Edebiyatımızda pati sesleri! İşte kediler için yazıp çizilenler...
Bugün Dünya Kediler Günü... Edebiyat dünyasına damga vuran eserleriyle yön veren şair ve yazarların esinlendiği kediler, edebiyatseverlerin dikkatini çekti. Pek çok şiir, roman ve öyküye özne olan kediler, bazen esin bazen de edebiyatçıların yalnızlığını paylaştığı yol arkadaşı/dostu olarak öne çıktı... Kediler Günü öncesinde edebiyatımızdaki pati seslerinden bazılarını derledik...
Edebiyatımızda şair ve yazarların ortaya koyduğu eserleri kadar, taşıdıkları kedi sevgisi de her zaman ilgi odağı oldu. Usta kalemler arasında yer alan Nazım Hikmet, Ahmet Hamdi Tanpınar, Tomris Uyar, Orhan Veli Kanık, Peyami Safa, Metin Altıok, Oktay Rifat, Behçet Necatigil, Hilmi Yavuz, Ece Ayhan, Melih Cevdet Anday, Necip Fazıl Kısakürek, Nilgün Marmara, Haydar Ergülen ve diğer bir nice isim...
Dünya Kediler Günü öncesinde edebiyatımızdaki pati seslerini derledik...
NAMIK KEMAL
Kedimi fare-i idbar yedi
Ah kedi, vah kedi!
NAZIM HİKMET
Tekir kedim beni sever mi?
Bilmem.
Ben kedimi severim
NURULLAH ATAÇ
Herkes sevsin demeyeceğim ama ben kedi sevmeyenlerle anlaşamam.
NECİP FAZIL KISAKÜREK
Kedim, ayak ucumda büzülmüş
uyumakta; İplik iplik sarıyor
sükûtu bir yumakta,
Harıl harıl, hırıl hırıl...
OKTAY RİFAT
Kedi
Hısım akraba karşıda
Gece yatısına gitse ya
Gidemiyor
Konu komşuya bile zor
Kedisi var
Kediye bakıyor
ORHAN VELİ KANIK
Bir erkek kediyle bir parça ciğer;
Dünyadan bütün beklediği.
Ne iyi!
PEYAMİ SAFA
“İnsan hayvanların en çok düşüneni, çünkü en aptalıdır. Düşünmek aptallıktan kurtulmak için değil midir? Hayvanların buna ihtiyacı yoktur. Ben kedimden daha aptalım, işte masamın üstünde bir sürü kitap. Okuyorum, okuyorum da gene kedim kadar öğrenemiyorum. Kedim her şeyi anlar ve eminim ki benden daha çok şey biliyor."
REFİK HALİD KARAY:
Benden fazla yer, eli yüzü silinir, tekrar benimle odama çıkardı, canım kadar severdim.
AHMET HAMDİ TANPINAR
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın kucağındaki o meşhur kara kedi... Selim İleri, İffet Hanım’ı (?) referans göstererek kedi hakkında şu bilgileri veriyor: Kedinin ismi “Haydut” Simsiyah tüyleri ve yemyeşil gözleri varmış. İsminin aksine uysal bir kediymiş... (Erdi Demir)
HİLMİ YAVUZ
"Dünyanın bütün kedileri 'Hil[miyav]uz' diye bağırır" diyen Hilmi Yavuz'un 'rüyâ ve kedi' şiiri:
bir simsiyah pusu, kurulmuş,
duruyor, öylece, sedirde;
saldırıcak gibi ikide birde
tırnakları halıyı yoluyor...
o benim prensim, adı da Mişkin;
onunla boş kaldı bizim kiler!
komşular kızıyor ya bizimkiler?
hiç umursamıyor, küstah ve pişkin...
o surat, incecikten siyahî sesi...
bir rüyanın kucağında geliyor;
öldü ama onsuz bile duruyor;
kalbin yastığında, gülümsemesi...
TAN ORAL
Benim de her zaman bir kedim olmuştur. Daha doğru bir deyişle her zaman bir kedi tarafından seçilmişimdir.
TEVFİK FİKRET
Zerrişte, bu ismiydi onun, sanki haberdâr
Uğrun kederimden
Yaltaklanır, atlar, sürünür, okşatır, okşar
(Zerrişte şiirinden)
ECE AYHAN
Bakışsız bir kedi kara
Gelir dalgın bir cambaz.
Geç saatlerin denizinden.
Üfler lambayı.
Uzanır ağladığım yanıma.
Danyal yalvaç için.
Aşağıda bir kör kadın.
Hısım.
Sayıklar bir dilde bilmediğim.
Göğsünde ağır bir kelebek.
İçinde kırık çekmeceler.
İçer içki Üzünç Teyze tavan arasında.
İşler gergef.
İnsancıl okullardan kovgun.
Geçer sokaktan bakışsız bir
Kedi Kara.
Çuvalında yeni ölmüş bir çocuk.
Kanatları sığmamış.
Bağırır
Eskici Dede.
Bir korsan gemisi! girmiş körfeze.
METİN ALTIOK
Kaç zamandır inatla bir sevdayı sürerim,
Bilinmedik yüzünde balkıyan sis peçesi.
Yolları ezberden ben hep ona giderim,
İçimde düğüm düğüm bir bozlak cerbezesi.
Sahi o bozlağı ben ilk nerde duymuştum?
