Diş gıcırdatma sessiz tehlike: Bruksizm nedir?

Sabahları diş ağrısıyla uyanıyorsanız, sebebi bir çürük değil, uykuda farkında olmadan yaptığınız bir hareket olabilir. Diş sıkma, yani bruksizm, modern hayatın stresine karşı vücudun verdiği sessiz bir tepki olabilir.

Giriş: 29.06.2025 - 09:30 Güncelleme: 29.06.2025 - 09:30

Baş ağrınızın nedeni dişleriniz olabilir!

Bruksizm, yani diş sıkma hastalığı; stres, anksiyete ve uyku bozukluklarının sessizce dışa vurumu olabilir. Tedavi edilmediğinde, kemik kaybından baş ağrısına kadar birçok soruna yol açabiliyor.

Bruksizm, uykuda dişleri sıkma, diş gıcırdatma ya da ağız açık uyuyanlarda çenenin aniden kapanması gibi üç farklı biçimde kendini gösteren bir uyku bozukluğudur. Genellikle nörolojik veya dişsel kökenlidir. Uyku sırasında diş sıkmaya bağlı kas aktiviteleri, normal bireylerde gözlenene kıyasla yaklaşık üç kat fazladır. Ayrıca bu kasılmaların gücü, uyanıklık halindekinden daha yüksektir.

REKLAM

-Bruksizmin ortaya çıkmasında birçok etken rol oynayabilir:

- Kişilik özellikleri (mükemmeliyetçilik, aşırı titizlik)

- Genetik yatkınlık

- Nörolojik ve psikolojik rahatsızlıklar

- Uyku bozuklukları (uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu, migren vb.)

- Ağız içi yapısal sorunlar (çürükler, eksik dişler, uyumsuz protezler)

Ayrıca sinir sistemi bozuklukları, hormon hastalıkları, Parkinson gibi rahatsızlıklar, bağırsak parazitleri, alt-üst çene kapanış bozuklukları ve yanlış diş tedavileri de tetikleyici olabilir. Kahve, sigara gibi uyarıcı maddelerin aşırı tüketimi ve stres de önemli nedenler arasındadır.

Bruksizmi olan kişilerde uykuya geçişte ve uykunun devam ettirilmesinde problemler yaşanabilir. REM uykusu evresinde bozulmalar görülebilir. Bu durum, gün içinde uyuklama hali ve yaşam kalitesinde düşüşle sonuçlanabilir.

REKLAM

Bruksizmi olan bireyler genellikle aşağıdaki yakınmalarla hekime başvururlar:

- Çene ekleminde rahatsızlık

- Kulak ağrısı (çoğunlukla kulakla ilgili olmayan)

- Sabahları artan, gün boyunca azalan baş, boyun ve yüz ağrıları

- Ağız açıp kaparken tıklama sesi ya da eklemde kilitlenme

- Çiğneme kaslarında spazm ve miyofasyal ağrılar

- Sabahları yorgun uyanma

- Baş ve boyun ağrısı

- Diş hassasiyeti

- Kulak ağrısına benzer yakınmalar

- Ağız açma-kapama sırasında tıklama sesi

Diş sıkma belirtileri dışarıdan kolay fark edilmeyebilir. Ancak bazı ipuçları uzmanlara yol gösterir:

- Gelişmiş masseter (çiğneme) kasları ve köşeli yüz hatları

- Diş yüzeylerinde aşınma

- Röntgende tespit edilen kemik kayıpları

REKLAM

- Eklem rahatsızlıkları

- Sebebi açıklanamayan baş-boyun ağrıları

Uzun süreli diş sıkma, çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir:

- Diş yüzeyinde aşınma

- Renk değişiklikleri, kırık veya çatlaklar

- Diş köklerinde hasar

- Dişlerde canlılık kaybı ve kanal tedavisi ihtiyacı

- Çene eklem rahatsızlıkları

- Nedeni açıklanamayan baş, boyun, sırt ağrıları

Evet. Diş sıkma ve gıcırdatma sonucu çiğneme kaslarının aşırı kullanımı, baş ve boyun bölgesinde ağrıya ve kaslarda deformasyona yol açabilir.

REKLAM

Bruksizm tedavisi, sıkmanın tipi ve şiddetine göre değişebilir. Başlıca tedavi seçenekleri şunlardır:

- Gece Koruyucu Plaklar: Diş ve çevre dokuyu korumaya yönelik geçici çözümlerdir. Psikolojik kökenli ve dönemsel sıkmalarda etkilidir.

- Habit Breaker (Alışkanlık Kırıcı): Uzun süreli sıkma alışkanlıklarını değiştirmeye yönelik, eklem koruyucu cihazlardır.

- Botoks (Botulinum Toksin): Kasların sıkılmasını azaltmak için kullanılır. Ancak uzun vadeli ve sürekli kullanımı kaslarda sarkma gibi yan etkilere yol açabilir.

- Kas Gevşeticiler: Sistemik etkilerinden dolayı dikkat gerektiren işlerde çalışanlar için önerilmez.

- Psikolojik Destek: Sorunun kökeninde stres veya anksiyete varsa, psikoterapi ya da danışmanlık oldukça faydalı olabilir.

Görsel Kaynak: shutterstock/istockphoto