Vegan yumurtalar gerçek yumurtalardan daha mı sağlıklı?

Vegan yumurta nedir?

Vegan yumurtalar, daha az kaynakla, çevreyi az ya da hiç kirletmeyerek üretilir. Hayvan refahına saygılı gıdalara yönelik artan tüketici talebiyle uyumlu, zulüm içermeyen bir seçenektir. Bu trend; beslenme ihtiyaçlarını çevresel sürdürülebilirlik ve etik sorumlulukla dengelemek için gerekli bir gıda evrimidir diyebiliriz.

Omlet için yumurtaya ihtiyacınız yok

Yumurtanın karmaşık yapısı nedeniyle, bitki bazlı malzemeler kullanarak yumurtanın tüm işlevini yeniden yaratmak zor bir mesele. Şu ana kadar yapılan çalışmalar, belirli gıda formülasyonlarına uyacak bitki bazlı malzemelerden karışımlar yapmakla sınırlı. Besin değeri açısından yumurtaya benzer veya daha yüksek besin değerine sahip vegan yumurtalar sunmak, bilinçli tüketicilerin dikkatini çekmeyi başarıyor. Temiz etiket, doğal, vegan, hayvansal içerik içermeyen, glütensiz ya da kolesterolsüz gibi iddialar, ilerleyen yıllarda vegan yumurtaların pazarda payını artıracak.

Tek bir yumurta bile kırmadan içinde yumurta olan lezzetli tarifler yapmanız için yurtdışında pek çok örneği olan vegan yumurtaların ülkemizde de Gupguru ya da Vielife gibi piyasada toz ya da sıvı halde üretilen bir kaç örneği var. Yumurta ikamesi, pişirme ve fırınlamada yumurtaların yerini almak için kullanılabilen bir ürün. Marketten ya da internetten alabileceğiniz gibi evde kendiniz de hazırlayabilirsiniz..

Vegan yumurta sağlıklı mı?

Yumurtaların karmaşık bir geçmişi vardır. Yumurta tüketimiyle ilgili endişeler arasında yumurta alerjileri, salmonella salgınları, yüksek kolesterol miktarı gibi nedenler yer alır. Genetiği değiştirilmiş yumurtalar ve yumurta üretimi ile ilgili önemli miktarda sera gazı emisyonu, yumurta tüketicileri arasında tedirginlik yaratan nedenler.

Kalp uzmanları günde bir yumurta yemenin sağlıklı beslenmenin bir parçası olduğunu söyler. Yemeyip yememek kolesterolünüzle ilgili olabilir. Doktorunuz yumurtadan uzak durmanızı söylediyse bunun nedeni, bir tam yumurtanın yaklaşık 200 mg kolesterol içermesi olabilir. Doktorlar sağlıklı beslenmeden ödün vermeden kolesterolü sınırlamamızı tavsiye eder. Kolesterol, yumurta sarısında bulunur. Bu nedenle sadece yumurta akı yiyebileceğiniz de söylenmiş olabilir. Vegan yumurtalarda hiç kolesterol yoktur. Bitki bazlı yumurtalar, tavukların yardımı olmadan bitkilerden elde edilen doğal malzemelerle üretilir. Hiçbir hayvansal madde, GDO ve alerjen içermezler. Beraberinde ise daha az kalori ve daha az yağ içerirler.

B12 vitamini sadece hayvansal ürünlerde doğal olarak bulunur. Ayrıca besin mayası ve bazı kahvaltılık tahıllar gibi takviye edilmiş gıdalarda da bulunur. B12 vitamini sinir sistemimizin gelişimi ve işleyişi, sağlıklı kırmızı kan hücreleri ve DNA sentezi için gereklidir. B12 vitamini gerçek yumurtalara kıyasla vegan yumurtalarda da kısıtlıdır. Vegan beslenme uygulayan veya çok az et/süt ürünü tüketen kişiler, bu vitaminle takviye edilmiş gıdaları tüketmeye özen göstermelidir.

Şaşırtıcı bir şekilde, kalsiyum miktarı vegan yumurtalarda yüksektir. Gerçek yumurtalar az miktarda kalsiyum içerir. Chia tohumları ve öğütülmüş keten tohumu kalsiyum açısından zengin besinlerdir. Kalsiyum, kaslarımızın hareket etmesine ve beynimiz ile vücudumuzun diğer bölümleri arasında mesajların iletilmesine yardımcı olan bir mineraldir. Kalsiyum ayrıca yüksek tansiyonu ve metabolik sendrom adı verilen bir rahatsızlığı önleyebilir.

Markette satılan vegan yumurta ne anlama geliyor?

