Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan mayıs ayı öncü dış ticaret verilerine göre ihracat 24.834 milyon dolarla rekor kırdı. Gerçi geçen yılın aynı ayına göre artış sadece yüzde 2.4 ile sınırlı kaldı ama rekor da sadece mayıs ayları değil tüm aylar içinde geçerli.
➔Bundan önceki rekor 24.181 milyar dolarla 2024 Mayıs ayına aitti. Sınırlı artış da olsa ihracat rekoru kırmak iyi bir şey ve madalyonun parlak yüzü.
➔Buna karşılık ithalat da artıyor. Mayısta 31.304 milyon dolar olan ithalattaki artış yüzde 2.1. Oran olarak ihracatın bir tık altında ama tutar olarak daha fazla. Artış ihracatta yüzde 635 milyon iken ithalatta 657 milyon dolar.
➔Aylıktan ziyade 5 aylık birikimli veri daha gerçekçi. Bu dönemde ihracat yüzde 3.5, ithalat yüzde 5.7 arttı. Sonuçta dış ticaret açığı da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12.1 büyüdü.
➔Yıllık bazda bakıldığında ise ihracat 265 milyar 520 milyon dolarla zirvede, ithalat ise 350 milyar 186 milyon dolarda. İthalatın rekoru ise 363.711 milyon dolarla 2022 yılına ait.
➔Buna göre son 12 ay yıllıklandırılmış dış açık 86 milyar 667 milyon dolarla geçen yılın mayıs ayı itibariyle önceki 12 aylık toplamla aynı düzeyde.
5 AYLIK ALTIN İTHALATI 12.6 MİLYAR DOLAR
➔İthalatı mayıs ve bu yılın 5 aylık döneminde artıran kalemlerin başında altın geliyor.
➔Geçen yıla göre 883 milyon doları mayısta olmak üzere 5 ayda 2.3 milyar dolar daha fazla altın ithal ettik.
➔10.2 milyar dolarlık ithalat çıktı 12.6 milyar dolara. Artış yüzde 23’e vardı.
➔Bunda tabi ki geçen yıla göre altın fiyatlarının yükselmesi etkili oldu.
➔Ancak sonuç değişmiyor. Altının 5 aylık faturası 12.6 milyar dolara vardı. Bu rakam 2024’te 25 milyar dolar, 2023’te 34 milyar idi.
➔Bu arada kota uygulaması da beklenen sonucu pek vermedi. Kaçak yollarla altın getirme olayları arttı. Sonunda kotalar gevşetildi, kaçak altın yakalandığı haberleri de azaldı.
➔Altın artık son yıllarda Türkiye’nin üçüncü veya dördüncü büyük ithalat kalemini oluşturuyor. Mayıs ayı ithalatı da 3.1 milyar dolar.
İTHALATIN İLK ÜÇÜ ENERJİ, MAKİNE VE OTOMOTİV
➔İthalatın ilk sırasında elbette enerji yer alıyor. Makineler ikinci sırada, otomotiv üçüncü sırada bulunuyor.
➔Bu yıl enerji ve makine ithalatında artış yok, hatta çok küçük düşüşler dahi var.
➔Buna karşılık otomotiv ithalatı mayısta yüzde 14, beş ayda yüzde 10 arttı. 10.2’den 12.6 milyar dolara yükselen otomotivde 1.3 milyar dolarlık daha fazla ithalat yaptık.
➔Benzer düzeyde otomotiv ihracatı da artıyor. 1.2 milyar dolarlık bu artış tutar olarak ithalat artışının çok az gerisinde kalsa da otomotivde hala 72 milyon dolarlık dış ticaret fazlası bulunuyor.
➔Otomobil ve altındaki ithalat artışına bağlı olarak tüketim malları grubu ithalatı 5 ayda yüzde 11 veya 2.4 milyar dolar büyüdü.
➔Hammadde ve aramalı ithalatı da yüzde 5.8 artış kaydetti. Diğer kalemi yanında yatırım malları ithalatındaki düşüş toplam ithalat artışı bir ölçüde geri çekti.
➔Dezenflasyon programının uygulandığı ve ekonomik büyümenin önemli oranda düştüğü bir dönemde tüketim malı ithalatı düşmüyor.
➔Dahası aramalı ithalat artışı da sürüyor. İlginç bir durum.
AVRUPA’YA İHRACAT %6.6 ARTTI
➔İhracat tarafındaki gerçek ise Avrupa dışında kalan coğrafi bölgelerde kayıp yaşanması.
➔5 aylık dönemde toplam ihracat 110.947 milyon dolara ulaşarak yüzde 3.5 arttı.
➔AB ve diğer Avrupa ülkeleri olmak üzere Avrupa’ya ihracat 61 milyardan 4 milyar dolarlık artışla 65.1 milyar dolara yükseldi. Artış oranı yüzde 6.6 ile toplamın üzerinde.
➔Toplam ihracattan geriye kalan 45.9 milyar dolarlık kısım ise Avrupa dışına yapıldı.
➔Bu rakam geçen yılın aynı döneminde 46.2 milyar dolardı ve bu yılkinden 285 milyon dolara daha fazlaydı. Avrupa dışına ihracat düşüşü yüzde 0.6 düzeyinde.
➔AB ve AB dışı olmak üzere Avrupa’ya yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı da yüzde 56.7’den yüzde 58.6’ya yükseldi.
➔Avrupa pazarının hala elimizde olması iyi bir şey ama Avrupa dışını neden ve nasıl kaçırmakta olduğumuz da ayrı bir sorun.
