Psikolojiniz bağırsaklarınızı yönetiyor olabilir: İrritabl bağırsak sendromu (IBS) nedir? Belirtilere dikkat!
İrritabl bağırsak sendromu (IBS), mide ve bağırsak sağlığınızı etkileyen yaygın bir rahatsızlıktır. Ancak, bu durumun sadece fiziksel değil, psikolojik kökenli olabileceğini biliyor muydunuz? Zihinsel stres ve kaygı, bağırsaklarınızdaki rahatsızlıkları tetikleyebilir ve semptomları daha da kötüleştirebilir. İşte detaylar!
Sürekli mide ağrısı, şişkinlik ve düzensiz bağırsak hareketleri yaşıyorsanız, psikolojik durumunuzun bu belirtileri nasıl etkileyebileceğini hiç düşündünüz mü? İrritabl bağırsak sendromu (IBS), sadece fiziksel değil, zihinsel sağlığınızla da yakından ilişkilidir. İşte detaylar!
GENEL BAKIŞ
İrritabl bağırsak sendromu (IBS), gastrointestinal sistem olarak da adlandırılan mide ve bağırsakları etkileyen yaygın bir hastalıktır. Belirtileri arasında kramp, karın ağrısı, şişkinlik, gaz ve ishal veya kabızlık ya da her ikisi de yer alır.
IBS'li kişilerin sadece küçük bir kısmında ciddi semptomlar görülür. Bazı kişiler diyet, yaşam tarzı ve stresi yöneterek semptomlarını kontrol edebilir. Daha şiddetli semptomlar ilaç ve danışmanlık ile tedavi edilebilir.
SEMPTOMLAR
IBS semptomları çeşitlilik gösterir ancak genellikle uzun süre devam eder. En yaygın olanları şunlardır:
Bağırsak hareketiyle ilişkili karın ağrısı, kramp veya şişkinlik
Bağırsak hareketlerinin görünümünde değişiklikler
Bağırsak hareketlerinizin sıklığındaki değişiklikler
NE ZAMAN DOKTORA GÖRÜNMELİ
Bağırsak alışkanlıklarınızda kalıcı bir değişiklik veya IBS'nin diğer semptomları varsa sağlık uzmanınıza görünün. Bunlar kolon kanseri gibi daha ciddi bir duruma işaret ediyor olabilir.
Daha ciddi belirtiler şunları içerir: Kilo kaybı, geceleri ishal, rektal kanama, demir eksikliği anemisi, açıklanamayan kusma, gaz çıkarmakla veya bağırsak hareketiyle geçmeyen ağrı.
NEDENLER
IBS'nin kesin nedeni bilinmemektedir. Rol oynadığı düşünülen faktörler şunlardır:
Bağırsaktaki kas kasılmaları: Bağırsakların duvarları, yiyecekleri sindirim sisteminiz boyunca hareket ettirirken kasılan kas katmanlarıyla kaplıdır. Normalden daha güçlü ve daha uzun süren kasılmalar gaz, şişkinlik ve ishale neden olabilir. Zayıf kasılmalar gıda geçişini yavaşlatabilir ve sert, kuru dışkıya yol açabilir.
Erken yaşam stresi: Özellikle çocukluk döneminde stresli olaylara maruz kalan kişilerde IBS semptomları daha fazla görülür.
Sinir sistemi: Sindirim sisteminizdeki sinirlerle ilgili sorunlar, karnınız gaz veya dışkı nedeniyle gerildiğinde rahatsızlığa neden olabilir. Beyin ve bağırsaklar arasındaki zayıf koordinasyonlu sinyaller, vücudunuzun sindirim sürecinde tipik olarak meydana gelen değişikliklere aşırı tepki vermesine neden olabilir. Bu da ağrı, ishal veya kabızlıkla sonuçlanabilir.
Şiddetli enfeksiyon: IBS, bakterilerin veya bir virüsün neden olduğu şiddetli bir ishal nöbetinden sonra gelişebilir. Buna gastroenterit denir. IBS ayrıca bağırsaklardaki bakteri fazlalığı (bakteriyel aşırı büyüme) ile de ilişkili olabilir.
Bağırsak mikroplarındaki değişiklikler: Örnekler arasında, tipik olarak bağırsaklarda bulunan ve sağlıkta önemli bir rol oynayan bakteri, mantar ve virüslerdeki değişiklikler yer alır. Araştırmalar, IBS'li kişilerdeki mikropların IBS'li olmayan kişilerdekilerden farklı olabileceğini göstermektedir.
TETİKLEYİCİLER
IBS semptomları aşağıdakiler tarafından tetiklenebilir:
Yiyecekler: IBS'de gıda alerjisi veya intoleransının rolü tam olarak anlaşılamamıştır. Gerçek bir gıda alerjisi nadiren IBS'ye neden olur. Ancak birçok kişi belirli yiyecekleri veya içecekleri yediklerinde veya içtiklerinde daha kötü IBS semptomlarına sahip olurlar. Bunlar arasında buğday, süt ürünleri, turunçgiller, fasulye, lahana, süt ve gazlı içecekler sayılabilir.
Stres: IBS'li çoğu kişi stresin arttığı dönemlerde daha kötü veya daha sık semptomlar yaşar. Ancak stres semptomları kötüleştirebilirken, onlara neden olmaz.
Kaynak: Mayo Clinic
