ABD merkez bankası (Fed), Temmuz toplantısında politika faizini beklendiği gibi sabit bıraktı. Bu karardan daha önemlisi ise Başkan Jerome Powell’ın basın toplantısında verdiği şahin mesajlar, piyasalar kadar siyasi arenada da dikkatle izlendi.
➔ Powell’ın açıklamaları, para politikasındaki stratejik pozisyonu ve mevcut ekonomik görünümdeki belirsizlikleri net bir şekilde yansıtıyor. Mesaj açık: Fed, hareket alanını korumak istiyor.
➔ Faiz kararı 2'ye karşı 9 oyla alındı. Fed'in faizleri sabit tutma kararına iki guvernör karşı oy verdi ve faizlerin hemen indirilmesi gerektiğini savundu. Bunlardan bir tanesi ismi Powell'dan sonra Fed başkanlığı için geçen Waller, diğeri ise yine Trump tarafından atanmış olan Bowman.
➔ Böylece 1993 yılından beri ilk kez 2 Fed üyesi karara karşı oy kullandı.
DOLAR ÇIKIŞTA, ALTIN İNİŞTE
➔Fed'in temkinli duruşu piyasalarda karışık bir tablo yarattı.
➔ ABD-AB gümrük tarifeleri anlaşmasının Avrupa tarafının teslimiyetiyle sonuçlanması euroya ilk darbeyi vurmuştu. Fed’in şahin duruşu ve eylülde faiz indirimi ihtimalinin ötelenmesi doları destekleyince ikinci darbe geldi.
➔ Dolar endeksi toplantı sonrası yüzde 1’den fazla yükselerek 100 seviyesine dayandı. Euro/dolar paritesi 1.14’e kadar indikten sonra kısmen toparlandı.
➔ Gün içinde açıklanan büyüme verisinin yüksek çıkmasıyla altın fiyatları da ilk darbeyi yemişti. Powell’ın “Eylül için karar almadık” açıklamasıyla ikinci büyük darbe geldi ve altın fiyatları yüzde 1’den fazla gerileyerek ons başına 3.268 doları gördü.
➔ ABD 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 10 baz puan yukarı yönlü tepki verdi. Bu, piyasanın kısa vadede para politikasında gevşeme beklemediğini gösteriyor.
➔ Borsalar özellikle Nasdaq ve S&P 500 Powell’ın Fed’in şahin bir rota ortaya koymasından ve eylülde faiz indirimi ihtimaline kapı açmamasından pek de olumsuz etkilenmedi.
EYLÜLE KAPI AÇILMADI
➔ Fed Başkanı Jerome Powell’ın basın toplantısındaki açıklamaları da para politikası patikasına dair önemli ipuçları verdi.
➔ Fed’in temel yaklaşımı şu ifadede özetleniyor: “Mevcut para politikası duruşunun, olası ekonomik gelişmelere zamanında yanıt verebilmek için bizi iyi bir konumda tuttuğunu düşünüyoruz.”
➔ Bu, piyasaların çok iyi bildiği bir çerçeve. Opsiyonlar açık, kararlar verilere bağlı. Hemen ardından gelen “Eylül ayıyla ilgili herhangi bir karar almadık” cümlesi de beklentileri frenlemeye yönelik.
➔ Powell “Eylül ayıyla ilgili herhangi bir karar almadık” diyerek piyasaların sıkça dillendirdiği “Eylül’de ilk faiz indirimi” senaryosuna açık kapı bırakmadı.
➔ Enflasyon düşüşe geçse dahi Fed verilerde istikrarlı bir iyileşme görmek istiyor. Bu yaklaşım, faiz indirimi için yalnızca bir iyi veri setinin yeterli olmayacağı, bir trend oluşması gerektiği anlamına geliyor.
BAĞIMSIZLIK VURGUSU
➔ Toplantı sonrası dikkat çeken bir diğer konu, ABD Başkan Donald Trump’ın Powell’a yönelik eleştirileri oldu. Trump, sosyal medya platformlarında Fed’i “yetersiz kalmakla” ve “ekonomiyi boğmakla” suçladı.
➔ Powell Trump'ın Fed'e yönelik eleştirilerinin bankanın bağımsızlığı için tehlike arz edip etmediği sorusu da soruldu. Powell bu sorulara doğrudan yanıt vermemekle birlikte bağımsızlık vurgusunu ihmal etmedi:
➔ “Fed’in görevi, siyasi baskılardan bağımsız şekilde karar almak ve uzun vadeli ekonomik çıkarları gözetmektir.
➔Bağımsız bir merkez bankasına sahip olmak kamuya yarar sağlayan bir kurumsal düzenleme olmuştur.
