Sessizce patlayabilir: Apandisit hakkında bilmeniz gereken her şey

Karın ağrısının sebebi sıradan bir sindirim problemi olmayabilir. Sağ alt tarafta başlayan şiddetli bir ağrı, vücudun sessiz ama tehlikeli organı olan apendiksin iltihaplandığının habercisi olabilir. İşte detaylar...

Giriş: 25.06.2025 - 08:00 Güncelleme: 25.06.2025 - 08:00

Karnın sağ alt köşesinde saklanan tehlike

Ne işe yaradığı bilinmiyor, ama iltihaplandığında hayati tehlike yaratıyor. Apandisit çoğu zaman fark edilmeden ilerliyor ve geç kalındığında patlayarak ciddi komplikasyonlara yol açıyor. Peki, belirtileri nasıl fark edilir?

Apandisit, kalın bağırsağın başlangıç kısmında yer alan ve yaklaşık 5-10 cm uzunluğunda olan, kör bağırsak uzantısıdır. Tıp dilinde "apendiks" olarak adlandırılan bu yapı, genellikle iltihaplandığında fark edilir. Yarım santimetre genişliğindeki apandisitin içinde "lümen" adı verilen bir kanal bulunur. Bu kanalın tıkanması apandisit iltihaplanmasına neden olur. Tıkanma sonucu apandisitte şişme ve dolaşım bozukluğu gelişebilir; bu da patlamaya yol açabilir. Apendiks, karnın sağ alt kısmında yer alır ve işlevi tam olarak bilinmemektedir.

REKLAM

UYARI: Herhangi bir belirti durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız önerilmektedir.

Akut Apandisit: En sık rastlanan apandisit türüdür. Belirtiler genellikle aniden başlar ve saatler içinde hızla şiddetlenir.

Kronik Apandisit: Nadir görülen bir türdür. Belirtileri hafiftir ancak zaman zaman tekrar eden ağrılarla kendini gösterebilir. Tanısı daha zor konur çünkü semptomlar belirsiz olabilir.

Apandisit genellikle apendiksin içindeki lümenin tıkanmasıyla ortaya çıkar. Bu tıkanıklığa yol açan başlıca nedenler şunlardır:

- Sertleşmiş dışkı parçalarının birikmesi

- Bağırsak parazitleri (örneğin bağırsak kurtları)

- Bağırsak taşı oluşumu

- Bağırsak çevresinde bulunan lenf bezlerinin büyümesi

REKLAM

Bu durumlar, apendiks içinde basınca, şişmeye ve zamanla patlamaya yol açabilir. Ayrıca özellikle çocuklarda bağırsak hareketlerinin bozulması da apandisite neden olabilir.

Apandisit şu belirtilerle kendini gösterebilir:

- Göbek çevresinde başlayan ve sağ alt karna yayılan keskin karın ağrısı

- Sırtın alt kısmında, kalçada veya rektumda ağrı (nadiren)

- Ateş

- Kusma

- İshal veya kabızlık

- İştahsızlık

Uzman bir doktor hastanın şikayetlerini dinleyerek ve fizik muayene yaparak apandisit teşhisinde bulunabilir. Ancak belirtiler başka hastalıklarla da karışabileceği için görüntüleme yöntemleri de kullanılır:

Bilgisayarlı tomografi (CT taraması)

Bazı durumlarda doktor, kesin teşhis konulamasa bile apandisit şüphesiyle ameliyat kararı alabilir. Çünkü tedavi edilmeyen apandisit ciddi sağlık riskleri taşır.

REKLAM

Apandisit tedavisinde en yaygın yöntem, apendiksin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Ameliyat öncesi antibiyotiklerle enfeksiyon kontrol altına alınabilir. Cerrahi yöntemler:

- Laparoskopik Ameliyat: Karında birkaç küçük kesiden yapılan, iyileşme süresi daha kısa olan modern bir yöntemdir.

- Açık Ameliyat: Apendiksin patladığı ya da erişimin zor olduğu durumlarda tercih edilir.

Ameliyat sonrası iyileşme genellikle birkaç hafta içinde tamamlanır. Açık ameliyat geçiren hastalarda bu süre 6 haftaya kadar uzayabilir.

Tedavi edilmeyen apandisit patlayabilir ve karın içi enfeksiyona (peritonit) neden olabilir. Bu durum 48-72 saat içinde gelişebilir ve hayati tehlike yaratır. Ayrıca, apse oluşumu ve enfeksiyon yayılması da ciddi komplikasyonlar arasında yer alır. Bu nedenle apandisit acil tıbbi müdahale gerektirir.

REKLAM