Kim bu badem anneler?
Badem anne trendinin başlangıcı moda dünyasının ünlü süper modelleri Hadid kardeşler ve anneleri Yolanda'ya dayanıyor. Badem annelik, kendi yeme sorunu alışkanlıklarını 'sağlıklı olma' kisvesi altında çocuklarına (genellikle kızlarına) yansıtmayı ifade ediyor
Üniversite eğitimini büyüdüğü şehirden uzakta almış biri olarak, her tatilde eve dönüşte "Aa, yüzün kaşık kadar kalmış" diyen bir annenin kızıydım. Ne kilo aldığıma ne de kilomu koruduğuma ikna edemedim annemi. Sürekli bir şey yedirmek, tabağıma hep daha fazlasını koymak için çabalayan bir annenin evladı olarak ülkenin çoğunluğuna dahil olduğumu biliyorum.
İtiraf ediyorum, bazı annelerin kızlarını 'süper model' beden ölçülerinde tutmaya çalışmak için çabaladığını duyunca çok şaşırdım. Artık öğrendim, 'Badem anneler' onlar... Bu badem anne trendinin başlangıcı da moda dünyasının ünlü süper modelleri Hadid kardeşler ve anneleri Yolanda'ya dayanıyor.
Yolanda'nın, açlıktan ölmek üzere olan ergenlik çağındaki kızı Gigi'ye tavsiyelerde bulunurken filme alındığı 'The Real Housewives of Beverly Hills' adlı realite şovdaki diyaloglara şahit olsanız, siz de şaşırırdınız. Belki seyretmiş ve de şaşırma hakkınızı kullanmışsınızdır.
2013'te yayınlanan bu programda henüz yeni yeni modelliğe giriş yapan Gigi, meyve suyu detoksundan sonra kendini güçsüz ve aç hissetmekten şikayet ediyordu. Yolanda'nın annelik tavsiyesi ise kızgın kumlardan serin sulara atlamak kadar ayıltıcı etkideydi. Kızına şöyle diyordu: İki badem ye, ama onları çok iyi çiğne!
İlk yayınlanmasından yıllar sonra programdaki bu kesit sosyal medyada yeniden ortaya çıktı ve Yolanda'nın tavsiyesi, pro-ana kültürü (yeme bozukluğu anoreksiyanın teşviki) ve sürekli diyet yanlısı annelerin korkması gereken takma adla eşanlamlı hale geldi: Badem annelik.
Bir badem annenin, ismine rağmen, illa ki tok kalmak için kuruyemiş önermesi gerekmiyor. Badem annelik, daha geniş anlamda, kendi yeme sorunu alışkanlıklarını 'sağlıklı olma' kisvesi altında çocuklarına (genellikle kızlarına) yansıtmayı ifade ediyor. Sosyal medyadaki bir terim olarak popülerliği, cinsiyetçi ebeveynlik davranışının bunaltıcı derecede yaygın olduğunu gösteriyor. (Badem babayı hiç duymadık!)
Anoreksiya, hem kilo alma korkusu hem de psikolojik faktörlere bağlı, vücuda kalori alımının sınırlandırılması veya hiç alınmaması sonucu aşırı kilo kaybına neden olan yeme bozukluğu olarak tanımlanıyor
Yıllardır internette dolaşmasına rağmen, TikTok, badem anne trendine yeni bir soluk getirdi. Oysa tarihsel olarak, kendini beğenmiş, eleştirel anne figürü, yeni değil. Ama sağlık bilincine sahip annelerin bir zamanlar kahvaltılık tahıllı gevrekler ve az yağlı hazır yemeklerle beslenmesi yerine, şimdi Z kuşağını yetiştiren yeni nesil badem anneler, 'toksin' veya işlenmiş yapay tatlandırıcılar içeren herhangi bir şeyi tüketmeyi asla onaylamayan, takıntılı kişileri işaret ediyor.
