Çocuklarda yetersiz beslenme alarmı! Hem sağlık hem okul başarısı risk altında
Uzmanlar uyarıyor... Türkiye'de ilköğrenim çağındaki birçok çocuk yeterince beslenemiyor. Yetersiz beslenme hem sağlık sorunlarına yol açıyor hem de akademik başarıyı olumsuz etkiliyor. Prof. Dr. Fügen Çullu Çokuğraş, her sabah kahvaltının ve sağlıklı öğünlerin olmadığı bir durumda çocukların sağlıklarının bozulacağına işaret ederken Prof. Dr. Haluk Çokuğraş ise okullarda en az bir öğün yemek çıkması gerektiğini söyledi. Habertürk'ten Demet Demirkır'ın haberi
Okulların açılmasına birkaç gün kala uzmanlar, çocukların beslenme düzenine dikkat çekti. Okul çağı çocuklarının yetersiz beslenmesi (malnütrisyon) hem sağlıklarını hem de akademik başarılarını derinden etkilerken; yeni eğitim-öğretim yılının verimli geçmesi için öğrencinin beslenmesinin de iyi olması gerekiyor.
İLKÖĞRENİM ÇAĞINDAKİ PEK ÇOK ÇOCUĞUN BESLENMESİ YETERSİZ
Türkiye’de 5 yaş üstü ilköğrenim çağındaki çocukların bir çoğunun beslenmesinin yeterli olmadığını belirten Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Uzmanı Prof. Dr. Fügen Çullu Çokuğraş, "2018 yılında yaptığımız bir çalışmada, hastaneye yatan çocuklarda yüzde 11 oranında beslenme bozukluğu olduğunu tespit ettik. Beslenme, sadece büyüme ve gelişmeyle ilintili değil. İyi beslenildiğinde iyi büyüyorsunuz ve boyunuz uzuyor ama aynı zamanda birtakım hastalıklardan da korunuyorsunuz; çünkü bağışıklık sisteminiz de gelişiyor. Beslenme özellikle okul yaş grubundaki çocuklarda nörolojik gelişim ve hafızanın gelişimi açısından son derece önemli. Daha ileride ortaya çıkabilecek kronik hastalıkların önlenmesi açısından da çok önemli. Dolayısıyla küçük yaşta düzgün bir biçimde beslenmek, çocuğun daha sonraki bütün hayatını etkiliyor" dedi.
OKULA GİDEN BİR ÇOCUĞUN BİR GÜNLÜK ÖĞÜNÜ NASIL OLMALI?
Sağlıklı bir çocuk mutlaka üç ana öğün ve iki küçük ara öğün yemeli. Prof. Dr. Çokuğraş, “Okul çocuklarında bizi en çok rahatsız eden durum çocukların kahvaltı etmeden okula gitmeleri. Annelere en önemli mesajım; çocuklarınızı kahvaltı ettirip okula gönderin” diye konuştu.
Çocuk okulunda yemek yiyorsa;
Kahvaltı: Bir yumurta, peynir, tereyağ-bal veya pekmez sürülmüş bir dilim ekmek, iki-üç zeytin.
Öğle: Üç çeşit yemek, yanında karbonhidrat ve sebze.
Ara öğün: Meyve ve yanında ev yapımı kek/börek/kurabiye veya kuruyemiş.
Akşam: Çorba, sebze yemeği, az karbonhidrat, yemek ile yatak arasında en az 1,5 saat.
Çocuk yemeğini evden götürüyorsa;
Öğle: Fırında köfte, sebzeli-kıymalı börek, salata veya fırınlanmış mücver.
ÇOCUK KAHVALTI YAPMAYI SEVMİYORSA...
Kahvaltı sevmeyen çocuklar için de öneride bulunan Prof. Dr. Çokuğraş, “Kahvaltı bir arabanın benzinine benzer. O arabaya sabah iyi benzin koymazsanız iyi çalışmıyor. Kahvaltı sevmeyen çocuklar bir yumurta ve beraberinde bir muz yesinler ama mutlaka bir proteini yemelerini istiyoruz” dedi.
