Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Bilgi Yaşam Vücudunuzda oluşan iltihaplanmaya karşı bu yiyecekleri sofralarınızdan uzak tutun!

        Enflamasyon duruma bağlı olarak iyi veya kötü olabilir. Örneğin; yaralandığınızda veya hastalandığınızda enflamasyon, vücudunuzun kendini korumanın doğal yoludur. Vücudunuzun hastalıktan korunmasına ve iyileşmeyi teşvik etmesine yardımcı olabilir. Öte yandan, kronik, sürekli iltihaplanma, diyabet, kalp hastalığı ve obezite gibi hastalık riskinin artmasıyla bağlantılıdır. Yediğiniz yiyecekler, vücudunuzda iltihap oluşumuna neden olabilir.

        İLTİHAP (İNFLAMASYON) NEDİR?

        Vücudunuz rahatsız edici bir etkenle (virüsler, bakteriler veya toksik kimyasallar gibi) karşılaştığında veya bir yaralanmaya maruz kaldığında bağışıklık sisteminiz bu duruma karşı sizi savunmak için harekete geçer. Bağışıklık sisteminiz ilk olarak inflamatuar hücreler ve sitokinler (daha fazla inflamatuar hücreyi uyaran maddeler) gibi kaynaklar ile müdahaleye başlar.

        Bu hücreler, bakterileri ve diğer rahatsız edici ajanları yakalamak veya yaralı dokuyu iyileştirmek için bir bağışıklık tepkisi başlatır. Bu tepkinin sonucunda ağrı, şişlik, morarma veya kızarıklık oluşabilir. Ancak iltihap aynı zamanda göremediğiniz vücut sistemlerini de etkiler.

        REKLAM

        İLTİHAP ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

        1. AKUT İNFLAMASYON

        Parmağınızın kesilmesi gibi ani vücut hasarına verilen tepki akut inflamasyona örnek olabilir. Kesiği iyileştirmek için vücudunuz yaralanmaya iltihap hücreleri gönderir. Bu hücreler iyileşme sürecini başlatır.

        2. KRONİK İNFLAMASYON

        Dışarıdan bir tehlike olmasa bile vücudunuz iltihap hücreleri göndermeye devam eder. Örneğin romatoid artritte iltihaplı hücreler ve maddeler eklem dokularına saldırarak sürekli tekrarlayan bir iltihaplanmaya neden olur ve eklemlerde ağrı ve şekil bozukluklarıyla birlikte ciddi hasara neden olabilir.

        AKUT VE KRONİK İLTİHABIN BELİRTİLERİ NELERDİR?

        Akut inflamasyon aşağıdaki belirtilere neden olabilmektedir:

        - Yaralanma yerinde cilt kızarması

        - Ağrı veya hassasiyet.

        - Şişme.

        - Sıcaklık artışı

        REKLAM

        Kronik inflamasyon belirtilerini tespit etmek, akut inflamasyon semptomlarından daha zor olabilir. Kronik inflamasyon belirtileri şunları içerebilir:

        - Karın ağrısı.

        - Göğüs ağrısı.

        - Tükenmişlik ve yorgunluk. (örnek: sistemik lupus kaynaklı iltihap)

        - Ateş. (örnek: tüberküloz kaynaklı iltihap)

        - Eklem ağrısı veya sertliği. (örnek: romatoid artrit kaynaklı iltihap)

        - Ağız yaraları. (örnek: HIV enfeksiyonu kaynaklı iltihap)

        - Deri döküntüsü. (örnek: sedef hastalığı kaynaklı iltihap)

        İLTİHAPLANMA OLASILIĞINI ARTIRAN YİYECEKLER NELERDİR?

        1. ŞEKER VE YÜKSEK FRUKTOZLU MISIR ŞURUBU

        Meyve ve sebzelerde az miktarda fruktoz vücut için iyi olsa da, ilave şekerlerden fazla miktarlarda tüketmek zararlıdır. Çok fazla fruktoz tüketmek obezite, insülin direnci, diyabet, yağlı karaciğer hastalığı, kanser ve kronik böbrek hastalığı ile ilişkilidir. Ayrıca, araştırmacılar fruktozun kan damarlarınızı kaplayan endotelyal hücrelerde iltihaplanmaya neden olduğunu ve bu da kalp hastalığı için bir risk faktörü olduğunu gösterdi.