Her ne kadar dünyaya Yolanda Hadid tarafından tanıtılmış olsa da, gerçek badem anne terimi, TikTok'ta sahte badem anne videoları yayınlamaya başlayan, 22 yaşındaki Amerikalı komedyen Tyler Bender gibi yaratıcılar tarafından anlatıldı.
Bender, badem anneliği anlatırken 2023'te şunları söylemişti:
“Badem anne, diyet kültürüne biraz alışmış bir anne. Sağlıklı beslenmeye, beden imajına, kızının beden imajına dair biraz takıntısı var. Belki biraz fitness takıntısı olabilir. Ancak aşırıya kaçma eğilimi var.”
Bender'ın trend hakkındaki görüşlerinden ziyade annesinin bakış açısı ilginçti. Annesi Sara Bender, kendini hiç de badem bir anne olarak görmediğini söylese de bazı davranışlarının kızının videolarına yansıdığını gördüğünü itiraf etti. "Onu incittiğimi bilmiyordum. Asla amacım bu değildi. Onun sağlıklı ve mutlu olmasını istiyordum. Sadece en iyisi olduğunu düşündüğüm yolu sağlıyordum" dedi.
Badem anne trendi o kadar yaygınlaştı ki... Gençler, ebeveynlerinin yeme alışkanlıkları veya kiloları hakkındaki yorumlarıyla baş etmekte zorlanır oldu.
Peki badem anne içerikleri internette neden yayılıyor? Bu içerikleri paylaşanlar kendilerini daha iyi hissetmek için mi, ebeveynlerinden şikayet etmek için mi, yoksa benzer çocukluk deneyimleri yaşayan diğer insanlarla dayanışma içine girmek için mi bunu yapıyor?
Net bir cevap vermek zor.
Ama her ne kadar bu videolar badem anneleri karalamak, bir trende katılmak veya bir badem annenin çatısı altında yaşamanın getirdiği hayal kırıklığından dolayı dayanışma arayışında olmak gibi amaçlarla yayınlansa da, bunları milyonlarca izleyiciye yaymak, potansiyel olarak yarardan çok zarar verebilir. Bu videoların şaka olmaktan çıkıp anoreksiya yanlısı bir içeriğe dönüşme riski yüksek.
YouTube'da diyetisyenler ve kendini uzman ilan edenler, milyonlarca takipçiye "Badem annenin yeme bozukluğuna neden olduğunun işaretleri" gibi başlıklarla videolar yayınlıyor. Annenin kendisinin hâlâ kızlarına aktardığı aynı sorunlarla mücadele ediyor olabileceği gerçeği, ne yazık ki bu içeriklerde kayboluyor.
Oysa ruh sağlığı uzmanlarına göre, yeme bozuklukları, çok sayıda faktörün katkıda bulunduğu son derece karmaşık psikiyatrik hastalıklar.
Bununla birlikte, yeme bozukluklarının kadınlarda daha fazla olduğu gerçeğini kabul etmek gerekiyor. Teşhis edilen anoreksik her 10 kadına karşı, hastalık 1 erkekte görülüyor.
Kız çocukları mümkün olduğu kadar zayıf olmayı hedeflerken, erkek çocuklarının çok erkeksi görünmeyi amaçladığı tespiti çarpıcı.
Badem anneler gerçeğine biraz daha şefkatli bir yerden bakmak gerekirse, annelerin kendi annelerinden gördükleri muamelenin aynısını, kasıtlı bir kötü niyet olmaksızın devam ettirdiği düşünülebilir. Badem anne videolarının yayılma trendi sayesinde, hem o içerikleri paylaşanların hem de seyredenlerin, sağlıksız alışkanlıklarının kendi hayatları üzerindeki etkileri hakkında anneleriyle zorlu konuşmayı başlatması önemli.
Esas mesele, badem annelere düşman kesilmek değil, kendilerini fazlasıyla diyet kültürüne kaptırmış bu insanların da zararlı mesajların kurbanı olduklarını anlamak.
2022'de ABD açık tenis turnuvasında görüntülenen Hadid kardeşler, aç kaldıkları yılların acısını çıkartır gibi objektiflere yansıdı