2 yaşındaki çocukların %40'ının artık kendi tableti var
Günümüzde çocukluğun tanımı oldukça zor, çünkü tablet sahibi olma yaşı 2 ye indi.
İki çocuk annesi olarak, ekran başında geçirilen zamanın nasıl yavaş yavaş bizi ele geçirdiğini görerek, izleyerek ve baş etmeye çalışarak ilk elden biliyorum. Kızlarımla yaptığım akıllı telefon sözleşmesi başlarda işe yarasa da “küçük çocuklar için ekran sınırlı” şeklinde başlayan kural, sürekli bir tartışma konusu olarak artık hayatımızın tam ortasına oturdu ve gitmek bilmiyor. Okula gittikleri günlerde beraberce aldığımız ekran yasağını ve hafta sonunda 2 saatle sınırlanan ekran süresini sürekli uzatıyorlar. Hele hasta olduysam yandık. Şu anda 11 yaşında olan ufak kızım, neden bir telefon sahibi olması gerektiğini anlatmak için bize sözlü ve yazılı bildirimlerde bulunuyor. Etrafında telefonsuz kimse olmadığını her gün bıkmadan usanmadan defalarca kez hatırlatıyor.
Çocukların teknolojiyle erken yaşta tanışmalarının ve teknolojiyi iyi kullanmalarının geleceklerini belirleyeceğine inanan bazı ebeveynlerin aksine ben çocukların geleceklerini belirleyecek yegane şeyin hayal gücü ve sosyal beceriler olduğuna inanıyorum. Çocuklar teknolojiyi kullanarak teknoloji öğrenmiş olmazlar, sadece günlerinin 3-4 saatini ekran başında geçirmiş ve sonsuz kısa videoları kaydırarak bu teknolojinin tüketici kısmında zaman harcamış olurlar. Geleceği sadece teknolojiyi iyi bilerek inşa edemezsiniz, hayal kurma becerisine de sahip olmak gerekir ve bu beceri küçük yaşlarda beslenmeli ve desteklenmelidir. Ayıca pek çok çalışma, ekran bağımlılığı olmayan çocukların, ekran başında fazla zaman geçiren akranlarına kıyasla daha iyi konsantrasyona, güçlü problem çözme becerisine ve yaratıcı düşünme kapasitesine sahip olduğunu gösteriyor. Gelecekte başarılı olmak, yalnızca tüketici konumunda olmakla değil, üretici ve bilinçli bir kullanıcı olabilmekle mümkün olabilir.
Bu yüzden özellikle bu konudaki haberleri takip etmeye çalışıyorum. Geçenlerde ABD merkezli Common Sense Media kuruluşunun en son yayımladığı “Common Sense Census: Media Use by Kids Zero to Eight (2025)” raporu dikkatimi çekti. Rapora göre ekranlar küçük çocukların günlük yaşamlarının ayrılmaz bir parçası haline gelmiş durumda.
Küçük çocuklar ekranı nasıl kullanıyor?
0-8 yaş aralığındaki çocukların ekranı nasıl kullandıklarına dair Common Sense Media kuruluşunun yayınladığı 2025 tarihli çalışmadan çıkarılabilecek önemli başlıklar şöyle;
Bebekler ve küçük çocuklar için ekran kullanımı oldukça artmış. 2 yaşın altındaki çocuklar günde ortalama 1 saatlerini ekran başında geçiriyor. Bu sayı 2-4 yaş arası çocuklar için 2 saatin üzerine çıkıyor (2:08) ve 5-8 yaş arası çocuklar için 3 saat 28 dakikaya ulaşıyor.
Ekranda ne yapıyorlar?
Çocukların ekranlarla ilişki kurma biçimleri de değişti. Rapora göre:
Ekranlar ebeveynlerin de işine yarıyor
Dürüst olalım; ekranlar birçok ebeveyn için önemli bir destek aracı haline geldi. Eskisi gibi kalabalık aileler içinde çocuk büyütmek istemeyen ebeveynler çocuklarını yalnız ve tükenmiş bir şekilde yetiştiriyor. Günümüzde ebeveynlerin zorlandıkları noktalar şöyle;
Tüm bunlar göz önüne alındığında, ekranların ebeveynlerin gerçekte sahip olmadıkları bakıcı desteği haline dönüştüğü söylenebilir. Suçluluk duygusu yerine anlayışa ihtiyacımız var; hem kendimiz hem de birbirimiz için.
Ailenizin refahı için ekran süresini nasıl ayarlayabilirsiniz?
Ekran başında geçirdiğiniz zamanın sizi ele geçirdiğini düşünüyorsanız, işte size kontrol altına almanıza yardımcı olacak bazı küçük, güçlendirici değişiklikler..
Nesiller boyu değişmeyen tek şey: Koşulsuz sevgi
Sonuçta, ekranlar günümüzde çocukluk çağının sadece bir yönü. Rakamlar her zaman değişiyor ama değişmeyen tek şey çocuklarımızın en çok ihtiyaç duyduğu şey koşulsuz sevgi. Tabii bunun yanına güçlü bağlar ve elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışan ebeveynleri de eklemek lazım.