Bankanın İstanbul'daki merkezinde yılın üçüncü enflasyon raporu sunumunu gerçekleştiren Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan enflasyon tahminlerinde önemli bir değişikliğe gitmezken kamuoyuyla iletişiminde “ara hedef” uygulamasına geçti.
➔Bu raporu geçmiştekilerden farklılaştıran da Merkez’in dilini değiştirmesi. Artık ara hedef var. TCMB orta vadeli tahmin iletişimi çerçevesinde değişikliğe giderek tahmin patikasının yanı sıra her yıl için yıl sonu odaklı bir ara hedef tanımlamasına geçti.
➔2025, 2026 ve 2027 yılları için ara hedefler sırasıyla yüzde 24, yüzde 16 ve yüzde 9 olarak belirlendi.
➔2025 yıl sonu enflasyonu için ara hedeflerinin önceki raporla aynı düzeyde yüzde 24 olduğunu belirten Fatih Karahan tahmin aralığının alt bandını 6 puan yukarı çekerek yüzde 25’e çıkardı. Böylece yılsonu tahmin aralığı yüzde 25-29 arasında kaldı ve bant daraldı.
➔2026 yıl sonu TÜFE tahminini ara hedef olarak yüzde 16’da belirledi, önceki raporda tahmin yüzde 12 seviyesindeydi. Burada 4 puanlık artışa gidildi. 2026 sonu tahmin aralığı ise yüzde 13-19 olarak belirlendi.
➔Önceki raporda yüzde 8 olarak açıklanan 2027 yıl sonu enflasyon tahmini ise yeni raporda yüzde 9'luk ara hedef olarak açıklandı.
ARA HADEFLER TAAHHÜT VE ÇİPA
➔TCMB Başkanı Fatih Karahan sunumunda ara hedef olarak ilan edilen tahminlerin taahhüt ve çıpa işlevi göreceğini belirtti.
➔Ara hedeflerin bundan böyle, veri akışına bağlı olarak revize edebilecek enflasyon tahminlerinin yanı sıra, rapor dönemleri arasında olağanüstü gelişmeler olmadığı sürece değiştirilmeyecek.
➔Bu ara hedeflerin, orta vadede enflasyonun yüzde 5’e gittiği dezenflasyon sürecinde, daha kısa bir vadede ulaşılması taahhüt edilen yıl sonu enflasyon düzeyleri olduğunu kaydeden Fatih Karahan şunları söyledi:
➔"Bu bağlamda, ara hedefler içsel para politikası patikasını belirlerken referans olarak alınacaktır.
➔Böylece, kontrol ufku içerisinde enflasyonun ara hedeflere yakınsaması sağlanacaktır.
➔Bu noktada para politikası kararlarının enflasyona nihai etkisinin en yüksek seviyeye ulaştığı döneme işaret eden ‘kontrol ufku’ kavramının önemini de hatırlamakta fayda var.
➔Para politikasının gecikmeli etkileri de düşünüldüğünde Türkiye için kontrol ufkunun şu andan itibaren 12 ila 24 ay arasındaki dönem olarak tanımlayabiliriz."
DÜŞÜŞ VAR AMA REHAVET YOK
➔Karahan, ekonominin nabzını tutarken nabzı yükseltmeyen ama kararlılığını hissettiren bir üslup kullandı.
➔Haziran 2024’ten beri enflasyon kesintisiz düşüyor. Karahan’ın ifadesiyle “Ana eğilimde kademeli bir yavaşlama gözlemliyoruz.”
➔Peki bu, “iş bitti” anlamına mı geliyor? Hayır. Tam aksine, beklentiler hâlâ yüksek. Karahan açıkça uyardı: “Enflasyon beklentileri hâlâ tahminlerimizin üzerinde seyrediyor. Bu, dezenflasyon süreci için risk oluşturuyor.”
➔Bu, Merkez Bankası’nın artık sadece bugünü değil, yarının fiyatlama davranışlarını da yönetmeye çalıştığını gösteriyor. Enflasyonu düşürmek bir maraton, beklentileri kontrol altına almak ise o maratonun en zorlu parkuru.
➔Karahan, gıda fiyatlarında tahminin %24,5’ten %26,5’e çıkarılmasının ana sebebinin ise zirai don olduğunu söyledi.
