Huzursuz bacak sendromu nedir? Hangi belirtilere dikkat etmek gerekir?

Günlük hayatta çok sık duyduğumuz bu durum genellikle yatarken, otururken yani istirahat esnasında ortaya çıkan ve toplumda yaklaşık yüzde 5-15 oranında görülen bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık nedeniyle uyku problemleri de ortaya çıkmaktadır. Peki huzursuz bacak sendromu belirtileri nelerdir? İşte detaylar...

Giriş: 15.01.2025 - 11:30 Güncelleme: 15.01.2025 - 11:30

İşte huzursuz bacak sendromu habercisi belirtiler!

Bu sendrom, genellikle gece yatakta dinlenirken ya da otururken ortaya çıkar ve kişinin uyku düzenini bozar, günlük yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Bu sendrom ile ilgili detayları birlikte inceleyelim.

Huzursuz bacak sendromu, beyinde yeterli miktarda dopamin salgılanmadığı durumda kas hareketlerinin kontrolününün azalmasıyla, karşı konulmaz bir şekilde bacakları hareket ettirme isteği ile ortaya çıkan nörolojik bir hastalıktır. Huzursuz bacak sendromunda, sinir sisteminde bacakları hareket ettirmesi konusunda karşı konulamaz bir hareket etme isteği oluşur ve bu istek daha çok dinlenme ve uyku esnasında ortaya çıkar. Bir hareket bozukluğu olan huzursuz bacak sendromu bu yüzden uyku ile de ilişkilidir.

REKLAM

Huzursuz bacak sendromunun nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Beyinde hareketin oluşumunu sağlayan bazal ganglionların çalışma şekli ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bazal ganglionlar vücudun hareketlerini düzenleme amacıyla dopamin isimli hormonu kullanır. Beyinde bulunan bu ganglionlar yeterli miktarda dopamin alamazsa hareketleri olması gerektiği kadar verimli bir şekilde düzenleyemezler. Bu durum huzursuz bacak sendromuna yol açabilir. Huzursuz bacak sendromu nedenlerinden kısaca şu şekilde bahsedilebilir:

- Genetik: Huzursuz bacak sendromunda genetik yatkınlık söz konusudur. Ebeveynlerde ve kardeşlerde bu hastalığın var olması kişi için potansiyel bir risk oluşturur.

- Demir Eksikliği: Huzursuz bacak sendromu semptomlarının vücuttaki düşük demir seviyeleri ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bazı vakalarda demir eksikliğinin giderilmesi ile sendrom semptomlarının gerileme gösterdiği bilinmektedir.

- İlaçlar: Bazı ilaç gruplarının kullanımı huzursuz bacak sendromuna neden olabilir ya da mevcut semptomları kötüleştirebilir. Bu nedenle hekim ile görüşme sırasında kullanılan ilaçlardan bahsedilmelidir.

- Gebelik: Hamilelikte hormonal değişiklikler, demir ve vitamin eksiklikleri sendrom belirtilerinin kötüleşmesine neden olabilir. Ayrıca bazı insanlarda ilk gebelik ve özellikle de son trimesterde huzursuz bacak sendromu ortaya çıkabilir. Belirtiler çoğunlukla doğumdan sonra kaybolabilir.

- Böbrek Yetmezliği: Böbrek yetmezliği durumunda sıklıkla gelişen bir durum da anemidir. Böbreklerdeki işlev bozuklukları demir depolarının azalmasına neden olabilir. Bu ve vücut kimyasındaki diğer değişiklikler sendroma neden olabilir veya mevcut sendromu kötüleştirebilir.

- Omurilik Sorunları: Huzursuz bacak sendromu nörolojik bir hastalıktır. Omuriliğin hasar görmesi veya yaralanması durumunda bu hastalık ortaya çıkabilir. Ayrıca omuriliğe anestezi uygulanmış olması da hastalığın görülme riskini arttırır.

- Periferik Nöropati: Şeker hastalıkları gibi faktörler bazen el ve ayaklardaki sinirlerde hasarlara neden olabilir.

- Romatizmal Hastalıklar: Fibromiyalji, osteoartrit ve romatoid artrit gibi hastalıkları ile birlikte huzursuz bacak sendromu da gelişebilir.

- Diabetes Mellitus Tip 2: Huzursuz bacak sendromunun sıklığının arttığı diğer bir durum da diabetes mellitus isimli endokrin hastalıklardır. Diyabetli hastalarda %17-27 oranında huzursuz bacak sendromu gelişebilir.

