Uçakta en güvenli koltuk hangisi?
Uzmanlar, belirli koltuklarda oturan yolcuların uçak kazasından kurtulma olasılığının daha yüksek olduğunu söylüyor.
Air India kazasında sadece Vishwash Kumar Ramesh'in hayatta kalması “11A mucizesi” olarak tanımlanıyor. 40 yaşındaki Ramesh, Londra'ya giden 242 kişilik Boeing 787 uçağının 11A numaralı koltuğundaydı. Koltuk acil çıkış kapısının yanındaydı. Havayolu şirketi kalan 241 kişiden kurtulan olmadığını açıkladı. Kazadan sonra Hint asıllı İngiliz vatandaşı Ramesh, enkazdan acil çıkış kapısından atlayarak kurtulduğunu, hayatta kaldığına inanamadığını anlattı.
Tüylerinizi diken diken edecek türden bir tesadüf
Ancak bu, 11A numaralı koltuğun tarihteki ilk mucizesi değil.
Taylandlı pop yıldızı Ruangsak Loychusak, 1998 yılında, 27 yıl önce, 101 kişinin hayatını kaybettiği bir uçak kazasından mucizevi bir şekilde kurtulmuştu. Koltuk numarası neydi?
11A
Loychusak Air India kazasında sonra Facebook'ta yaptığı paylaşımda “Hindistan'daki uçak kazasından kurtulan kişi benimle aynı koltukta oturuyormuş: 11A” diye yazdı.
İki farklı talihsiz uçuş, 27 yıl arayla, iki farklı kurtulan ve bunların tek ortak noktası: 11A numaralı koltuk.
Kaderin garip bir cilvesi mi diyelim? Mantıkla açıklanamayan ama benzer hikayeye sahip 2 farklı kaza mı diyelim? Bu ürpetici tesadüf de ne böyle? Oturduğunuz koltuk gerçekten önemli mi?
Loychusak paylaşımını yaptıktan sonra, hikaye viral oldu ve internette yorum yapanlar, 11A koltuğunun diğer koltuklardan daha güvenli olmasını sağlayan bir şey olup olmadığını sorgulamaya başladı.
Bugünkü sorumuz: Uçakların bazı koltukları daha mı güvenli?
Uçak üreticileri hayır diyor.
Havacılık ve afet uzmanlarının genel görüşü tüm kazaların benzersiz olduğu ve hayatta kalma şansını artırabilecek bir dizi rastgele faktör olduğu yönünde. Dolayısıyla, bu daha çok tüm bu değişkenlerin bir araya gelmesiyle ilgili. Uzmanlar, her kaza farklıdır ve koltuk konumuna göre hayatta kalma olasılığını tahmin etmek imkansızdır diyor.
Ayrıca, 11A koltuğu, uçağın konfigürasyonuna bağlı olarak farklı uçaklarda farklı yerlerde bulunur. Ramesh'in kazasında, The Boeing 787 Dreamliner'daki 11A koltuğu, ekonomi sınıfının ilk sırasında ve acil çıkış kapısının hemen arkasında.
Loychusak'un Facebook'ta paylaştığı koltuk planı grafiğine göre, Airbus A310'daki 11A koltuğu acil çıkışın birkaç sıra önünde.
Yani 11A mucizesi bir efsane.
Peki nerede oturmalısınız?
11A mucizesi diye bir şey yok. Ama evet, gerçek şu ki; uzmanlar genel olarak acil çıkış kapılarının yakınında oturmanın, özellikle yangın veya dumanın olduğu, hayatta kalınabilecek kazalarda tahliye şansını artırabileceğini söylüyor.
Çarpışma pozisyonu bir kazada hayatta kalma şansınızı artıracak ilk şey... Gene de araştırmalar, kaza durumunda hangi koltukların hayatta kalma olasılığının daha yüksek olduğuna dair daha derin bilimsel açıklamalar olabileceğini gösteriyor.
Kısacası, uzmanlara göre her kaza farklı olduğu için nerede oturduğunuzun pek bir önemi yok. Her şey kazanın dinamiklerine bağlı. Ramesh'in yaptığı gibi çıkış kapısının yanında oturmak, uçak düşerse ilk çıkan yolcular arasında olma fırsatı verir, ancak bazı çıkışlar kazadan sonra çalışmayabilir. Örneğin, Ramesh uçağın karşı tarafının çarptığı binanın duvarına sıkıştığını söyledi. Bu durum, uçağın sağ tarafında kazadan sağ kurtulanların acil çıkış kapısından çıkmasını engellemiş olabilir.
Acil çıkışın yanında oturmanın avantajları
Vishwash Kumar Ramesh'in hayatta kalmasının tüm ayrıntıları bilinmemekle birlikte, kazadan sonra gazetecilerle yaptığı röportajda, ayağa kalkıp acil çıkış kapısından çıkarken her tarafın cesetlerle çevrili olduğunu anlattı. Tüyler ürpertici...
Ramesh'in acil çıkış kapısının hemen yanında bulunan 11A koltuğunda oturuyor olması, hayatta kalma şansını kesinlikle artırmış görünüyor.
Greenwich Üniversitesi bir araştırma kapsamında, dünya çapında 105 kazada hayatta kalan 2 bin kişinin koltuk konumlarını inceledi. Araştırmada, kazanın ilk darbesinden sağ kurtulsalar bile, çıkış kapısından 6 sıra veya daha fazla uzakta olan yolcuların hayatta kalma olasılığının düşük olduğu ortaya çıktı.
