Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler BBC Dünya Tetris 40 yaşında: Sovyet bilgisayar programcısının buluşu dünyayı nasıl fethetti?
        Sesli Dinle
        0:00 / 0:00

        40 yıl önce genç bir Sovyet araştırmacı, daha öncekilere hiç benzemeyen bir bilgisayar oyunu icat etti.

        1984'te, Alexey Pajitnov, Moskova'daki bir bilim akademisinde bulunan bilgisayar merkezinde yaptığı işten sıkılmıştı ve matematik yeteneklerini başka bir alanda kullanarak bir bilgisayar oyunu yazdı.

        Getty Images 1989'da çekilen bu fotoğrafta oğluyla görülen Alexey Pajitnov, 29 yaşındayken Tetris oyununu icat etti. Ancak oyundan para kazanması için bir kaç yıl daha beklemesi gerekti.
        Getty Images 1989'da çekilen bu fotoğrafta oğluyla görülen Alexey Pajitnov, 29 yaşındayken Tetris oyununu icat etti. Ancak oyundan para kazanması için bir kaç yıl daha beklemesi gerekti.

        Bu oyunun ilk basit prototipi, Sovyet yapımı "Elektronika 60" adlı bilgisayarda 6 Haziran 1984'te oluşturuldu.

        REKLAM

        2011'de BBC'nin Witness History (Tarihe tanıklık) programına konuşan Pajitnov "İlk prototip ortaya çıktığında herkes çok meraklanmıştı ve denemek istemişti" demişti.

        "Herkes oyunu denedi ve ben de dahil herkes oyunu sevdi."

        Dana Wilcox (right), a crowd favourite during the competition.The Classic Tetris World Championship in downtown LA on 8 August 2010 Getty Images

        Tetris, dünya çapında bir fenomene dönüştü.

        Pentomino oyunu

        Bu Tetris'in, müthiş derecede basit ama bir yandan da popülerliğiyle dünyayı fethetme yolundaki büyüleyici yap boz oyununun başlangıcıydı.

        Fikrin temelinde klasik bir pentomino (beş eşleşik kare) oyunu vardı. Bu tür oyunlarda garip, köşeli geometrik şekillerin, hiç boşluk bırakmayacak şekilde birbirlerine uydurulduğu bir yüzey oluşturması gerekiyordu.

        Tetris de çok benzer bir fikri kullandı. Oyuncunun her biri dört kareden (tetramino) oluşan ve yatay bir kutuya düşen geometrik şekillerle, bir köşeden diğerine yekpare çizgiler oluşturması gerekiyordu.

        REKLAM

        Nintendo gaming console with Tetris cartridge inserted and Tetris on a TV monitor Getty Images

        Tetris, Nintendo da dahil birçok platformda oynanabilen bir oyun.

        Sovyetler Birliği'nde kişisel bilgisayarların neredeyse hiç bulunmaması, oyunun yayılmasına engel olmadı.

        Bir bilgisayardan diğerine kopyalandı ve ülke çapındaki çok az bilgisayar kullanıcısı arasında yayıldı.

        Tetri'in Demir Perde'yi nasıl aştığının hikayesi ise bir casus romanını aratmıyordu.

        Early Tetris screen arcadespot.com / Tetris

        Tetris, oyuncuların yekpare bloklar oluşturmasını gerektiriyor.

        Dünya çapında ilgi

        Bir İngiliz yazılım üreticisi oyuna Macaristan'da rastladı ve Rus hükümetiyle dağıtım haklarını müzakere etti.

        REKLAM

        Çok geçmeden, Avrupa ve ABD'de insanlar Tetris'i evlerinde oynamaya başlamıştı.

        Ancak endüstri hızla ilerliyordu ve 1980'li yılların sonuna doğru yeni bir platform ortaya çıktı: Gameboy gibi elde tutulabilen oyun konsolları.

        Box for Tetris on a Nintendo Gameboy Getty Images

        Tetris, Nintendo Gameboy'da dev bir başarı yakaladı.

        Nintendo Gameboy

        1989'da ABD'li yazılım üreticisi Henk Rogers, bu Sovyet oyununun daha büyük bir piyasa potansiyeli olduğunu fark ettiğinde bir Japon şirketi için çalışıyordu.

        Daha sonra oyun, büyük bilgisayarlarda elle tutulabilen cihazlara transfer etmeye karar verdi.

        Ancak bunu yapabilmek için yaratıcısından dağıtım haklarını alması gerekiyordu.

        Henk Rogers attends the Getty Images

        Henk Rogers, elle tutulabilen oyun konsollarında Tetris'in haklarını alabilmek için Sovyetler Birliğine macera dolu bir yolculuk yapmıştı.

        Rogers, Tetris'in mucidini bulmak için Moskova'ya geitti.

        REKLAM

        Bu dönem, onlarca yıl süren Soğuk Savaş'ın ardından Sovyetler Birliği ve Batı arasındaki ilişkilerin ısınmaya başladığı günlerdi.

        Yanına yeni bir video kamera alan ve adrenalinle dolu olan Rogers, bilinmezliğe daldı.

        Rogers, 2011'de BBC Witness History'ye "Yeni bir kamera almıştım ve heycan verici bir şeydi. Sadece olanı biteni belgelemek ve keyif almak istemiştim" demişti.

        Young people smiling in an advert for gameboys BBC

        Gameboylar, 1990'lı yılların başında gençler arasında gözde bir taşınabilir oyun cihazıydı.

        Elektronorgtechnica'yı arayış

        Başta, Şubat ayındaki Moskova Rogers'ta kasvetli bir izlenim bıraktı. Gökyüzü griydi, otelindeki televizon ve radyo çalışmıyordu. "Kimse bana herhangi bir bilgi veremiyordu" diyordu.

