Konut satışları da konut fiyatları da ekonominin tersi yönünde iyi bir canlanma eğilimi gösteriyor.
➔ Satışlarla başlarsak, toplamda artış mayıs ayında yüzde 17.6, 5 ayda yüzde 25.4 oldu.
➔ Son bir yıllık konut satışı 1 milyon 596 bine yükseldi. Yıllık bazda bu rakam 1 milyon Haziran 2024’te 1 milyon 205 bin adede kadar düşmüştü. Böylece 11 ayda konut satışlarında 391 bin artış meydana geldi.
➔ Satışların tetiklenmesi haziran enflasyonunun düşük çıkmasıyla faiz indirimlerinin eylül ayına çekilebileceğinin tartışılmasıyla geçen yılın temmuz ayında başladı.
➔ Peşin parası olanlar ellerini çabuk tuttu. Faiz indirimi ile fiyatların yükselebileceği ihtimaline göre erken hareket ederek en uygun konutları satın aldılar.
KONUT FİYATLARI 7 AYDIR YÜKSELİYOR
➔ Ancak faiz indirimleri gecikti ve ancak geçen yılın son ayında başladı. Sadece üç kez indirim olabildi ve Marttan itibaren yeniden bindirim gündeme geldi. Bütün bu süreçlerde konut satışlarında artış devam etti.
➔ Konut fiyatları ise Ekim 2022’de yüzde 186.8 düzeyinden başladığı düşüşünü Ekim 2024’te yüzde 26.8 artışa kadar indi. Satışlardaki artışın etkisiyle yönünü yeniden yukarı çeviren konut fiyatları Mayıs 2025’te aylık yüzde 3.36, yıllık yüzde 32.26 artışa ulaştı.
➔ Artış hala yıllık enflasyonun altında yani konut fiyatları negatif denilebilir ama kira getirisi buna dahil değil.
➔ Ayrıca faizlerin son 20 yılın zirvesine çıktığı, ekonomik durgunluk yaşandığı bir dönemde konut canlanmasına, satış ve fiyat artışlarına tanık oluyoruz.
➔ Kredi kullanılarak satın alınan konut adedi yılın 5 aylık döneminde yüzde 99 arttı. İpotekli konut satışı 44 binden 88 bine ulaştı.
FAİZ AŞAĞI FİYATLAR YUKARI MI?
➔ Dün ise Merkez Bankası faiz kararını pas geçti ancak bir sonraki adımı için faiz indirimine kapıyı açtı.
➔ Enflasyon ile faiz arasındaki makasın büyümeye başlaması kademeli bir indirimi olanaklı kılıyor. Jeopolitik gelişmeler izin verdiğinde de bu indirim yapılacak.
➔ Faizlerde indirimin gündeme gelecek olması yine erken hareketlerden dolayı konut talebini canlı tutacak. Fiyat artışlarını da besleyecek.
➔ Faizlerin düştüğü aşamada da, kullanıcılar açısından krediler daha elverişli duruma geleceğinden, bankaların da kredi kısıtları gevşetileceğinden daha fazla konut krediyle alınır hale gelecek.
➔ Daha fazla hanehalkı konuta finansal erişim sağlayacak. Ancak konut fiyatları da yükselecek. O dönemde alıcılar için kredi avantajını fiyat yükselişleri silecek.
➔ Bu açıdan hanehalkı için ilk konuta sahip olmak yine kolaylaşmayacak. Kiralar yine yüksek kalacak.
➔ Buna bağlı olarak enflasyon da yapışkan olacak.
➔ Kaldı ki konut değerlerine etki yapmayan, konut fiyat artışlarını durduramayan bir faizin nasıl olup da tek başına enflasyonu düşüreceği sorgulanabilir.
TAKSİ PLAKASI DENEYİMİ YAŞANMASIN
➔ İş yine dönüp dolaşıp kamu kesiminin orta ve düşük gelirliler için büyük konut seferberliklerine ve konut üretimine dayanıyor.
➔ Bu konuda atılan ve atılacak adımlar da var. Ancak kulağımıza gelen bilgiler de kamu tarafından üretilen uygun koşullu konutların bazısının şu veya bu şekilde emlakçı ve aracılar tarafından toplandığı şeklinde.
➔ Açıkçası bitişikte yer alan fiyat artışının son zamanlardaki coğrafi dağılımı da böyle bir fısıltıyı doğrular bir görünüm veriyor. Kuzey ve Doğu şehirlerinde fiyat artışları başı çekiyor.
➔ Eğer böyle bir durum varsa işin içine emlakçı ve bankalardan başka aracılar ve daha önemlisi finansman maliyeti giriyor demektir.
➔ O zaman ileride de kiralarda düşüş beklememek, hatta hiç olmadık şehirlerde bile uygun kiralık bulmak hayal olabilir.
➔ Aman taksi plakası sahipliğinde yaşadığımız kötü deneyimi bu kez konut sahipliğinde yaşamayalım.