        Yüksek fruktoz alımının benzer şekilde farelerde ve insanlarda birkaç inflamatuar markeri arttırdığı gösterilmiştir. İlave şeker oranı yüksek gıdalar arasında şeker, çikolata, alkolsüz içecekler, kekler, kurabiyeler, çörekler, tatlı hamur işleri ve bazı tahıllar bulunur.

        REKLAM

        2. RAFİNE KARBONHİDRATLAR

        Rafine karbonhidratlar, işlenmemiş karbonhidratlardan daha yüksek glisemik indekse (GI) sahiptir. Yüksek GI gıdalar, kan şekerini düşük GI gıdalardan daha hızlı yükseltir. Bir çalışmada, yüksek GI gıdalarını yüksek miktarda tükettiği bildirilen yaşlı yetişkinlerin kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi inflamatuar bir hastalıktan ölme olasılığı 2.9 kat daha fazlaydı. Rafine karbonhidratlar şeker, ekmek, makarna, hamur işleri, bazı tahıllar, kurabiyeler, kekler, şekerli alkolsüz içecekler ve ilave şeker veya un içeren tüm işlenmiş gıdalarda bulunur.

        3. İŞLENMİŞ ET

        İşlenmiş et tüketmek, kalp hastalığı, diyabet, mide ve kolon kanseri riskinde artış ile ilişkilidir. İşlenmiş et türleri arasında sosis, domuz pastırması, jambon ve füme et bulunur. İşlenmiş et, diğer etlerden daha gelişmiş glikasyon son ürünleri (AGE’ler) içerir. AGE’ler etlerin ve diğer bazı yiyeceklerin yüksek sıcaklıklarda pişirilmesiyle oluşur. İltihaplanmaya neden oldukları bilinmektedir.

        REKLAM

        4. AŞIRI ALKOL

        Bir çalışmada, alkol tüketen kişilerde inflamatuar marker CRP seviyeleri arttı. Ne kadar çok alkol tüketirlerse, CRP seviyeleri o kadar artar. Çok fazla içki içen insanlar, kolondan ve vücuda hareket eden bakteriyel toksinlerle ilgili problemler geliştirebilir. Genellikle “sızdıran bağırsak” olarak adlandırılan bu durum, organ hasarına yol açan yaygın iltihabı (inflamasyonu) tetikleyebilir.

        5. YAPAY TRANS YAĞLAR

        Yapay trans yağlar yiyebileceğiniz en sağlıksız yağlardır. Daha katı bir yağın stabilitesini sağlamak için sıvı olan doymamış yağlara hidrojen ekleyerek üretilirler. İçerik etiketlerinde trans yağlar kısmen hidrojenlenmiş yağlar olarak listelenir. Çoğu margarin trans yağ içerir ve raf ömrünü uzatmak için genellikle işlenmiş gıdalara eklenir. İltihap oluşmasında ciddi bir etkendir.

        İLTİHAPLANMAYA KARŞI (ANTİ İNFLAMATUAR) BESLENME OLUŞTURURKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

        1. C VİTAMİNİ ALIMI

        Laboratuvar koşullarında askorbik asit olarak da elde edilebilen C vitamini en güçlü antioksidanlardan biridir. Ayrıca C vitamini iltihap kurutucu özelliği ile hücrenin onarımında ve yenilenmesinde aktif görev alan bir vitamindir.

        REKLAM

        2. BAĞIRSAK FLORASINI VE HAREKETLERİNİ DESTEKLEYEN BESİNLER

        Bağırsak florasına katkı sağlayan probiyotik/prebiyotik içerikli besinler bu grupta yer alır. Yoğurt, kefir ve probiyotik içerikli gıda takviyeleri vücuda oral yolla alınabilir. Bu içerikler enfeksiyonun oluşmasını engellemede önemli bir rol üstlenir

        3. OMEGA 3 TEMEL YAĞ ASİTLERİ

        Okyanus sularında yaşayan yağlı balıklarda omega 3 düzeyi yüksektir. Damar içi iltihaplanmanın önlenmesinde ya da eklem iltihabının engellenmesinde öne çıkan bir maddedir. Omega 3 açısından zengin besinlere örnek verilecek olursa; uskumru, somon, hamsi, sardalya ya da ton balığı gibi balık türleri dikkat çeker. Ceviz ve keten tohumu da bitkisel Omega 3 kaynaklarındandır.

        Görsel Kaynak: shutterstock

        ÖNERİLEN VİDEO
        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