Bal bozulur mu? Nasıl muhafaza edilmelidir?
Bal, kahvaltıda, tatlıların yanında ya da içerdiği besin değerleri nedeniyle hastalıklardan korunmak veya direnç sağlamak için bitki çaylarıyla bile tüketilebilir. Balın bozulmayan birkaç gıdadan biri olduğu doğru mu? İşte merak edilenler...
Büyüklerimizin sürekli söylediği ve savunduğu besinlerin başında bal gelir. Balın oluşumu ve doğal yollarla üretildiği takdirde sağlık açısından faydaları ve lezzeti dillere destandır. Peki, sofralarımızın vazgeçilmezi balın raf ömrü ne kadar? Bozulma tehlikesi var mı?
Balın dayanıklılığının sırları
Balın bozulmamasının başlıca nedeni, doğası gereği higroskopik olmasıdır. Ancak, "higroskopik" teriminin sizi korkutmasına izin vermeyin. Higroskopik bir madde, çevresinden su emme yeteneğine sahipken, kendi içinde çok az su içerir.
Higroskopik maddelere örnekler
Bal dışında, higroskopik özellik gösteren bazı yaygın maddeler şunlardır:
- Sodyum klorür (tuz)
- Etanol
- Odun
- Karamel
- Konsantre sülfürik asit
- Metanol
- Çeşitli gübreler
Bu maddelerin çoğu, su çekme özellikleri nedeniyle çeşitli uygulamalarda kullanılır.
Balın kimyasal özellikleri
Bal, doğal haliyle çok az su içerir ve çoğunlukla şekerdir. Bu nedenle, bakteriler ve mikroorganizmalar gibi canlılar bu ortamda hayatta kalmakta zorluk çekerler. Bunun sonucunda, balda mikroorganizma büyümesi engellenir.
Ayrıca, balın pH değeri 3 ile 4,5 arasında değişir; bu da onu oldukça asidik hale getirir. Asidik yapı, mikroorganizmaların büyümesini kontrol altında tutar.
Arıların rolü
Arılar, bal yapım sürecinde kritik bir rol oynarlar. Arıların topladıkları nektarın doğal su içeriği oldukça yüksektir. Ancak, arılar kanatlarını hızla çırparak nektarı kurutma sürecinde önemli bir katkı sağlarlar.
Enzimlerin etkisi
Arılar nektarı peteklere kustuğunda, midelerinden salınan glikoz oksidaz enzimi, nektarla karışarak iki ürüne ayrılır: hidrojen peroksit ve glukonik asit. Burada hidrojen peroksit, mikropları ve diğer zararlı mikroorganizmaları uzak tutan önemli bir bileşiktir.
Tıbbi değer
Bal, açık yaralarda kullanılabildiği ve önemli tıbbi faydalar sunduğu için dikkat çeker. Kendi su içeriği az olmasına rağmen, higroskopik yapısı sayesinde çevresinden su çekebilir.
Saklama önerileri
Sonuç olarak, balın doğru şekilde saklanması önemlidir. Özellikle birkaç on yıl içinde kullanmayı planlıyorsanız, balın kuru ve hava geçirmez bir kapta saklanması son derece önemlidir. Bu, balın kalitesinin korunmasına yardımcı olacaktır.
Kaynak: Scienceabc
