Her yer alev topu. Yaz aylarında maalesef aşina olduğumuz yangın haberleri art arda geliyor.
Tedbirsizlik, Bursa’da FETÖ bağlantılı çıkan tuhaf profilin parmak izi, Beykoz’da gözaltına alınanlar elbette sorumlu tutulabilir ama her türlü güvenlik tedbiri alınsa ve her şey dört dörtlük yapılsa bile ortam kibrit çakmaya gerek olmadan alev almaya çok müsait.
Camı açıyorum içeri hava değil, ateş giriyor sanki.
Klimalı ortamların hiçbir zaman fanatiği olmadım hatta bu konuda oldukça eski kafalıyım ama ben dahi "Klimasız yere gitmem arkadaş" noktasına geldim bu yaz zira doğal ortamda nefes almak neredeyse imkansız.
İklim meselesini gündemin en tepesine almak zorundayız. Zira soluyacak hava, içecek suyumuz kalmayınca birbirimizi yiyip durduğumuz konuların da hiçbir önemi kalmayacak…
“Şu an hava fön makinesi gibi”
Devam eden yangınlarla ilgili son durumu öğrenmek ve yapılan çalışmalara dair merak ettiklerimi sormak için dün akşam saatlerinde Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey’i aradım.
Telefonu Bursa Orhaneli’nde yangının tam merkezinde açtı Bekir Bey. Söndürme çalışmalarını takip ediyordu.
Afet bölgesindeydi, bağlantı çok sağlıklı değildi. Sahadayken konuşmak mümkün olmadı.
Daha sonra yangın alanının dışına çıktığında konuşabildik.
“Nagehan Hanım akut devam eden bir tek burası kaldı. İnşallah kısa süre içinde bunu da kontrol altına alacağız.” dedi.
Karacabey’e kısa süre ile ne kast ettiğini sordum.
“Elbette iklim koşulları ve rüzgara göre değişiklik gösterebilir, yangın kendi meteorolojisini oluşturma riskine sahiptir ancak şayet öngörülemeyen olumsuz bir durum olmazsa yarın kontrol altına alınır diye düşünüyorum” dedi.
Daha sonra NASA ve BM’nin verileri ve yorumlarına göre çok olağanüstü bir yıl yaşandığını hatırlattı. Peçete örneği verdi.
“Peçeteyi ıslatıp tutuşturmaya çalışırsanız yanmaz ama kuru peçeteyi fön makinesi tutarsanız alev alır şu anda hava fön makinesi gibi.”
Hakikaten de geçen haftaki Sakarya Geyve ve Osmaneli yangınları alarm zillerini işaret ediyor. Normalde Karadeniz bölgesi yangınla değil yağışla anılır bu yıl oradan da yangın haberleri geliyor.
Türkiye uzayda yer alan bir ülke değil elbette, dünyanın geri kalanı da bu küresel ısınmadan payını alıyor.
“Sibirya ve Kanada’dan dahi yangın haberleri geliyor”
Bunu Bekir Bey’e sorduğumda bana Sibirya örneğini verdi. “Sibirya denince aklınıza ne gelir Nagehan Hanım? Soğuk değil mi? Halbuki Sibirya’dan bile son yıllarda yangın haberleri geliyor. Bakın Kanada gibi başka bir soğuk iklime sahip ülkede 2022-23’te 16 milyon hektardan fazla orman alanı yandı. İngiltere gibi nemli bir coğrafyada bile çok ciddi yangınlar çıkıyor.”
Bekir Karacabey’in anlattıkları küresel bir krize işaret ediyor ancak son günlerde ülkemizde yaşanan yangınlarla ilgili temel tartışma konusu yangınlara müdahalede yeterinde hızlı olunmaması, yeterli uçak ve helikopter ile müdahale edilmemesi.
Bu eleştirilerin adil ve haklı olmadığını söyledi Orman Genel Müdürü. Hatta benimle çok ilginç bir bilgiyi de paylaştı.
“Dünya Bankası yetkilileri ile geçtiğimiz yıl yaptığımız bir toplantıda bize Türkiye’nin orman yangınlarına müdahalesinde en başarılı ülke olduğunu, dünyaya örnek olmamız gerektiğini, diğer ülkelerin bizden çok şey öğrenebileceğini söylediler.”
“Eskişehir’deki 10 kayıp çok acı bir kaza ama ortada bir hata yok”
Peki o halde Eskişehir’deki orman yangınında 5’i orman işçisi, 5’i AKUT gönüllüsü 10 vatandaşımız neden öldü?
“Bu çok acı bir olay ancak bir kaza. Bir hata sebebi ile gerçekleşen bir olay değil. Maalesef yangın söndürme çalışmalarında böyle riskler hep vardır. Meteorolojik şartlar anında değişebilir. Sahadaki ısı, rüzgarın şiddeti ve yönü gibi bir çok etken var.”
Karacabey’i dinlerken aklıma Gelecek Partisi Genel Başkanı ve eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun önceki gün Bursa’daki yangın bölgesine yaptığı inceleme ziyareti geldi.
Beni de incelemeleri takip etmek için davet ettiler ancak yetişemedim fakat izlenimlerini öğrenmek için Gelecek Partisi Sözcüsü Ufuk Karcı’yı aradım. Bana çok ilginç bir şey anlattı.
Bursa’da yangının en çok yaklaştığı yerleşim yerlerinden olan Karahıdır Köyüne gitmişler, köylüler yangının 2 metre yakına kadar geldiğini ancak sonra rüzgar bir anda yön değiştirdiği için köye sıçramadığını söylemişler.
Yangın söndürme çalışmaları hayati önemde ama hava şartları maalesef en temel belirleyici.
Bunun OGM Bekir Karacabey önemle altını çizdi konuşmamızda.
“Nagehan Hanım bakın artık yangın haberi bize 2 dakika içinde geliyor, 11 dakika içinde müdahale edebiliyoruz ama bu yıl kuraklık ve ısı nedeniyle tutuşma hızı 3 kat arttı. Yangınların yayılmasına bizden daha iyi müdahale eden bir ülke dünyada yok! 27 uçak, 101 helikopter çalışıyor.”
“Kaç uçak ve helikopter olsa yeterli olacak sorusunun cevabı yok”
Uçak ve helikopter sayısının az olduğuna dair eleştirileri hatırlatınca Sayın Karacabey şöyle dedi: “Bu eleştirileri yapanlara sorsanız bu az ise ne kadar olsa yeterli olur diye, bir cevapları yok. Biz son derece hızlı bir refleksle müdahale ediyoruz ancak maalesef yangınlarda dünyada daha iyi ve kesin bir çözüm yok.”
