Suriye’de 4 bin kişinin ismi 'şüpheli' listesinde: Yargılanmaları isteniyor
Birleşmiş Milletler'e bağlı araştırmacılar, Suriye'de ciddi suçlar işlediğinden şüphelenilen 4 bin kişilik gizli bir liste hazırladı. Bu listedeki kişilerin, Esad rejiminin düşmesiyle birlikte en üst düzeyde hesap verme sürecine tabi tutulması umut ediliyor. Suriye'de 2011 yılında başlayan iç savaş, birçok savaş suçuna ve insan hakları ihlaline sahne oldu.
Suriye'nin devrik lideri Esad'ın kaçmasının ardından Suriye’de geçiş hükümeti kurulurken, yeni yönetim işkence ve insan hakları ihlallerine karışanları yargılayacağını açıkladı. Özellikle, on binlerce kişinin kaybolduğu ya da rejim hapishanelerinde işkenceye maruz kaldığı biliniyor.
Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu, savaşın başından bu yana topladığı delillerle suçlara karışanların listesini oluşturdu. Komisyon yetkilisi, şu ana kadar yaklaşık 4 bin ismin bu listeye dahil edildiğini açıkladı.
Bu kişiler hakkında detaylar, savaş suçlarıyla ilgili ulusal ve uluslararası mahkemelerle paylaşılmış durumda. Şu ana kadar bu tür soruşturmalardan 50 savaş suçu ve insanlığa karşı suç mahkumiyeti çıktığı belirtiliyor. Ancak henüz rejimin üst düzey sorumluları adalet karşısına çıkarılamadı.
Tanıklıklar ve hapishaneler
Rejimin düşmesiyle birlikte açılan hapishanelerdeki durum, komisyonun uzaktan topladığı bilgileri doğruladı.
Suriye’nin kötü şöhretli hapishanelerinden biri olan Sednaya’da yapılan incelemeler, mahkumların karanlık, penceresiz odalarda yıllarca tutulduğunu gösteriyor.
Komisyon yetkilileri, bu durumun Suriye’de “ulusal bir travma” yarattığını vurguladı ve bu suçlara karışanların yargı önüne çıkarılmasının önemine dikkat çekti.
Arşiv ve delillerin korunması
Komisyon, delillerin ve belgelerin korunmasının kritik bir öneme sahip olduğunu belirtti.
Bu belgelerin değiştirilmeden, taşınmadan ya da kaybolmadan koruma altına alınması gerektiği ifade edildi.
Suriye’de işlenen suçların, uluslararası hukukta savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar kapsamında değerlendirildiği, hatta bazı durumlarda soykırım suçlarına işaret ettiği belirtildi.
Uluslararası adalet mekanizmaları
Komisyon, uluslararası ceza mahkemelerinin bu suçları incelemesi gerektiğini belirtti ve ulusal bir hesap verebilirlik mekanizmasının oluşturulması çağrısında bulundu.
Yetkililer, Suriye’de yaşanan insan hakları ihlallerinin kapsamlı bir şekilde araştırılmasının ve adaletin sağlanmasının insanlık adına büyük bir sorumluluk olduğunu vurguladı.
Suriye’de rejimin düşmesiyle ortaya çıkan bu yeni dönemde, adaletin sağlanıp sağlanamayacağı, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde önemli bir sınav olacak gibi görünüyor.