➔Eğer kamu yararı sağlamaya devam ediyorsa saygı duyulmalıdır.
➔Bağımsız bir merkez bankasına sahip olmak zorlu kararları veriler, değişen görünüme ve risk dengesine odaklanarak alma imkanını veriyor, politik faktörlere göre değil.
➔Tüm gelişmiş ekonomilerde devletler bu kararların ve karar vericilerin doğrudan siyasi kontrolüne mesafe koymuştur.
➔Bu mesafe olmasaydı örneğin faiz oranlarını seçim kazanmak için kullanmak cazip gelebilirdi. Bu yapmak istemediğimiz bir şey."
➔Bu açıklama Fed’in olası siyasi yönlendirmelere karşı tarafsız kalma kararlılığının altını çiziyor.
FED’İN HAREKET ALANI
➔Fed’in mesajı net. Faiz indirimi masada değil ama tamamen rafa da kalkmadı. Gerekli koşullar oluştuğunda adım atılacak. Ancak bu, siyasi değil ekonomik verilere dayalı olacak. Powell’ın sessizliği, aslında aktif bir bekleyişin göstergesi.
➔Piyasa oyuncuları için bu, verilere duyarlı ve ihtiyatlı bir pozisyon alma zamanı. Altın, tahvil ve hisse senetlerinde yönün yeniden şekillenmesi, ağustos sonu açıklanacak enflasyon ve istihdam verileriyle mümkün olacak.
➔Powell’ın çizdiği çerçevede, sabır ödüllendirilebilir, acele ise hata olabilir.
➔Üstelik dış kaynaklı baskılar da sahnede. Powell’ın belirttiği üzere “Yükselen tarifeler bazı malların fiyatlarında daha net bir şekilde yansımaya başladı, ancak ekonomik faaliyet ve enflasyon üzerindeki etkilerinin ne olacağı henüz belirsiz.”
➔ABD-Çin hattında artan ticaret gerilimleri, tedarik zincirlerinde yeni baskılar oluşturabilir. Bu da enflasyonist riskleri yeniden artırabilir.
➔Fed'in pozisyonu bu çerçevede şekilleniyor. Powell “Mevcut para politikası duruşunun, olası ekonomik gelişmelere zamanında yanıt verebilmek için bizi iyi bir konumda tuttuğunu düşünüyoruz” derken aslında merkez bankasının elini serbest bırakan bir “bekle-gör” stratejisinin altını çiziyor.
➔Ne faiz artırımı gündemde ne de indirime dair kesin bir taahhüt var.
➔Piyasalar için bu tablo karmaşık değil, net. Fed şu anda bir risk yönetimi pozisyonunda. Bir yandan fiyat istikrarını tehlikeye atmamak, diğer yandan büyümedeki yavaşlamayı daha fazla derinleştirmemek için veriye bağlı esnek bir duruş sergiliyor.
➔Bu, kısa vadede yüksek faiz ortamının devam edeceği anlamına geliyor. Ancak faiz indirimi olasılığı tamamen rafa kaldırılmış değil.
➔Piyasa oyuncuları için doğru strateji, Fed’in söylemine değil, verilerin yönüne odaklanmak olacaktır.
➔Zira Powell’ın deyimiyle, karar zamanı geldiğinde gerekli adımı atmaktan çekinmeyecek bir merkez bankasıyla karşı karşıyayız.
FED’İN ELİNDE ZAMAN VAR
➔ Fed Başkanı Jerome Powell’ın konuşmasından seçtiğimiz önemli cümleler şöyle:
➔ “Artan belirsizliğe rağmen ekonomi iyi konumda.
➔İşsizlik düşük ve dar bir bantta hareket etmeye devam ediyor.
➔ Para politikamız ılımlı şekilde sıkılaştırıcı.
➔Enflasyon 2022'ye göre geriledi ancak hala yüksek.
➔Tarife müzakerelerinde gelişmeler var ama biz hala beklemek istiyoruz. Hala çok belirsizlik var.
➔ Tüketici fiyatlarında bir miktar yukarı hareket görmeye başlıyoruz.
➔ Şu anda gördüğümüz şey, gümrük vergileri kaynaklı enflasyonun başlangıç aşaması.
➔Çözülmesi gereken daha çok belirsizlik var.
➔Daha fazlasının geleceğini hissediyorum
➔Faiz değişiminin hükümete maliyetini dikkate almıyoruz Bunu dikkate alsaydık kredibilitemiz açısından iyi olmazdı
➔Ülkenin uzun vadeli yararına, siyasi olarak popüler olmayan kararlar alabilmek, Fed'in bağımsız bir merkez bankası olarak var olma sebebidir."