- Multiple Skleroz: Multiple skleroz ile huzursuz bacak sendromu birlikte görülebilen ve birbirlerinin sekonder nedenleri olarak kabul edilen iki hastalıktır.

REKLAM

Huzursuz bacak sendromu belirtileri tarifi zor bir şekilde ortaya çıkarak özellikle ayak ve bacak bölgesinde ve kollarda ağrı, karıncalanma, yanma ve kaşıntı şeklinde görülür. Gece ve akşam saatlerinde şiddetlenme eğilimi gösteren huzursuz bacak sendromunun belirtileri şöyle sıralanır:

- İstemsiz şekilde oluşan bacak hareketleri

- Gece ve akşam saatlerinde şiddetlenen ağrı

- Hareketle rahatlama hissi

- Dikkat eksikliği

- Konsantrasyon problemi

- Bacaklarda kaşıntı, yanma ve zonklama hissi

- Yine bacaklarda uyuşma ve karıncalanma

- Halsizlik ve uykusuzluk

- Huzursuz hissetme

- Akşamları ve uyku sırasında bacaklarda seğirme

Huzursuz bacak sendromu teşhisi için hekimler şu soruların yanıtlarını araştırabilir:

- Hasta ağrı ve çekilme gibi hislerin ortaya çıktığı bacakları hareket ettirme dürtüsünde mi?

- Semptomlar dinlenme ya da hareketsizlik sırasında artış gösterme veya başlama eğiliminde mi?

- Esneme, yürüme ve egzersiz sırasında kısmi veya tam rahatlamalar gerçekleşiyor mu?

- Belirtiler çoğunlukla akşam ve gece saatlerinde mi ortaya çıkıyor veya artış gösteriyor?

- Sağlık geçmişinde bilinmesi gereken tıbbi durumlar nelerdir, bu semptomlara neden olabilen başka bir sağlık sorunu mevcut mudur?

REKLAM

HUZURSUZ BACAK SENDROMU TEDAVİSİ NASIL UYGULANIR?

Huzursuz bacak tedavisine başlamadan önce sekonder sebepler ile birlikte görülen hastalıklar sorgulanmalı ve tetkik edilmelidir. Tespit edilebilen sekonder sebebe yönelik tedavi, semptomlarda tam düzelme sağlayabilir veya verilecek ilaç dozunun düşürülebilir. Bu hastalığın tedavisi ilaçlı ve ilaçsız tedavi olmak üzere ikiye ayrılır:

Bazı ilaçlar huzursuz bacak semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur. Uzman doktor semptomları hafifletmeye yönelik ilaçlar önerebilir veya reçete edebilir:

- C vitamini ile birlikte alınan demir takviyeleri

- Nöbet önleyici ilaçlar

- Dopamin öncüleri veya dopamine dönüşen ilaçlar

- Dopamin agonistleri

Bisiklete binmek veya yürüyüş gibi düzenli egzersiz yapmak önemlidir. Bunun yanında yatmadan birkaç saat önce ağır veya yoğun egzersiz yapmaktan kaçınmak gerekir. Özellikle uzun süre istirahati gerektiren uçak yolculuğu veya sinema izlemek gibi hareketsiz kalacağınız aktiviteleri sabah saatlerinde, ev işi veya egzersiz gibi şikayetleri azaltan aktiviteleri ise günün geç saatlerinde yapmak iyi gelecektir.

REKLAM

Huzursuz bacak sendromunun yarattığı rahatsızlık hissine karşı bacakları sıcak suda tutmak, ısıtma yastığı kullanmak ya da soğuk kompres uygulamak iyi gelecektir. Bu yöntemler semptomların giderilmesine katkı sağlar.

Uykuyu kaçıracak alışkanlıklardan uzak durarak, kendini uykuya hazırlamak ve sonucunda yeterli uyku almak huzursuz bacak sendromu semptomlarının kötüleşmesini engeller. Bunun yanında yatmadan önce kafeinden kaçınmak da uyku kalitesine destek sağlar.

Genel stresinizi azaltarak, uyku düzeni sağlamak huzursuz bacak sendromunun yarattığı zonklama, ağrı gibi belirtilerin azalmasına yardımcı olur. Bunun için psikolog desteği almak da önemli olabilmektedir.