Ben ki çağ dışı bir uyumsuzluk delisi,
Kendi ipimi belki kendim çekerim.
Gölgeme dadanmış bir tuhaf güz kedisi,
Her yere peşimden onu da sürüklerim.
Sahi o kediyi ben ilk nerde görmüştüm?
Durmadan garlara garajlara düşerim,
Gayri bilmem ne olur size kalmış gerisi.
Adıma arasıra törenle mum dikerim,
Ölümüme gönülden bir merhaba yenisi.
Sahi o ölümü ben ilk nerde ölmüştüm?
ZAHRAD
Bir kedinin günlüğüne
Mahallede on kedi varsa
Biri sensin
Yüz kedi varsa
Biri yine sen
- Ama bu kez yüzde birsin -
Oysa okşadığım - tek bir kedi -
O kedi
Yüzde yüz sensin
TOMRİS UYAR
Çocukluktan bu yaşıma kadar içli dışlı olduğum kediler bana değişik sevgi türlerini öğrettiler.
MELİH CEVDET ANDAY
Kediler şiiri
Çocuklar uyanır geceleyin
Bir şey ararlar karanlıkta
Uyanır kadınlar geceleyin
Yüzük takarlar karanlıkta
Geceleyin kediler uyanır
Bize bakarlar karanlıkta
HALİD ZİYA UŞAKLIGİL
Bu mini yaratığın eşsiz bir sanat duygusuna sahip olduğuna inanmıştım.
AHMET RASİM
Kedisinin ölümü, kayboluşu üzerine ağlayanları bilirim.
NİLGÜN MARMARA
Kedi...
Göz önünde yitip giden bu su dolu
kürede,
bahçesini bulamıyor, suyun gözünü
bulamıyor, ıslak kedi kendi ölümünün
gölünde,
gırtlağa dek su ve bulamıyor başı
sonu, çevrimi kapatmak için
bir lokma çocukluğun üzerine.
Yüreğinin belleği yerinde kocaman
bir boşluk kürede.
Tırmanmış düz duvara sessizce
bekliyor,
yeraltında, göküstünde olmamanın
ivmesini hesaplıyor, avluda
büyüklenme huzurunu erteleyen
çocuklar adına...
KEMAL BURKAY
Gülümse
Hadi gülümse bulutlar gitsin
İşçiler iyi çalışsın, gülümse
Yoksa ben nasıl yenilenirim
Belki şehre bir film gelir
Bir güzel orman olur yazılarda
İklim değişir, Akdeniz olur, gülümse.
Sazlarım vardı, ırmaklarım vardı çok
Çakıltaşlarım vardı benim
Ama sen başkasın anlıyor musun
Tut ki karnım acıktı, anneme küstüm
Tüm şehir bana küskün
Bir kedim bile yok anlıyor musun
İklim değişir, Akdeniz olur, gülümse.
BİLGE KARASU
Kedi, kendi istediği zaman sokulur size, canı istemiyorsa çağrılarınızı karşılıksız bırakır.
CAHİT SITKI TARANCI
Damlarda Mercan'ları, Pamuk'ları, Topbeyazlar'ı, Boncuk'ları, Sarıpapa'ları aramaktan kendimi alamadım.
ENİS BATUR
Yazarların kedili sayfalarından kimbilir kaç bin sayfalık bir antoloji hazırlanırdı, bunu bilmek güç.
LALE MÜLDÜR
"Kedim beni kapıda karşılıyor ve bir anda kucağıma zıplıyor, üç gün boyunca ağlıyor ve sürekli kucağımda oturuyor. Ona, her seferinde 'Seni bir daha bırakmayacağım Noela' diyorum ama yine de bırakmak zorunda kalıyorum. Kedimi başkasına emanet edip, seyahatlere çıktığım için kendimi çok suçluyorum. Artık onu bir daha evde bırakıp, başka bir yere gidemeyeceğime dair kendime söz verdim çünkü son gittiğim zaman bana olan özlemini, çok acı bir şekilde gösterdi. Onun için bir daha onu bırakmayacağım veya yanımda götüreceğim."
HASAN ÂLİ YÜCEL
Bu güzel dışlı, bu çekici görünüşlü mahlûk ne kadar çok sevilir.
HAYDAR ERGÜLEN
Ben kedi deyince tekir anlarım, hani şu sokak kedileri halkından olan.
HULKİ AKTUNÇ
Odada her şeyi açıklayan kediydi.
Kedidir gece bile.
Enine yürür.
HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR
Ölümlerinde birini 'zâyi' etmiş gibi bazen ağladığımız vâki değil midir?
İBRAHİM ALÂATTİN GÖVSA
Menevişli yumuşak gözleriyle toparlacık kafası ve pembe burnu ile bir kedinin suratı, bıyıklarına rağmen erkekten fazla kadına benzer
MUAZZEZ TAHSİN BERKANT
Ne kadar acele bir işim olursa olsun, onun önüne yiyeceğini vermeden ve siyah kadife başını okşamadan geçip gidemezdim.
NAHİT SIRRI ÖRİK
O derece güzel bakışı öyle tatlıydı ki kalbimin küçük yerine o anda derhal sahip oldu.
BEHÇET NECATİGİL
Evlerde hapis kediler
Yalnız nedir söyledikleri
Okşarsınız
Kenara çekilirler.
ASAF HALET ÇELEBİ
Kediler en iyi dostum olmuşlardır ve hiç canımı sıkmamışlardır.
