Güneş'in sonu yaklaşıyor mu? Bilim insanları Güneş'in ne zaman yok olacağını nasıl belirliyor?

5 MİLYAR YIL

Orta büyüklükteki güneş kütlemizin nihai ölümü trilyonlarca yıl sonra gerçekleşecek olsa da, güneşin "ana sekans" olarak bilinen ve hidrojenin nükleer füzyonunun enerji yaymasına ve yıldızın kendi kütlesi altında çökmesini engelleyecek yeterli basıncı sağlamasına olanak verdiği mevcut evresindeki "yaşamı" bundan yaklaşık 5 milyar yıl sonra sona erecek.

HARVARD GÖZLEMEVİ'NDEN AÇIKLAMALAR GELDİ

Smithsonian Astrofizik Gözlemevi ve Harvard Üniversitesi Gözlemevi arasında bir işbirliği olan Astrofizik Merkezi'nde astrofizikçi olan Paola Testa, "Güneş 5 milyar yaşından biraz daha az" dedi. "Bu bir tür orta yaş yıldızı, yani ömrü 10 milyar yıl civarında olacak."

SONRAKİ AŞAMA KIRMIZI DEV

Güneş, çekirdeğindeki hidrojenin çoğunu yaktıktan sonra, bir kırmızı dev olarak bir sonraki aşamasına geçecektir. NASA'ya göre bu noktada, yaklaşık 5 milyar yıl sonra, Güneş nükleer füzyon yoluyla ısı üretmeyi durduracak ve çekirdeği kararsız hale gelerek büzülecek.

"MERKÜR VE VENÜS YOK OLACAK"

Bu arada, hala hidrojen içerecek olan güneşin dış kısmı genişleyecek ve soğudukça kırmızı renkte parlayacak. Bu genişleme yavaş yavaş Güneş'in komşu gezegenleri Merkür ve Venüs'ü yutacak ve Güneş'in güneş rüzgarlarını Dünya'nın manyetik alanını bastıracak ve atmosferini soyacak kadar hızlandıracaktır.

Elbette bu durum, 2014 yılında Geophysical Research Letters'da yayınlanan bir çalışmaya göre, 1 milyar ila 1,5 milyar yıl içinde Dünya'nın okyanuslarını buharlaştırması beklenen Güneş'in parlaklığındaki %10'luk artıştan kurtulan herhangi bir canlı olduğunu varsayarsak, o zamana kadar gezegenimizde kalan yaşam için neredeyse kesinlikle kötü bir haber olacaktır.

Monthly Notices of the Royal Astronomical Society'de yayınlanan 2008 tarihli bir çalışmaya göre, bu ilk genişlemeden sonraki birkaç milyon yıl içinde, Güneş'in Dünya'nın kayalık kalıntılarını da tüketmesi muhtemeldir.

GERİYE KALAN O PARÇA: BEYAZ CÜCE!

Güneş daha sonra hidrojen füzyonundan arta kalan helyumu karbon ve oksijene dönüştürmeye başlayacak, nihayetinde çekirdeğine doğru çökecek ve beyaz cüce olarak bilinen inanılmaz derecede yoğun, çok daha sıcak, Dünya büyüklüğünde bir yıldız cesedine doğru küçülürken dış katmanlarında muhteşem bir gezegenimsi bulutsu - sıcak, artık plazmadan oluşan parlayan bir kabuk - bırakacaktır.

IŞIK YAYMAYAN BİR NESNEYE DÖNÜŞECEK

Testa, nebulanın sadece 10.000 yıl boyunca görülebileceğini söyledi - kozmik zamanda bir göz kırpması. Oradan sonra, güneşten geriye kalanlar trilyonlarca yıl soğuyarak nihayetinde ışık yaymayan bir nesne haline gelecek.

Hem güneş hem de onun kütlesindeki tüm yıldızlar için bu zaman çizelgesine ulaşmak için bilim insanlarının güneşin nasıl enerji yaydığını bilmeleri gerekiyordu ki bu da güneş kütlelerindeki nükleer füzyon hesaba katılmadan önce zordu.

Güneş atmosferinin dış katmanlarında güneş patlamaları gibi X-ışını emisyonlarının ısınma mekanizmalarını ve süreçlerini araştıran Testa, "Bilimin çoğu nispeten yeni, geçen yüzyılda olduğu gibi, çünkü bir yıldızın nasıl çalıştığını anlamanın ayrılmaz bir parçası nükleer reaksiyonları ve füzyonu anlamaktan geçiyor" dedi. "1930'lardan önce, yıldızların nasıl çalıştığına dair ana fikirlerden biri, enerjinin sadece yerçekimi enerjisinden geldiğiydi."

FÜZYONU ANLAMAK ÖNEMLİYDİ

Astronomlar ve astrofizikçiler füzyonu daha iyi anladıktan sonra, yıldızların yaşamları için çeşitli yıldızlardan gözlemlenen emisyon verileriyle birlikte daha eksiksiz modeller geliştirebildiler.

Testa verdiği demeçte, "Gökbilimciler ve astrofizikçiler çok sayıda farklı yıldızdan gelen çok sayıda farklı bilgiyi bir araya getirerek yıldızların nasıl evrimleştiğine dair bir model oluşturabildiler" dedi. "Bu bize Güneş'in kaç yaşında olduğuna dair oldukça kesin bir tahmin veriyor."

Bu yaş - yaklaşık 4,6 milyar ila 4,7 milyar yıl - aynı zamanda bilinen en eski meteoritlerin radyoaktif tarihlendirilmesiyle de doğrulanmaktadır; bu meteoritler, güneşi ve güneş sistemindeki gezegensel cisimleri doğuran aynı güneş bulutsusundan, dönen bir gaz ve toz diskinden oluşmuştur.

Bu araçlar sayesinde bilim insanları güneşin ışığının eninde sonunda ne zaman yanıp söneceği konusunda iyi bir anlayışa sahipler.

Kaynak: Live Science