➔Hizmet enflasyonu düşüyor, evet. Ama Karahan hemen arkasından ekliyor: “Eğitim ve kira gibi kalemler yukarı yönlü baskı oluşturuyor.”
➔Sadece bu kadar değil, zamana bağlı fiyat belirleme ve geçmiş enflasyona endeksleme gibi alışkanlıklar da devrede.
➔Yani mesele yalnızca faizle çözülecek bir sorun değil. Bu cümleler, enflasyonun psikolojisini de hedef alan bir politika niyetini ortaya koyuyor.
RİSK ALGISINDA TOPARLANMA VAR
➔Dünya, ticaret savaşlarından jeopolitik risklere kadar belirsizliklerle dolu. Karahan, bunları inkâr etmiyor ama ekliyor: “Buna rağmen finansal piyasalarda TL’ye yönelik risk algısında toparlanma var.”
➔İşte bu kritik. Çünkü Merkez, dışarıdaki fırtınayı görmezden gelmeden, içeride gemiyi daha dengeli yürüttüğünü iddia ediyor.
➔KKM bakiyesindeki düşüş ve rezervlerdeki artış da bu iddiayı destekleyen veriler. “KKM bakiyesinde belirgin bir azalma devam ediyor. Sıkı para politikamız rezervlerimizi destekliyor.” Bu, hem kur istikrarı hem de likidite açısından pozitif bir tablo.
➔Karahan’ın, “Sıkı para politikamız sonucunda talep kompozisyonu daha dengeli hale geldi” sözü, aslında politikanın temel amacını özetliyor.
➔Özel tüketim yavaşlıyor, büyümeye katkısı azalıyor. Kart harcamaları ve perakende satışlar da bu eğilimi teyit ediyor.
➔Peki bu kötü bir şey mi? Hayır. Enflasyonla mücadelede talebin soğuması, kısa vadeli ağrı ama uzun vadeli tedavi demek.
DEĞERLİ TL
➔Bu raporu beklentileri yönetmeye odaklı. Spesifik riskleri açıkça söylüyor. Hizmet enflasyonu gibi yapısal sorunları gündeme taşıyor.
Küresel risklerle yerel iyileşmeyi aynı tabloda gösteriyor. ➔Karahan’ın en net mesajı, “Fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı para politikası duruşumuzu kararlılıkla sürdüreceğiz.”
➔Yani Merkez, rehavete kapılmadan, elindeki tüm araçlarla yola devam edecek.
➔Enflasyonun %5’lik hedefe inmesi kolay olmayacak. Ama bu rapor, Merkez Bankası’nın sadece veriye değil, güvene de yatırım yaptığını gösteriyor. Ve ekonomi, bazen rakamlardan çok, güvenle düzelir.
➔TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay ise liranın reel değerlenmesine ilişkin olarak “Muhtemelen düşük bir miktar TL değerlenmesi ya da kayda geçmeyecek bazda değersizleşmesi görebilirsiniz. Para politikası liraya olan cazibeyi koruduğu sürece sorun değil” ifadelerini kullandı.
➔TCMB Başkan Yardımcısı Hatice Karahan ise rezerv biriktirme politikasının devam edeceğini ancak belli bir hedefin olmadığını belirtti.
KARAHAN’IN MESAJLARI
➔Fatih Karahan'ın sunumunda öne çıkan ifadeler şunlar oldu:
➔Önümüzdeki dönemde tüm para politikası araçlarını kararlılıkla kullanmaya devam edeceğiz.
➔Sıkı para politikası duruşumuz dezenflasyon sürecinin devamını sağlayacak.
➔Hizmet kaynaklı, hatta hizmetin içinde eğitim ve kira kaynaklı katılık var.
➔Kira enflasyonu öngörülenden daha dirençli bir seyir izliyor.
➔Parasal sıkılaşmadan itibaren kiralarda ivmelenmeyi kontrol edebildik.
➔Kararlılıkla kaldığımız sürece kıramayacağımız hiçbir katılık yok.
➔Sıkı para politikası önümüzdeki dönemde de devrede olacak.
➔Önümüzdeki döneme oynaklığın azalacağı dönem olarak bakıyoruz.
➔Toplantı bazlı ilerliyoruz, veri akışı bizim için önemli. Otomatik pilotta değiliz.
➔Enflasyon üzerindeki risklerin dengesi son dönemde önemli, bunu da göze alıyoruz.