Yumurtanın karmaşık yapısı nedeniyle, bitki bazlı malzemeler kullanarak yumurtanın tüm işlevini yeniden yaratmak zor bir mesele. Şu ana kadar yapılan çalışmalar, belirli gıda formülasyonlarına uyacak bitki bazlı malzemelerden karışımlar yapmakla sınırlı. Besin değeri açısından yumurtaya benzer veya daha yüksek besin değerine sahip vegan yumurtalar sunmak, bilinçli tüketicilerin dikkatini çekmek açısından önemli. Temiz etiket, doğal, vegan, hayvansal içerik içermeyen, glütensiz ya da kolesterolsüz gibi iddialar, ilerleyen yıllarda vegan yumurtaların pazardaki konumunu daha da güçlendirecek. Ancak şu anda bu pazar emekleme aşamasında.

Vegan yumurtanın içinde ne var?

Örneğin 2017'de ABD'deki restoranlarda ve 2018'de mağazalarda kullanılmaya başlayan Eat Just firmasının yumurta ikamesi olarak geliştirdiği bitki bazlı JUST Egg, maş fasulyesi proteininden üretiliyor. Doku ve tat olarak gerçek yumurtaya çok benziyor. Çırpılmış yumurta, omlet, kek ve krep gibi çeşitli tariflerde yumurta yerine kullanılabilen sıvı bir ürün olarak geliştirilen JUST Egg karton kutuda satılıyor. Protein ve lif açısından zengin bir kaynak; porsiyon başına 13 gram protein, 2 gram lif, 0,5 gram yağ sağlıyor. Ayrıca hiç kolesterol yok. Şirketin bu sene verdiği bilgiye göre ABD'de 500 milyon yumurtaya eşdeğer üretim olmuş. 2025 Ağustos'ta İngiltere'de de satışa başlayan sıvı yumurtanın karton başına fiyatı 3,99 sterlin olarak belirlenmiş.

Dünyanın ilk %100 vegan bitki bazlı haşlanmış yumurta üreten markası olan WunderEgg, ürünlerinde haşlanmış yumurta kıvamını yakalamak için badem, kaju fıstığı, hindistancevizi sütü, agar (deniz yosunundan elde edilen bir kıvam arttırıcı) ve konjak (Japonya'dan gelen yüksek lifli bir kök sebze) kullanır.

Başka bir marka olan YoEgg, poşe yumurtayı yeniden yaratmak için soya proteini ve nohut proteini kombinasyonu kullanır. Ancak bu yumurta alternatifinde kullanılan maltodekstrin; ürünlerin kıvamını artırmak için yüksek oranda işlenmiş bir karbonhidrattır, metilselüloz ise gıdaları kıvamlandırmak için kullanılan selülozun bir türevidir.

Bitki bazlı yumurta ikameleri neler?

Görünüşü ve tadı tavuk yumurtasına çok benzeyen, protein ve vitamin açısından zengin, kolesterol içermeyen, sürdürülebilir ve hayvan dostu bitki bazlı yumurtaları her ülkede ve her markette bulmanız zor. Bu yüzden veganlar kendi yumurta ikamelerini kendileri yapabiliyor. Genellikle fırınlamada yumurta ikamesi olarak ezilmiş muz, su ile öğütülmüş chia ya da keten tohumu kullanıyorlar. Diğer popüler yumurta ikameleri arasında nohut suyu yani aquafaba, elma püresi, tofu, mısır nişastası, soya proteini tozu, maş fasulyesi, nohut unu ya da ararot tozu (mısır nişatasına benzer) sayılabilir.

Nohut suyundan vegan yumurta akı nasıl yapılır?

Aşağıdaki yöntemle hazırladığınız nohut suyunu yani aquafabayı vegan tariflerde yumurta akı yerine kullanabilirsiniz.

Nohutları derin bir kaba alın ve üzerini kapatacak kadar su ekleyin. Nohutların şişmesi için bir gece bekletin. Beklettiğiniz nohutların suyunu süzüp atın. Nohutları bir tencereye alın ve üzerine 1 litre suyu ekleyin ve yumuşayıncaya kadar pişirin. Suyu azalıp kahverengi olunca ocaktan alın. Nohut suyunu bir kaba süzün. Oda sıcaklığına gelince buzdolabına alın ve iyice soğuyuncaya kadar bekletin. Daha sonra çırpma kabına alın ve mikserin yüksek devrinde 10-15 dakika çırpın. Vegan tarifler hazırlarken yumurta akı yerine kullanabilirsiniz.

Diğer yumurta ikameleri

Her şeyin içinde yumurta var. Kurabiye, kek, krep, omlet, köfte, güveç, şinitzel ya da kızartmak istediğimiz yiyeceklerin dışını kaplamak için bağlayıcı olarak kullanılıyor. Böyle düşününce vegan yumurta olarak düşünebileceğimiz diğer yumurta ikameleri nelermiş gelin görelim...

Keten tohumu, bitki bazlı fırıncıların gizli silahıdır. Küçük boyutlu olmalarına rağmen, suyla karıştırıldıklarında, en sevdiğiniz hamur işlerini birleştirmek için mükemmel olan kalın, yumurtanın bağlayıcı özelliğini taklit eden jel benzeri bir ikame haline gelirler. Kurabiyeler, kekler, pastalar ve ekmekler için uygundur. Keten tohumu, hafif, topraksı bir lezzet katar; bu da hafif bir fındık tadı istenen tarifler için mükemmeldir.

