Uyurken nefes darlığı sorunu çekenler hangi pozisyonlarda uyumalıdır?
Günün yorgunluğunu atabilmek ve yeni güne zinde ve enerjik bir şekilde uyanabilmek için geceleri rahat ve deliksiz bir uyku uyumak şarttır. Geceleri nefes darlığı çekenler için bu bir hayal olabiliyor. İşte geceleri nefes darlığı çekenler için ideal uyku pozisyonları...
Uykunuzdan aniden uyanmanıza ve uyku düzeninizin bozulmasına neden olan nefes darlığına karşı ideal uyku pozisyonlarını dikkate alıp kendimizi alıştırmamız gerekebilir.
NEFES DARLIĞI (DİSPNE) NEDİR?
Tıbbi ismi dispne olan nefes darlığı, akciğer, kalp, damar ve metabolik hastalıkların bir sonucu olarak ortaya çıkabilen, ciğerlerin yeterince hava alamaması sonucu göğüste daralma ve nefes almada zorluk yaşanması olarak tanımlanabilir.
NEFES DARLIĞI NEDEN OLUR?
Nefes darlığına astım, KOAH veya akciğer kanseri gibi akciğer sorunları, nefes borusundaki tümörler, sigara kullanımı, kalp krizi ve yetmezliği gibi kalp sorunları, koronavirüs, bronşit ve zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonları, alerjik reaksiyon ve stres neden olur. Bunlarla birlikte ciddi kalp hastalıkları da nefes darlığına sebep olabilir.
Nefes darlığına neden olan durumlar şu şekildedir:
- Astım krizi
- KOAH
- Nefes borusunu tıkayan tümörler
- Sigara kullanımı
- Obezite
- Koronavirüs
- Diyafram hastalıkları
- Zatürre
- Kondisyon eksikliği
- Ciddi kalp hastalıkları
- Doğuştan gelen kalpte delik görülmesi
- Çevresel faktörler
- Anksiyete veya panik atak
- Kansızlık
- Boy kilo endeksinin yüksek olması
- Hamilelik
- Alerjik reaksiyon
NEFES DARLIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Nefes darlığının klinik belirtilerinin başında rahat nefes alamamak, nefes alırken çıkan hırıltılı ses, çok hızlı ve sığ nefes alınması, göğüs ağrısı, ciltte solukluk ve sırt üstü yatamamak (ortopne) gelir. Kişi bunları daha önce rahatça yapabildiğini ancak sonrasında yapamaz hale geldiğini belirtir. Rampa ve yokuş çıkma gibi efor gerektiren durumlarda kalp damar sistemi ve akciğerlerden daha yüksek bir performans beklenir. Bu anlarda hastaların şikayetlerinin artması söz konusu olabilir ve bu da nefes darlığını beraberinde getirir.
Nefes darlığı, genel olarak şu belirtilerle ortaya çıkar:
- Rahat nefes alamamak
- Nefes alırken çıkan hırıltılı ses
- Çok hızlı ve sığ nefes alınması
- Göğüs ağrısı
- Ciltte solukluk
- Sırt üstü yatamama sorunu
- Öksürük
- Belirli sürede daha az efor sarf etmek (efor intoleransı)
GECE YATARKEN NEFES DARLIĞI ÇEKENLER İÇİN İDEAL UYKU POZİSYONLARI VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
1. SIRT ÜSTÜ YATMAK
Sağlık uzmanlarına göre sırt üstü uyumak hava yolunuzun tıkanmasına veya daralmasına neden olarak apne veya horlamaya yol açabilir. Bu nedenle, geceleri nefes alma sorunları yaşıyorsanız sırt üstü uyumak benimseyebileceğiniz en uygun olmayan uyku pozisyonlarından biri olarak kabul edilir.
Sırt üstü uyumayı tercih ediyorsanız, başınızı yükseltmeyi düşünün. 2011 tarihli bir çalışma, sırt üstü uyuyanlar arasında baş yükseltmenin mide ekşimesi ve uyku bozukluklarının hafifletilmesi de dahil olmak üzere birkaç önemli faydasını buldu. Benzer şekilde, tıkanıklık yaşıyorsanız, başınızı yükseltmek hava yollarınızı açmanıza ve biraz rahatlama sağlamanıza yardımcı olabilir.
2. YAN UYUMA
Yan yatmak bazı solunum sorunları için faydalı olsa da, solunum sorunları için en iyi uyku pozisyonu kişinin semptomlarının nedenine bağlıdır. Örneğin, yan yatmak horlamayı ve sırt ağrısını azaltmaya yardımcı olabilir ve genellikle hamilelik sırasında en rahat uyku pozisyonudur.
Obstrüktif uyku apnesi (OSA) olan kişiler, yan yatarak uyumaktan en fazla faydayı görebilirler çünkü bu pozisyonun solunum sorunlarının sayısını azalttığı gösterilmiştir. Bazı araştırmalar, sağ tarafta uyumanın OSA ile ilişkili solunum problemlerini azaltmada en etkili yol olabileceğini öne sürüyor.
Ancak yan yatmak bazı uyuyanlarda omuz veya boyun ağrısına neden olabilir. Yan yatmak için tasarlanmış bir yastık ve şilte kullanmak doğru miktarda destek sağlayabilir ve omurgayı hizalayabilir. Ayrıca, yan yatmaya yeni başlayan kişilerde, bacakların arasına yastık koyarak uyumak sırt ağrısını azaltabilir.
3. MİDE ÜSTÜ UYUMAK
Mide üstü uyumanın solunumu nasıl etkilediğini inceleyen araştırmanın sonuçları karışıktır. Bazı çalışmalar mide üstü uyumanın solunum duraklamalarını azaltabileceğini ve oksijeni artırabileceğini öne sürmektedir. Mide üstü uyuyanlar bu uyku pozisyonu için yapılmış bir şilte ve yastık aramayı düşünmelidir. Şilteler konfor ve desteğin bir karışımını sağlamalı, yastıklar ise burun ve ağız solunumu için açık bir alan sunarken başı ve yanakları desteklemelidir.
DAHA İYİ NEFES ALMA VE UYKU İÇİN PRATİK İPUÇLARI
1. SICAK BANYO VEYA DUŞ
Yatmadan önce sıcak bir banyo veya duş almak sadece rahatlamanıza yardımcı olmaz; yapılan araştırmalar, yatmadan 1 ila 2 saat önce sıcak bir duş almanın, vücudun doğal sıcaklık düzenleme sürecine yardımcı olarak daha hızlı uykuya dalmanıza yardımcı olabileceğini göstermiştir.
2. TEMİZ YATAK TAKIMI
Yatak çarşaflarınızdan en iyi şekilde yararlanmak için pek de gizli olmayan bir ipucu: onları düzenli olarak yıkayın. Evcil hayvanları yatak odasından uzak tutmak da alerjenleri azaltmaya ve çarşaflarınızın daha uzun süre temiz kalmasına yardımcı olacaktır.
3. DÜZENLİ EGZERSİZ
KOAH ve diğer solunum rahatsızlıkları olan kişiler genellikle geceleri oksijen seviyelerinde düşüş yaşarlar. Egzersiz programı gibi fiziksel aktiviteler oksijen kaynağınızı artırmanıza yardımcı olabilir, bu nedenle mümkünse düzenli egzersiz yapmaya çalışın.