ÇOCUĞUN GÜNLÜK PROTEİN İHTİYACI
Ulaşılabilecek en kolay proteinin yumurta olduğunu kaydeden Prof. Dr. Çokuğraş, "Çocuklara hafta içi mutlaka bir yumurta yedirip okula öyle gönderilmelerini öneriyoruz" diyen Prof. Dr. Çokuğraş, “Haftada dört kez bir çocuğun kendi avucunun içi kadar kırmızı et yemesini öneriyoruz, diğer günler beyaz et tüketebilirler” bilgisini verdi.
YETERSİZ BESLENME HEM SAĞLIĞI HEM OKUL BAŞARISINI OLUMSUZ ETKİLİYOR
Yetersiz beslenen çocuklarda büyüme ve gelişimin yanında bilişsel fonksiyonun da olumsuz etkilendiğini kaydeden Prof. Dr. Çokuğraş, “Çocuğun algılaması ve IQ’su olumsuz etkilenebilir. Çocuğun beslenmesi kötüyse hastalık daha da ağır geçer. Hastanede yatış süresi uzar, komplikasyon riski artar” ifadelerini kullandı.
Çocuk Alerji ve İmmünoloji Uzmanı Prof. Dr. Haluk Çokuğraş ise, beslenmenin her şeyin temeli olduğunu belirterek, şunları söyledi: "Çocukların yetersiz beslenmesi, ileriki hayatlarında ortaya çıkabilecek hastalıkların başlaması açısından riskler taşıyor. Öte yandan okula giden bir çocuk yetersiz beslenirse onu bekleyen birtakım sorunlar ortaya çıkar. Çocuğun zihinsel fonksiyonları, akademik gelişimi etkilenir ve okul başarısı düşer.
Uzun süreli beslenme yetersizliği söz konusuysa çocuğun büyüme ve gelişmesi etkilenir; boyu kısa kalır, kilosu az olur. Çok uzun sürerse de yetersiz beslenmenin neden olduğu malnütrisyon (beslenme bozukluğu) ve buna bağlı olarak kalpte, akciğerde, beyinde, deride birtakım sorunlar ortaya çıkabilir."
“OKULLARDA YEMEK ÇIKMALI”
Uzmanlar, çocukların doğru beslenmesi için devlet okullarında en az bir öğün yemek verilmesi gerektiğini vurguluyor.
Prof. Dr. Haluk Çokuğraş, “Okullarda bir öğün yemek verilmesi, hem çocukların sağlıklı beslenmesi hem de evde iyi beslenemeyen çocukların hiç olmazsa okulda doğru düzgün yemek yemesi açısından son derece önemli. Okullarda yemek çıkması son derece doğru olur” ifadelerini kullandı.
BİR ÖĞRENCİNİN SAĞLIKLI BESLENMESİNİN BEDELİ NE KADAR?
Yeni eğitim öğretim yılına birkaç gün kala, bir öğrencinin günümüzde karnının evde ve okulda doymasının, sağlıklı biçimde beslenmesinin bedeli ne kadar?
Prof. Dr. Fügen Çullu Çokuğraş, öğrencilerin her sabah mutlaka bir yumurta yemesini, haftada dört kez avuç içi kadar kırmızı et ve geri kalan günlerde beyaz et tüketmesini tavsiye ediyor. Ortalama birim fiyatlarıyla örneğin bir yumurtanın 7 TL, kıymanın kilosunun 500-600 TL olduğu, sağlıklı yağlardan zengin kuruyemişin kilosunun 600 TL olduğu bir senaryoda, bir çocuğun sağlıklı bir şekilde beslenebilmesinin aylık asgari maliyeti 7 bin TL ile 8 bin TL arasında değişiyor.