Hazırlama şekli: 1 çorba kaşığı öğütülmüş keten tohumunu 2,5-3 çorba kaşığı suyla karıştırın. Kalınlaşana kadar 5 dakika bekletin. 1 çorba kaşığı öğütülmüş keten tohumu + 3 çorba kaşığı su 1 yumurtaya eşdir.

Elma püresi, her zaman elinizin altında bulunan malzemelerden biridir. Yumurtaya gerek kalmadan hafif bir tatlılık katar ve ürünleri mükemmel bir şekilde yumuşak ve gevrek tutar. Ekstra nem ve doğal tatlılığın hoş olduğu hızlı ekmekler, kekler ve pastalarda harikalar yaratır.

Nasıl hazırlanır: Bir yumurtayı 1/4 fincan şekersiz elma püresi ile değiştirin. 1/4 fincan elma püresi 1 yumurtaya eşdeğerdir.

Püre haline getirilmiş muz, sadece bağlayıcı ve nemlendirici özelliği ile değil, aynı zamanda pişmiş ürünlerinize doğal bir tatlılık katan harika bir yumurta ikamesidir. Ezilmiş muzdaki nişasta ve nem, malzemeleri birbirine bağlayarak pişirdiklerinize tatlılık ve zenginlik katar. Muz aromasının ön plana çıktığı krepler, kekler, hızlı ekmekler ve kurabiyeler hazırlayabilirsiniz.

Nasıl hazırlanır: Yaklaşık yarım ezilmiş muz 1 yumurtaya eşdeğerdir. Ekstra kabarma için gerekirse 1/4 çay kaşığı kabartma tozu ekleyebilirsiniz.

Tüm yıl boyunca kullanılabilen bir yumurta ikamesidir. Muffin, kek veya brownie yaparken, kabağın hafif tatlılığı harikalar yaratır. Kabak belirgin bir tada ve renge sahiptir, bu nedenle bunun bir avantaj olduğu tariflerde en iyi sonucu verir. Daha hafif bir doku için, her yumurta başına 1/4 çay kaşığı kabartma tozu ekleyin.

Nasıl hazırlanır: Her yumurta, çeyrek fincan püre haline getirilmiş kabak ile ikame edilebilir.

Fındık ya da fıstık ezmeleri pişmiş ürünlerinize zenginlik, lezzet ve bağlayıcı bir özellik katar. Sadece lezzetini sevdiğinizden emin olun, çünkü aroması belirgin olacaktır. Fındık aromasının tercih edildiği kurabiyeler, browniler ve yoğun keklerde işe yarar.

Nasıl hazırlanır: Bir yumurtanın yerine 3 yemek kaşığı pürüzsüz fındık ezmesi kullanın.

Aquafaba en sihirli yumurta ikamesidir. Nohutu haşladığınızda ortaya çıkan su ya da nohut konservesi içinde bulunan bu sıvı, yumurta akı gibi çırpılabilir ve vegan beze ve yumurtasız makaron gibi hassas tarifler için mükemmeldir. En iyi sonuçları elde etmek için, aquafabayı çırpmadan önce soğutun.

Nasıl hazırlanır: Bir yumurta akını yerine 3 yemek kaşığı aquafaba (nohut konservesi içindeki sıvı) kullanabilirsiniz.

Avokado yumurta sarısının yerine kullanılabilir. Sağlıklı yağları ve pürüzsüz dokuları, fırınlanmış ürünlere ve hatta mayonez gibi soslara zenginlik katmak için kullanılabilir. Yüksek yağ içeriği ve kremsi dokusu sayesinde yumurta sarısının zenginliğini taklit eder. Pişirdiklerinize hafif yeşil bir renk katar, bunu unutmayın.

Hazırlama şekli: Bir yumurta sarısının yerine 1 çorba kaşığı ezilmiş avokado kullanabilirsiniz.

Tofu'nun pürüzsüz, kremsi dokusu, yoğun fırınlanmış ürünlerde mükemmel bir yumurta ikamesi olmasını sağlar. Tofu, brownie veya kek gibi tariflerde yumurtanın nem ve bağlayıcı özelliklerini taklit eden doğal olarak pürüzsüz bir dokuya sahiptir.

Nasıl hazırlanır: Bir yumurtayı değiştirmek için 1/4 fincan püre haline getirilmiş yumuşak veya ipeksi tofu kullanın.

Chia tohumu, keten tohumu gibi, suyla karıştırıldığında pişmiş ürünlerde bağlayıcı olarak mükemmel bir jel oluşturur. Ayrıca ekstra besin takviyesi sağlarlar.

Hazırlama şekli: 1 yumurta elde etmek için 1 çorba kaşığı chia tohumunu 3 çorba kaşığı suyla karıştırın ve 5-10 dakika bekletin.