Güneşlenirken dikkat etmeniz gerekenler ve yanıklara karşı neler yapılmalıdır?
Yazın gelmesi ve tatil sezonunun açılmasıyla birlikte kendilerini tatil beldelerine atan kişilerin en çok dikkat etmesi gereken durumlardan biri, hiç şüphesiz, güneş yanığıdır. Doğru zamanlama ve gerekli önlemler alındığında birçok faydası olan güneşlenme, aksi halde güneş yanığına dönüşür. Peki, güneş yanıklarına karşı neler yapılmalıdır? İşte detaylar...

Havaların ısınmasıyla yılın yorgunluğunu atmak ve eğlenceli vakit geçirmek için tatile çıkanlar, dikkatsiz güneşlenme sonucu tatillerini kabusa çevirebilirler. Güneşlenmeye karşı dikkat edilmesi gerekenler...
GÜNEŞ YANIĞI NASIL OLUŞUR?
Güneş yanığı, cildin ultraviyole (UV) ışınlarına uzun süre korunmasız şekilde maruz kalması sonucu oluşan bir cilt hasarıdır. Güneş ışınlarının görünmeyen bir bileşeni olan UV ışınları, ciltteki melanin üretimini artırarak bronzlaşmaya neden olurken, aşırı maruz kalındığında cildi yakabilir ve zarar verebilir.
GÜNEŞ YANIĞININ YAYGIN NEDENLERİ
1. UV IŞINLARINA MARUZİYET
Güneşin yaydığı UVA ve UVB ışınları, özellikle uzun süreli temas durumunda cildi ciddi şekilde etkileyebilir.
2. CİLT TİPİ VE RENGİ
Açık tenli bireyler, düşük melanin düzeyine sahip oldukları için güneş yanığına daha yatkındır.
3. GÜNEŞİN ZİRVE SAATLERİ
Öğle saatlerinde (10:00-16:00) dışarıda bulunmak, UV ışınlarının en yoğun olduğu zaman dilimi olduğu için risklidir.
4. KORUYUCU KULLANMAMAK
Güneş kremi sürmemek ya da yetersiz sürmek, cildi savunmasız bırakır. Cilt tipine uygun doğal içerikli ürünler tercih edilmelidir.
5. CİLT YAPISI VE HASTALIKLAR
Cilt hassasiyeti veya bazı dermatolojik hastalıklar, güneş yanığına karşı savunmayı azaltabilir.
6. YÜKSEK RAKIM VE YANSIMA
Yüksek irtifada veya kar gibi UV’yi yansıtan yüzeylerin bulunduğu yerlerde güneş yanığı riski artar.
GÜNEŞ YANIĞINDAN EN ÇOK ETKİLENEN GRUPLAR
- Açık tenli bireyler
- Bebekler ve küçük çocuklar
- Yaşlı bireyler
- Bağışıklık sistemi zayıf olanlar
- Açık havada çalışanlar (tarım işçileri, inşaatçılar vb.)
- Sporcular
- Cilt hastalıkları olan bireyler
- Fotosensitiviteye neden olan ilaçları kullananlar
- Güneş koruyucu ürünleri kullanmayanlar
GÜNEŞ YANIĞINA KARŞI YAPILMASI GEREKENLER
İLK YARDIM: SOĞUK SU VE KOMPRES
Güneş yanığında ilk adım, cildi serinletmektir. Ilık-soğuk arası bir sıcaklıkta suyla duş almak veya soğuk kompres uygulamak etkili olur. Soğuk suyla ıslatılmış temiz bir havlunun yanık bölgesine nazikçe uygulanması, kızarıklığı ve şişliği azaltır. Ancak buz gibi su veya doğrudan buz kullanmaktan kaçınılmalıdır.
NEMLENDİRİCİ VE ALOE VERA UYGULAMASI
Aloe vera jeli, içerdiği antioksidanlar ve antiinflamatuar bileşenler sayesinde yanık hissini hafifletir, cildi rahatlatır. Parfüm ve alkol içermeyen nemlendiriciler de cildin nem dengesini koruyarak soyulma ve kuruluğun önüne geçer. Uygulama, özellikle duş sonrası nemli cilde yapılmalıdır.
HİDROKORTİZON KREMİ VE AĞRI KESİCİLER
Ciddi güneş yanıklarında, uzman önerisiyle düşük dozlu hidrokortizon içeren kremler kullanılabilir. Bu tür ürünler, iltihaplanmayı azaltarak ciltte rahatlama sağlar. Ağrı durumunda ise doktorun önerdiği ağrı kesici ilaçlar destekleyici olabilir.
EVDE UYGULANABİLECEK DOĞAL YÖNTEMLER
Evde bulunabilecek bazı doğal malzemeler, güneş yanığı sonrası rahatlatıcı etki sağlar:
- Yoğurt ve Süt: Yoğurt, soğutucu etkisi ve probiyotik içeriğiyle cildi yatıştırır. Süt ise vitamin desteği sağlar ve cilt iltihabını azaltır.
- Çay Poşeti: Tanen içeriği sayesinde şişliği ve kızarıklığı azaltır. Soğutulmuş yeşil veya siyah çay poşetleri doğrudan yanık bölgesine uygulanabilir.
- Elma Sirkesi: Antiseptik etkisiyle cildi temizler ve pH dengesini düzenler. Seyreltilerek kullanılmalıdır.
- Salatalık ve Bal: Salatalık cildi serinletirken bal, antibakteriyel özelliği ile cilt onarımını destekler. İkisi birlikte kullanılabilir.
- Hindistan Cevizi Yağı: Derinlemesine nemlendirir, cildi besler ve soyulmayı azaltır. E vitamini içeriği ile cilt yenilenmesini hızlandırır.
GÜNEŞTEN KORUNMAK İÇİN ALINABİLECEK ÖNLEMLER
- SPF 30 ve üzeri koruma faktörlü güneş kremi kullanın, 2-3 saatte bir tekrarlayın.
- Güneş ışınlarının en yoğun olduğu saatlerde dışarıda bulunmaktan kaçının.
- Geniş kenarlı şapka, güneş gözlüğü ve açık renkli uzun giysiler tercih edin.
- Suya girerken suya dayanıklı güneş koruyucuları tercih edin.
- Dudaklar için SPF içeren ürünler kullanın.
- Gölge alanlarda zaman geçirmeye özen gösterin.
DOKTORA NE ZAMAN BAŞVURMALI?
Güneş yanığı her zaman hafif şekilde seyretmeyebilir. Aşağıdaki belirtilerden biri görüldüğünde tıbbi yardım alınmalıdır:
- Geniş cilt alanlarında yanık oluşumu
- Su toplamış ve kabarcıklı bölgeler
- Şiddetli ağrı, ateş, titreme
- Baş ağrısı, mide bulantısı, kusma
- Akıntı, kötü koku gibi enfeksiyon belirtileri
Görsel Kaynak: istockphoto