Sinsi bir tehdit: Stres vücudu sessizce nasıl ele geçiriyor?
Modern çağın görünmez hastalığı stres, sadece ruh halimizi değil, tüm bedenimizi etkiliyor. Günlük koşuşturma içinde farkına varmasak da, stres kalp atışımızdan sindirim sistemimize, cildimizden saçımıza kadar her noktada iz bırakıyor. Peki, vücudumuzun "yardım çağrısı" olan bu sinyalleri nasıl fark edebiliriz?
Yorgunluk, kas ağrıları, mide sorunları ya da saç dökülmesi… Bunların altında sadece fiziksel nedenler değil, yoğun stres de yatıyor olabilir. Stresle başa çıkmayı öğrenmek, hem ruhsal hem bedensel sağlığın anahtarı olarak görülüyor.
STRES VE VÜCUDUMUZDAKİ ETKİLERİ
Stresle karşılaştığımızda vücudumuz, tehdit olarak algıladığı bu duruma karşı kendini savunmaya hazırlar. Bu süreçte bir dizi biyokimyasal reaksiyon meydana gelir ve stres hormonları salgılanır. Bu hormonlar sayesinde vücut, stres yaratan durumla başa çıkabilmek için çeşitli fizyolojik mekanizmaları devreye sokar.
STRES ANINDA VÜCUTTA GÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER
Stres altında vücudumuzda pek çok belirgin tepki ortaya çıkar:
- Nabız ve kalp atış hızı artar, kan basıncı yükselir.
- Kan şekeri seviyesi yükselir.
- Enerji artışı, dikkat ve farkındalıkta yükselme hissedilir.
- Solunum hızlanır.
- Terleme artar.
- Kaslara giden kan akışı artar, hareket kabiliyeti kolaylaşır.
- Metabolizma hızlanır ve yağ yakımı uyarılır.
Günlük yaşamın bir parçası hâline gelen stres, sabah çalan alarmdan işe yetişme telaşına, trafikte geçirilen zamana kadar pek çok durumda kendini gösterebilir. Ancak stres her zaman zararlı değildir. Bazen bizi motive eder, odaklanmamızı sağlar ve hedeflerimize ulaşmamıza yardımcı olur. Önemli olan, stresin kontrol altında tutulabilmesidir.
KONTROL EDİLEMEYEN STRESİN SONUÇLARI
Eğer stres uzun süre devam eder ve kontrol altına alınamazsa, vücut bunu çeşitli sinyallerle bize bildirmeye başlar. Bu durumda beklenmedik ağrılar, kas spazmları ve hatta daha ciddi sağlık sorunları görülebilir.
STRESİN BEDENDEKİ SİNYALLERİ
CİLT VE SAÇ
Stres; egzama, sedef veya rosacea gibi cilt hastalıklarını tetikleyebilir, mevcut cilt sorunlarını kötüleştirebilir. Ayrıca aşırı terleme, saç dökülmesi, kaşıntı ve kurdeşen gibi problemler de stres kaynaklı olabilir.
BAĞIRSAK SİSTEMİ
Sindirim sistemi de stresten etkilenir. Mide ağrısı, gaz, ishal gibi belirtiler vücudun aşırı stres altında olduğuna işaret edebilir. Uzun süreli stres; irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve reflü gibi hastalıklara da yol açabilir.
OMUZLAR, BAŞ VE ÇENE (GERGİNLİK ÜÇGENİ)
Stres, özellikle omuz, baş ve çene bölgesinde kas gerginliği ve ağrılara neden olabilir. Bu bölgelerdeki kas spazmları, stresin fiziksel yansımalarından biridir.
ZİHİNSEL ETKİLER
Stres zihinsel olarak da yıpratıcıdır. Aşırı uyarılma, odaklanma güçlüğü, ruh hâlinde dalgalanmalar, sabırsızlık ve ani öfke patlamaları, yüksek stresin belirtileri arasında yer alır.
KASLAR VE EKLEMLER
Uzun süreli stres kaslarda ağrı, güçsüzlük ve spazmlara neden olabilir. Ayrıca ağrı eşiğini düşürdüğü için fibromiyalji, artrit gibi kronik rahatsızlıkların belirtilerini artırabilir.
KALP VE AKCİĞERLER
Aşırı stres sonucu artan kortizol seviyesi, kalp ve akciğer fonksiyonlarını olumsuz etkiler. Bu durum; yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, felç ve astım riskini artırabilir. Kalp çarpıntısı veya göğüs sıkışması yaşıyorsanız, mutlaka bir doktora başvurmanız gerekir.
STRESLE BAŞA ÇIKMANIN ÖNEMİ
Stresin yaşamımızdaki etkilerini tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmasa da, doğru yönetim teknikleriyle olumsuz etkilerini azaltmak mümkündür. Stresle baş etme konusunda bir uzmandan destek almak, hem fiziksel hem de ruhsal sağlığınızı korumanıza yardımcı olur.
Görsel Kaynak: shutterstock