        Rogers, Elektronorgtechnica'nın (ya da "Elorg"), yazılım ve donanım ithalat ve ihracatı yapan bir Sovyet kurumunun bürosunu arıyordu.

        REKLAM

        Aynı zamanda sürücülüğünü de yapan bir çevirmen tuttu. Hemen her şeyi biliyor gibiydi. Bir öğleden sonra Rogers'ı "Elorg" a götürdü ama Rogers ile birlikte içeri girmeyi reddetti. "Çünkü davet edilmemişti."

        Cesaretini toplayan Rogers, tek başına içeri girdi.

        Tetris'in haklarını satın almayı istediğini bir şekilde anlatmayı başardı ve bina birden karıştı.

        Rogers "Bir karınca yuvasını sopayla karıştırmak gibiydi" diyor.

        Alexey Pajitnov ile birlikte sekiz diğer kişiyle tanıştırıldı. Rogers'a göre aralarında "KGB ajanları ve kimbilir kimler vardı."

        Rogers'ı saatlerce sorguladılar.

        "Gerçekten bilgisayar oyunu işinde olup olmadığımı bilmek istiyorlardı.

        Modified Gameboys with Tetris on their displays Getty Images

        Tetris ve klasik Gameboy'ların oyuncuların kalbinde özel bir yeri var.

        'Fikri mülkiyet hakları ne?'

        Sovyet bürokratları, Batılı fikri mülkiyet konseptini ve bilgisayar oyunu işini anlamakta zorlanıyordu. O dönem onlar için kavramakta zorlandıkları, yabancı olgulardı bunlar.

        REKLAM

        Ancak baştaki karşılıklı güvensizliğe karşın, Rogers'ın ısrarı ikna olmalarını sağladı.

        Pajitnov BBC'ye 2011'de şunları söylemişti.

        "Daha önce iş insanlarıyla tanışmıştım ama onlardan hiç hoşlanmamıştım. Çünkü iş insanından çok, dolandırıcılara benziyorlardı. Dolayısıyla Henk beni çok etkilemişti, çünkü oyunun özünü ve oyunculuğun temelini gerçekten anlamıştı."

        The Russian creator of the video game Tetris, Alexey Pajitnov, holds on 9 April 2015 the Digital Greenhouse trophy during the inauguration of 17,000 square meters of office space entirely dedicated to digital creation in the northern French city of Valenciennes Getty Images

        2015'te çekilen bu fotoğrafta görülen Alexey Pajitnov, Moskova'da imzaladığı sözleşmeyle telif hakkı aldı ve bu Tetris'in elle tutulan oyun cihazlarında belirmesinin önünü açtı.

        Sözleşmenin imzası

        Bir hafta süren müzakerelerin ardından, Rogers ve Pajitnov bir sözleşme imzaladı. Anlaşma Sovyet programcıya daha önce görülmemiş bir şekilde Tetris'in ülke dışındaki satışlarından kişisel pay almasını garanti ediyordu.

        REKLAM

        Rogers "Çok şaşırmışlardı" diyor.

        "Bir kontratta, onlara zamanında ödeme yapmazsam şu kadar ceza ödeyeceğimi ve bunun gimi şeyleri hiç görmemişlerdi. Bu, onları ikna etti."

        Pajitnov da "Benim içeriden aldığım bilgiye göre, o zamanda bu yana bu kontratı tüm diğer sözleşmeler için bir prototip olarak kullandılar" diyor.

        Members of the Purdue basketball team are congratulated by members of the Paint Crew student section, many of which were in costume for the Halloween night game, following the Boilermakers 94-62 win over the Florida Southern Moccasins at Mackey Arena in West Lafayette, Ind. The row of students on the front row were dressed as the video game Tetris on 31 October 2008 Getty Images

        Purdue basketbol takımı oyuncuları, tetris blokları şeklinde kostümler giyen taraftarlarca tebrik edilirken.

        Rogers Tetris'in inanılmaz büyük bir ilgi görmesini, kendisine has oyun hissiyle açıklıyor.

        REKLAM

        Şiddet ve yok etme üzerine kurulu çoğu bilgisayar oyununun tersine, Tetris oyunculara inşa ve yaratma şansı veriyor.

        Ve bu da Rogers'a göreinsan beynindeki bazı temel haz merkezlerine hitap ettiğinden, çok daha enteresan bir aktivite.

        "İnsanlar bir şeyler inşa etmek ister ve bunu yaptıktan sonra gerçekten çok daha iyi hissederler."

        ustin Bunker, 26, challenges Vicky Hoehn, 27, at the monthly get-together at the Forest Room 5 bar in Denver's Highlands neighborhood Getty Images

        ABD'nin Denver kentindeki bu her ay yapılan etkinlik gibi Tetris turnuvaları oyunun birçok tutkununu çekiyor.

        1 milyardan fazla oyuncu

        Bugün Tetris, oyun tarihinde müstesna bir yer tutuyor.

        En ölçülü tahminlere göre bile en az bir milyar kullanıcı yaşamları boyunca en az bir kez, düşen renkli şekilleri düzgün bir hatta birleştirmeye çalıştı.

        İlk yıllarda Pajitnov için telif hakkını almak zor olsa da, 1990'lı yılların ortalarında ABD'ye taşındığında ücretlerini almaya başladı ve Rogers ile birlikte bir şirket kurdu.

        Bugün Pajitnov başkent Washington'da yaşıyor ve bilgisayar oyunları dünyasının en varlıklı ve ünlü isimlerinden biri.

        ÖNERİLEN VİDEO
        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