geliştirir. Bu yüzden bu dönemde ekolali teşhisi konulamaz ve büyümenin bir parçası olarak görülür. Ancak yetişkinlerde ya da otizm, Tourette sendromu, şizofreni ve afazi gibi durumlarda ortaya çıktığında mutlaka profesyonel bir değerlendirme gerektirir.

REKLAM

Otizmli bireylerde ekolali sık karşılaşılan bir durumdur. Bu kimi zaman iletişim kurma çabası olarak da değerlendirilebilir. Otizmde ekolali bir öğrenme aracı olarak da işlev görebilir. Çocuklar duydukları ifadeleri tekrar ederek bu ifadelerin anlamlarını anlamaya çalışabilir.

Beyin travmaları, felç veya beyin tümörleri gibi durumlar ekolalinin gelişmesine neden olabilir. Özellikle beynin dil işleme bölgelerinde meydana gelen hasar bu duruma yol açabilir. Nörolojik hasarlara bağlı ekolali genellikle tedavi edilmesi zor olan bir türdür.

Şizofreni gibi bazı psikiyatrik rahatsızlıklar da ekolali ile ilişkilendirilir. Bu tür durumlarda ekolali hastanın zihinsel süreçlerindeki karmaşıklığın bir yansıması olabilir.

REKLAM

İstem dışı ses ve hareketlerin eşlik ettiği bu nörolojik bozukluk ekolali ile ilişkilendirilebilir. Tourette sendromlu bireylerde ekolali genellikle tiklerle birlikte görülür ve bu durum kişinin günlük yaşamını etkileyebilir.

Afazi, beyindeki dil merkezlerindeki hasar konuşma ve kelime tekrarlarına yol açabilir. Bu durum genellikle felç sonrasında ortaya çıkabilir.

Ekolali genellikle bir konuşma terapisti tarafından uygulanacak testler aracılığıyla tespit edilebilir. Profesyonel terapistler genellikle otizmli çocukları konuşma dersleri aracılığıyla ekolali açısından test eder. Ekolali testi, vakanın hafiften şiddetliye kadar değişen bir aralıkta nerede olduğunun tespitini yapar. Bununla birlikte konuşma terapisti ekolali evresini belirleyebilir ve kişi için en iyi tedavi yöntemini belirleyebilir.

REKLAM

Davranışsal terapi özellikle otizmli bireylerde etkili bir yöntem olarak görülür. Bu terapi uygun olmayan davranışları azaltmayı ve yerini daha uygun iletişim yöntemlerine bırakmayı hedefler. Terapi sürecinde bireyin olumlu iletişim becerileri geliştirmesi sağlanır.

Psikiyatrik nedenlerle ortaya çıkan ekolali durumlarında psikoterapi ile altta yatan sorunlar ele alınabilir. Terapi sürecinde bireyin duygusal ihtiyaçları göz önünde bulundurulur.

Bu terapi bireylerin konuşma becerilerini geliştirmesine ve iletişim yeteneklerini artırmasına yardımcı olur. Ekolalinin yoğun olduğu durumlarda sıkça tercih edilen bir yöntemdir. Terapide bireyin duyduğu ifadeleri anlamlandırması ve doğru bağlamda kullanması hedeflenir.

Eğer ekolali nörolojik bir durumdan kaynaklanıyorsa bu duruma yönelik özel tedavi yöntemleri uygulanabilir. Örneğin epilepsiye bağlı bir ekolali durumunda önceliğin epilepsi tedavisine verilmesi gerekebilir.

REKLAM

Özellikle daha küçük yaşlarda görülen ekolalinin tedavisinde ailenin sabırlı ve destekleyici bir rol oynaması büyük önem taşır. Ailenin terapilere aktif olarak katılması ve çocuğun öğrenme sürecine katkıda bulunması beklenir.

Görsel Kaynak: shutterstock/istockphoto