Kanat üzerindeki koltuklar güvenli mi?
Popüler inanışa göre, uçakların kanatlarının yakınında oturmak, bu koltukların yapısal olarak güçlendirilmiş olması nedeniyle hayatta kalma şansını artırabilir. 11A koltuğu uçağın “kanat kutusu” bölümünde yer aldığı için, bu durum Ramesh'in hayatta kalma şansını da artırmış olabilir.
Greenwich Üniversitesi Yangın Güvenliği Mühendisliği Grubu Direktörü Profesör Edwin Galea: Uçağın fiziksel olarak en güçlü kısmı, kanatların bulunduğu gövde kısmıdır ve buna kanat kutusu denir. Burası, kanatların gövdeye bağlandığı yerdir. Uçağın en güçlü kısmı burasıdır, çünkü en fazla yapı burada bulunur, diyor.
Ancak, uçağın yakıtının kanatların içinde depolanması, kaza pozisyonuna bağlı olarak burayı oturmak için daha tehlikeli bir yer haline getirebilir.
Kabin arkası gerçekten daha mı güvenli?
Bazı araştırmalar, uçağın arkasında oturuyorsanız bir uçak kazasından kurtulma olasılığınızın daha yüksek olduğunu gösteriyor.
1971'den bu yana meydana gelen ve hem ölümlü hem de hayatta kalanların olduğu 20 kazayı inceleyen bir araştırmaya göre, kabinin arka kısmında oturan yolcuların hayatta kalma şansı yüzde 69 çıktı.
Uçağın ön kısmında oturanların hayatta kalma şansı yüzde 49, kanat çevresinde oturanların ise yüzde 59 çıktı.
Bu sonuç, 1985 ile 2000 yılları arasında meydana gelen kazaları inceleyen ve kabinin ön kısmında hayatta kalma oranının yüzde 62, ortada yüzde 61 ve uçağın arka kısmında yüzde 68 olduğunu ortaya koyan başka bir araştırma ile de örtüşüyor.
Gerçekçi bir kaza simülasyonu
2012 yılında Meksika'nın Baja California eyaletindeki Sonora Çölü'nün ücra bir bölgesinde, içinde maket yolcular bulunan bir Boeing 727 uçağının gerçekçi bir kaza simülasyonu gerçekleştirildi.
Simülasyon, birinci sınıfta seyahat eden tüm yolcuların kazada hayatını kaybedeceğini, 7A koltuğundaki yolcunun uçaktan 150 metre uzağa fırlayacağını ortaya koydu. Uçağın ortasında oturanlar kemik kırıkları yaşarken, uçağın arka kısmında oturanlar kazadan sağ kurtuldu.
Arka sıranın orta koltuklarında ölüm oranı yüzde 28
Federal Havacılık Otoritesi (FAA) tarafından hazırlanan bir rapora göre, orta koltukların hayatta kalma şansı daha yüksek. 1985'ten 2020'ye kadar olan felaketleri değerlendiren FAA, arka sıranın orta koltuklarında oturan yolcuların ölüm oranının yüzde 28 olduğunu ve bu koltukların uçaktaki en güvenli yer olduğunu tespit etti.
Orta koltukta oturan yolcular, kazanın etkisini kısmen emen yanlarındaki yolcular tarafından korunuyor olabilir. Ayrıca, koridor koltuklarında oturan yolcular, kaza sırasında baş üstü dolaplarından düşenlerle daha fazla zarar görebilirken, pencere koltuklarında oturan yolcular uçağı tahliye etmeden önce en uzun süre beklemek zorunda kalanlar olabilir.
Havacılık uzmanından mantıklı bir değerlendirme
Cranfield Üniversitesi Havacılık ve Uzay Direktörü Profesör Graham Braithwaite kazanın ardından şunları söyledi:
"Modern jet uçaklarındaki tüm koltuklar inanılmaz derecede güvenli. Özellikle araba gibi diğer ulaşım araçlarıyla karşılaştırıldığında kaza sicili inanılmaz düşük. Modern uçaklar darbeye dayanabilecek ve yangının yayılmasını yavaşlatabilecek şekillerde inşa ediliyor. Koltukların tasarımı, etrafındaki sabitleme parçaları, çarpışmaya dayanıklılık standartlarının yanı sıra yanıcılık standartları da oldukça gelişti. Çıkışların etrafındaki alan ve koltuk ile çıkış arasındaki mesafe de sıkı bir şekilde kontrol ediliyor. Kabin ekibinin rolünü de unutmamalıyız. Acil durumlarda onların komutlarının her şeyi değiştirebileceğini biliyoruz.
Yolcular, güvenlik kartını okuyarak ve kabin ekibinin talimatlarını dinleyerek kendi güvenlik önlemlerini alabilirler. Tahliye sırasında bagajlarını geride bırakmak, hem kendilerinin hem de arkalarındaki yolcuların hayatta kalmasına yardımcı olur.
Air India kazası kazasından inanılmaz şekilde bir kişi kurtuldu ve bu olağandışı bir durum. Günümüzde uçak kazalarının çoğu hayatta kalınabilir nitelikte. Bunun nedeni her kaza olduğunda, tekrarı olmasın diye hatalar için yeni önlemler almamız ve kendimize kötü deneyimden dersler çıkarmamız. Bu havacılığın güvenli hale gelmesine yardımcı olan bir durum."