Uyku sırasında konuşmanın nedenleri neler? Uykuda konuşmanın tedavi yolları var mı?
Birçok kişi uyku sırasında kendi kendine konuşabilir, hatta etrafındaki insanlarla sohbet eder gibi söylemlerde bulunabilir. Fakat uyandıklarında ne olduğunu ve ne konuştuklarını hatırlamazlar. Peki, uyku esnasında kendi kendine konuşmanın nedenleri neler?
Geceleri uykuda konuşmak, pek çok kişinin karşılaştığı yaygın bir durumdur. Peki, bu durumun altında yatan sebepler nelerdir?
UYKUDA KONUŞMAK NEDİR?
Uykuda konuşmak ya da diğer adıyla somniloquy bir parasonmnia türüdür. Uyku sırasında gerçekleştirilen anormal davranışlar olarak bilinen parasomnia türleri, genelde uyku döngüsünün yalnızca belirli bölümlerinde ortaya çıksa da uykuda konuşma herhangi bir uyku evresinde görülebilir. Kişi uykusunda anlamsız konuşabilir, tam cümleler kurabilir veya uyanıkken kullandığından farklı bir sesle ve dilde konuşabilir.
Uykusunda konuşan kişi çoğunlukla bunun farkında değildir ve ertesi gün uyandığında da bunu hatırlamaz. Uykuda konuşmanın; inleme, uğuldama ve hırıltıya yol açan bir solunum bozukluğu olan katatreniden ve REM uykusu davranış bozukluğunda çıkarılan seslerden farklı olduğu düşünülmektedir.
Zararsız olduğu tahmin edilse de henüz uykuda konuşmanın neden olduğu ya da uykusunda konuşan kişinin beyninde neler olduğu tam olarak bilinmemektedir.
UYKUDA KONUŞMANIN TÜRLERİ
Uykuda konuşmanın üç farklı türü vardır:
- Uykuda konuşmanın en yaygın türü “basit somniloquy” olarak adlandırılır. Kişi genellikle homurdanır, inler ya da kısa ve anlamsız bir iki kelime söyler.
- Daha nadir bir tür olan “karmaşık somniloquy” daha uzun ve tutarlı konuşmalardan oluşur. Kişi uykusunda biriyle sohbet ediyormuş gibi görünebilir veya anlamsız bir şekilde konuşuyor olabilir.
- Oldukça nadir olan son uykuda konuşma türü ise “logore” olarak bilinir ve anormal bir konuşma akışı görülür. Kişi, birkaç dakika boyunca hızlı ve tutarsız biçimde konuşabilir. Logore, bipolar bozukluk ya da şizofreni gibi bir durumun belirtisi olarak ortaya çıkabilir.
UYKUDA KONUŞMA VE RÜYA ARASINDA BAĞLANTI VAR MI?
Uykuda konuşmak bağırmak, bir rüyayı canlandırmakla tam olarak aynı şey değildir. Rüya, REM uykusu adı verilen belirli bir uyku evresinde gerçekleşir. Uykuda konuşma ise uykunun dört evresinden herhangi birinde gerçekleşen konuşmayı ifade eder. Konuşmanın özellikleri aşamaya göre farklılık gösterebilir:
REM uykusu; aktif olarak rüya görülen uyku dönemidir. REM uykusunda meydana gelen konuşmaları duyan kişiler için bir anlam ifade etmeyebilir.
Rüya konuşması, REM uyku davranış bozukluğu (RBD) olarak bilinen bir parasomni türüyle de meydana gelebilir. REM uyku davranış bozukluğu ile kişi hem fiziksel hem de sözlü olarak korkutucu olan rüyaları canlandırabilir.
REM uykusu, uyku atonisi ile ilişkilendirilir (kas hareketlerinde azalma). REM uyku davranış bozukluğu; aniden ve şiddetli olarak meydana gelen hareketlerle de karakterize bir bozukluktur.
UYKUDA KONUŞMANIN BAŞLICA NEDENLERİ
1. DEPRESYON
Depresyon, yoğun stres altında olan ve bunu kontrol edemeyen kişilerde ortaya çıkan psikolojik bir hastalıktır. Depresyonun etkilerinden biri de uykudur. Uykuda konuşan kişilerin depresyona sahip olduğu veya depresyona yatkın kişiler olduğu değerlendirilir.
2. UYKU BOZUKLUĞU
İnsomnia veya hipersomnia gibi uyku bozuklukları yaşayan kişilerde uyurken konuşma sorunları görülebilir. Bu hastalıkların etkisinin azaltılması uykuda konuşmanın da önüne geçebilir.
3. YORGUNLUK
Aşırı yorgunluk, halsizlik, bitkinlik ve tükenmişlik hissi de uykuda konuşmayı beraberinde getirebilir. Bu kişilerin yorgunluk sorunu olmadığında uykuda konuşmalarının azaldığı görülür.
4. GENETİK FAKTÖRLER
Çok yaygın olmasa da kişinin ailesinde uykuda konuşmak sorunu yaşayan ebeveynler varsa bu durum çocuğa da geçebilir ancak bu noktada kesin bilgiler söz konusu değildir.
5. KULLANILAN İLAÇLARIN ETKİSİ
Düzenli olarak kullanılan ilaçların zamanla uykuda konuşmak gibi bir soruna yol açtığı gözlemleniyorsa bu ilaçların kullanımı konusunda tekrar bir değerlendirme gerekebilir.
6. STRES
Uykuda konuşmanın altında yatan başlıca nedenlerin başında stres gelir. Stres vücudun her bölgesini etkilediği gibi uykuyu da doğrudan etkiler. Uyku kalitesinin düşmesi başta olmak üzere stresin uykuda konuşma eylemini de tetiklediği değerlendirilir.
UYKUDA KONUŞMAYI DURDURABİLMENİN YOLLARI
- Hafta sonları da dahil olmak üzere her gün düzenli bir uyku programı uygulayın.
- Öğleden sonra ve akşam saatlerinde kafein içerikli içecekleri tüketmemeye çalışın.
- Yatmadan en az yarım saat önce elektronik cihazları kaldırın ve ışıkları kapatın.
- Gün içinde güneş ışığından yararlanmak için düzenli egzersizler yapın.
- Uyuyacağınız bölge mümkün olduğu kadar ışık ve sesten uzak olmalı.
- Fizik yapınıza uygun yatak ve yastık seçmeye dikkat edilmelidir.
Görsel Kaynak: istockphoto
